Boston còn nổi
tiếng sau sự kiện 11 tháng 9 năm 2001 với sân bay Logan tấp nập ngày đêm
mà bọn khủng bố đã leo lên những chiếc máy bay dân dụng để đâm vào toà
tháp đôi ở New York.
Nhưng Boston còn nổi tiếng nữa nếu như ai có dịp
tìm về các nét đẹp của kiến trúc nhà thờ, điển hình là nhà thờ Chúa Ba
Ngôi Trinity ở đây.
Nhà thờ Trinity nằm ở ngay Quảng
trường Copley, khu Back Bay ở Boston.
Công trình kiến trúc tôn giáo này
được xây xong từ năm 1877, nhưng ngọn nguồn của nó lại gắn với xứ đạo
của những người di cư từ châu Âu đến từ năm 1733 tức là cách đây gần 3
thế kỷ. Vì thế lịch sử của nhà thờ ở Mỹ cũng mang nhiều ý nghĩa gắn với
các cộng đồng nhập cư và sự hình thành quốc gia này, mà muốn hiểu nó
phải ngược tới ngọn nguồn lịch sử.
Với lịch sử hơn hai trăm năm, nước Mỹ
thu hút khá nhiều sắc dân và chính vì mỗi sắc dân đều để lại dấu ấn di
tích của mình nên di tích ở Mỹ rất là đa dạng. Người Mỹ rất trân trọng
di tích, một phần là do cộng đồng các dân tộc đến Mỹ chủ yếu là do khai
khẩn vùng đất mới, đều muốn đánh dấu kỷ niệm cố hương bằng những di tích
tôn giáo để có chỗ quây quần nơi đất lạ. Một phần nữa cũng rất quan
trọng, mang tính thực tiễn cố hữu của người Mỹ là từ di tích, người ta
có thể biến thành… tiền khi gắn với ngành du lịch.
Những di tích sớm nhất ở Mỹ là những
đền đài của thổ dân da đỏ, tức những tộc người bản địa có trước khi các
sắc dân khác đến khai phá cũng đến hàng vạn năm. Hiện giờ người da đỏ
không còn nhiều và bị đẩy lùi vào những khu vực hẻo lánh, nhưng những di
tích tôn giáo như đền thờ của họ vẫn được bảo lưu và trở thành những
địa chỉ du lịch. Các nhà khoa học Mỹ là những chuyên gia hàng đầu nghiên
cứu về văn hoá của người da đỏ, các bảo tàng dân da đỏ cũng là thế mạnh
của ngành Dân tộc học và Bảo tàng học Mỹ. Một vài điểm du lịch nổi
tiếng của Mỹ cũng gắn liền với người da đỏ, ví dụ như nơi con tàu di dân
đầu tiên của người Anh cập bến Plymouth, Cape Code cũng ở bang
Massachusetts, được thổ dân da đỏ tiếp đón và đùm bọc, dạy cho họ biết
trồng trọt, khai hoang để sinh nhai. Hiện thời, nơi đây còn lại di tích
con tàu Mayflower đã đưa những di dân người Anh đến Mỹ sớm nhất, cập bến
vào năm 1620. Tour du lịch đến đây không thể thiếu những người da đỏ ăn
mặc theo trang phục truyền thống và nhảy những điệu nhảy truyền thống
để tiếp đón, gợi nhớ những kỷ niệm thuở xa xưa. Nếu như khách du lịch
đến thăm nhà thờ Trinity thì cũng nên quá bộ đến thăm Di tích Cape Code
này nữa. Hiện cũng là điểm du lịch trọng điểm của nước Mỹ, mà cũng chỉ
cách nhà thờ Trinity khoảng 60 km về phía Nam. Du khách có thể đi xe bus
đường dài liên tục chạy trong ngày nối Boston với vùng vịnh biển Cape
Code xinh đẹp này.
Những di tích đẹp và hoành tráng ở Mỹ
chính là những nhà thờ. Nhiều sắc dân đến Mỹ từ vùng Cựu Lục Địa đã mang
theo hồn quê hương là các kiểu kiến trúc nhà thờ đa dạng ở khắp châu
Âu. Sự mở mang thành phố và các trung tâm dân cư bao giờ cũng có sự hiện
diện sớm nhất của các nhà thờ. Nhiều nhà thờ được giữ nguyên vẹn như
buổi mới xây nhờ những kiến trúc bằng đá khối. Nhiều đô thị lớn, kiến
trúc nhà thờ không bị “nuốt gọn” bởi kiến trúc nhà chọc trời mà trái lại
đã được phối cảnh khá hài hoà.
Điển hình cho vẻ đẹp kiến trúc Mỹ là
ngôi nhà thờ Trinity ở trung tâm thành phố Boston, mang phong cách kiến
trúc roman châu Âu và Canada, có chiều cao 64 m với đá đỏ, vòm cửa
cong, mái tháp nhọn đồ sộ cùng với khoảng 2000m2 tranh tường nội thất.
Bên cạnh nhà thờ là ngôi nhà chọc trời nhưng được xây lắp tường kính,
phản chiếu hình bóng nhà thờ lại càng lung linh. Cho đến nay, cả nước Mỹ
có đến 68.574 ngôi nhà thờ ở khắp 50 tiểu bang, nhưng những nhà thờ
được tôn vinh bởi vẻ đẹp kiến trúc không nhiều, trong đó có Trinity. Nhà
thờ này là nhà thờ duy nhất trong số 10 công trình kiến trúc mang ý
nghĩa nhất ở Mỹ do chính Viện Kiến trúc Mỹ xếp hạng.
Nói đến nhà thờ Trinity cũng cần nói
đến Quảng trường Copley nơi ngôi nhà thờ toạ lạc. Quảng trường này là
một nơi đẹp, nhiều di tích có cả một quần thể nhà thờ, một trung tâm
thương mại lớn. Du khách có thể lạc bước vào các quán cà phê nằm ở vỉa
hè phố lớn, có thể vào siêu thị mua đồ. Chính nhà thờ Trinity cũng nằm
kế bên một trong 2 toà building cao tầng nhất ở Boston là toà nhà John
Hancock. Người Mỹ khi xây toà nhà này đã cố gắng không ảnh hưởng vẻ đẹp
kiến trúc Trinity mà còn có những nét tôn thêm khi mà toà nhà được phủ
kính toàn bộ. Du khách có thể vừa ngắm nhìn nhà thờ thực tại và bóng
hình “ảo” của nó được soi bóng vào tấm gương khổng lồ của toà nhà John
Hancock. Quả là quá khứ và hiện đại cứ quyện lẫn vào nhau chỉ qua nét
đẹp của một góc quảng trường.
Một vòng đi tham quan và nghiên cứu di
tích ở Mỹ, mới thấy được người Mỹ rất trân trọng quá khứ, dẫu có là quá
khứ buồn như việc cướp đoạt đất đai của người da đỏ, của cuộc nội chiến
Nam Bắc triều, của chiến tranh Việt Nam hay là những di tích gắn với kỷ
niệm xây dựng đất nước. Tất cả đã trở thành lịch sử hoặc sắp trở thành
lịch sử. Di tích đã là một bằng chứng sinh động của một đất nước năng
động và được xây dựng từ nhiều sắc dân từ mọi miền trên thế giới.
Nếu như du khách có dịp đi thăm Boston
và nhà thờ Trinity, cũng có thể cần một vài thông tin nữa, khi biết
rằng Boston là một trong những thành phố nổi tiếng (được coi là thủ phủ
của các bang ở miền Đông Bắc nước Mỹ) lại ở rất gần thành phố lớn nhất
thế giới là New York (cách 300 km) và thủ đô Washington D.C của Mỹ (cách
New York khoảng 300 km). Tức là cùng một tuyến đường du lịch xuôi Nam
từ Boston: mất 25 USD đi xe bus chạy liên tục và một đêm là tới New
York. Cũng với khoản tiền và quãng đường như vậy tiếp tục đi tour về
phía Nam thì gặp thủ đô Washington D.C. Thế là chỉ với 100 USD tiền xe
bus, lại chạy đêm không mất tiền ngủ khách sạn, du khách có thể biết
thêm ngoài nhà thờ Trinity còn 2 thành phố nổi tiếng nhất nước Mỹ nữa.
Quả là quá rẻ cho một chuyến lãng du, phải không các bạn.
PGS.TS Trịnh Sinh
Viện Khảo cổ học
Theo hoidisan