Hiện nay, mua nhà đang bị thế chấp sổ đỏ đang trở thành kiểu mua bán chung cư khá phổ biến. Thế nhưng, nếu không xem xét kỹ thì người mua nhà rất dễ gặp phải rủi ro ngoài ý muốn.
Những ai chuẩn bị mua nhà hoặc chung cư dự án đều nên xem xét kỹ lưỡng để tránh trường hợp rơi vào tình trạng không nợ nần gì với ngân hàng song vẫn đứng trước nguy cơ bị siết nhà vì chủ đầu tư đem tài sản đi bảo lãnh. Câu chuyện của gần 600 hộ dân chung cư Harmona không phải là duy nhất, vì tính đến thời điểm này đã xuất hiện thêm 2 chung cư nữa cũng tại Tp.HCM đã rơi vào trường hợp bỏ tiền tỉ ra mua nhà song hóa ra các cư dân ở đây lại không hề có chút quyền lợi gì với tài sản của mình.
Trên thực tế, việc mua nhà trong các chung cư hoặc khu đô thị hiện nay không còn đơn giản chỉ là quan hệ mua bán giữa chủ đầu tư có căn hộ và người dân muốn mua nhà mà ngày nay đã trở nên phức tạp khi có 3 - 4 bên liên quan, trong đó có ngân hàng cho các bên vay vốn. Có nhiều dự án tuy người dân đã nhận bàn giao nhà nhiều năm nhưng vẫn chưa được làm được sổ đỏ. Nguyên nhân là bởi chủ đầu tư đang thế chấp sổ đỏ của toàn bộ dự án tại ngân hàng vay tiền. Khi chủ đầu tư chưa trả hết nợ ngân hàng, có nghĩa là người dân sẽ không thể làm được sổ đỏ.
Liên quan tới những vấn đề vừa nêu, luật sư Lê Thanh Sơn, Văn phòng Luật AIC đã nêu lên một số quan điểm dựa theo pháp luật hiện hành để giúp người dân tránh rủi ro khi mua nhà chung cư.
Theo quy định của pháp luật, đối với một dự án, chủ đầu tư chỉ cần có 30% vốn tự có, phần còn lại là vốn huy động. Bởi vậy, chắc chắn chủ đầu tư nào cũng phải vay ngân hàng. Theo quy định về cho vay, một tài sản có thể được thế chấp ở 1 ngân hàng và cũng chính tài sản đó có thể thế chấp tại 2 hoặc 3 ngân hàng khác nhau. Tuy nhiên các ngân hàng trên phải có sự thống nhất, đồng thuận bằng văn bản và mọi thứ đều phải minh bạch và rõ ràng.
Một vấn đề nữa cũng phải xem xét đó là trách nhiệm và đạo đức kinh doanh của chủ đầu tư trong trường hợp biết rõ ràng nhà đã được thế chấp ngân hàng song vẫn cố tình bán cho người dân. Ông Sơn cũng hoàn toàn không tin rằng ngân hàng không hề biết gì về vấn đề này.
Cũng theo ông Sơn, về nguyên tắc, ngân hàng có trách nhiệm giám sát hoạt động cho vay, kiểm tra lại toàn bộ sản phẩm từ khi bỏ móng cho đến lúc có người về ở. Chủ đầu tư cũng chịu trách nhiệm đưa lên trang mạng rao bán, tổ chức sự kiện gặp gỡ khách hàng.
Mặt khác, để tránh rủi ro, ông Sơn nhận định, người mua nhà nên cân nhắc, xem xét kỹ và nắm rõ thông tin xem dự án đã đủ điều kiện được bán chưa. Đặc biệt, người dân không nên quá tin vào "những lời đường mật" của các nhà môi giới kinh doanh bất động sản.