Trong mỗi gia đình, bàn thờ là nơi linh thiêng nhất thể hiện lòng thành kính cả con cháu đối với tổ tiên. Chính vì thế, bàn thờ luôn được coi là một không gian quan trọng có ý nghĩa rất lớn trong đời sống tâm linh của mỗi gia đình.
Trong phong thủy, đặt vị trí bàn thờ cần phải "tọa cát hướng cát" tức là nằm ở vị trí và hướng đều tốt so với tuổi của gia chủ. Tường phía sau bàn thờ cần phải vững chãi. Bàn thờ không được dựa vào tường kính hoặc cửa sổ... Nếu thỏa mãn về phương vị và hướng thì việc đặt bàn thờ đối diện cửa ra vào là một cách bố trí tốt về phong thủy.
|
|
| Vị trí bàn thờ phải tuân thủ các quy tắc truyền thống |
Đối với những căn nhà phố hiện nay, thường bố trí bàn thờ đặt trong một phòng riêng, tầng trên cùng của ngôi nhà. Vị trí này vừa mang đến sự trang nghiêm, kín đáo, tĩnh lặng... lại thuận tiện cho việc cúng ngoài trời, hóa vàng mã trên sân thượng.
Dù là nhà ở hiện đại hay truyền thống, vị trí bàn thờ phải luôn đảm bảo được đặt tại nơi cao, phía trên bàn thờ chỉ được là nóc nhà và bầu trời, không được để các không gian sinh hoạt khác đè lên... Như vậy khi cúng bái, con cháu trong nhà tỏ được sự ngưỡng vọng thành kính của mình với ông bà tổ tiên.
Đối với ngôi nhà truyền thống của người Việt thì gian giữa được coi là quan trọng nhất so với các gian còn lại. Đó được coi là trung tâm của ngôi nhà. Vì thế những việc quan trọng như: thờ phụng, tiếp khách, sinh hoạt… đều diễn ra ở gian giữa này. Gian giữa lại luôn đặt cửa lớn ra vào để khi mở cửa là nhìn thấy trời đất lưu thông, âm dương hòa đồng. Bàn thờ đặt chính giữa gian giữa ngôi nhà, để thể hiện lòng thành kính của con cháu đối với tổ tiên. Bởi vậy trong phong thủy, gia chủ không được kê giường ngủ đối diện với bàn thờ.
Bàn thờ dù được thiết kế như thế nào thì nhất thiết phải luôn đặt nó ở vị trí trang trọng, có độ cao phù hợp trong lúc cúng bái. Nhà ở nông thôn có kiến trúc ít biến đổi, nên vị trí bàn thờ vẫn có những đặc trưng theo kiểu truyền thống, giữ đúng phong thủy trong ngôi nhà. Nhưng với kiến trúc nhà hiện đại ở thành phố thì cách bố trí và các đồ thờ cũng có nhiều biến đổi để phù hợp với cấu trúc ngôi nhà nhưng vẫn giữ được tính tôn nghiêm nơi thờ cúng.
|
|
| Phong thủy tốt nhất đặt phòng thờ là ở tầng áp mái |
Vậy đặt bàn thờ trong ngôi nhà hiện đại ở đâu cho đúng phong thủy?. Khi sắp xếp gian thờ trong nhà ở hiện đại cũng phải tuân thủ chặt chẽ và vận dụng linh hoạt các nguyên tắc: Đặt tại vị trí cao, phía trên bàn thờ là nóc nhà và bầu trời, không bị các phòng ốc khác đè lên, phía trước là các gian trang trọng, phía sau là cầu thang và không gian phụ. Như vậy với các tiêu chí này, thì phòng thờ đặt tại tầng trên cùng là hợp nhất.
Do thành phố đông đúc, các nhà vây chặt lấy nhau, khi đó đặt bàn thờ dưới tầng trệt ngay trong phòng khách bước vào sẽ khó thông thoáng, thắp nhang nhiều sẽ làm xấu cả trần nhà. Bên cạnh đó không nên để trên đầu của bàn thờ là phòng vệ sinh, phòng trẻ em chơi đùa… như thế sẽ làm giảm tính tôn nghiêm của không gian trang trọng này. Ngoài ra cũng không nên để mọi người từ ngoài cửa nhìn thấy hết bàn thờ, bài vị, hình ảnh tổ tiên.
Bản chất trường khí của bàn thờ thuộc tính âm nên hướng nội, không ưa sự phô trương. Cả khi trong ngày giỗ hay tết thì thờ cúng cũng là việc riêng của gia đình, người ngoài muốn thắp nén nhang phải xin phép gia chủ. Về ngũ hành thì bàn thờ thuộc hành Mộc và Hỏa, là hai hành hướng lên cao và cần được chăm sóc mỗi ngày. Trừ bàn thờ ông địa thần tài là tín ngưỡng dân gian, mọi nhà đều đặt gần cửa giống nhau để nghênh tiếp tài lộc, còn lại bàn thờ tổ tiên và tôn giáo (thờ phật, thờ chúa) riêng của mỗi gia đình nên mang tính hướng nội, không cần phải đặt ngay trong phòng khách. Như vậy theo phong thủy thì tốt nhất là đặt phòng thờ ở tầng áp mái.
Để phù hợp với phong thủy, bàn thờ nên đặt theo hướng tượng trưng cho trời. Đó là hướng Tây Bắc của ngôi nhà hoặc của văn phòng.
Bàn thờ phải luôn vệ sinh sạch sẽ và thường xuyên thắp nhang. Điều này đặc biệt quan trọng, nhất là đặt bàn thờ hướng trực tiếp ra cửa chính. Tượng thần thánh hoặc linh vật thiêng phải đặt trên bàn kệ cao. Đèn trên bàn thờ luôn sáng để thu hút năng lượng dương.
Về kích thước, bàn thờ phải phù hợp với diện tích và thiết kế kiến trúc của ngôi nhà nhưng phải chuẩn theo kích thước đẹp trên thước Lỗ Ban (cả phần kích thước Âm trạch và Dương trạch). Chẳng hạn như những ngôi nhà lớn to như biệt thự khi thiết kế bàn thờ quá bé thì không tương xứng, không tốt về phong thủy. Còn căn hộ nhỏ thì không nên dùng bàn thờ quá lớn, đôi khi có thể dùng giá treo cũng được.