Theo phong tục truyền thống của người Việt, đêm 30 Tết mọi người trong gia đình sẽ quây quần bên mâm cơm gia đình để cùng nhau chia sẻ chuyện của năm cũ và hướng đến những điều mới mẻ trong năm tới.
Để không làm mất lòng và bày tỏ lòng thành kính nhất tới các vị thần linh, thần tài và tổ tiên, khi tổ chức làm bữa cơm Tất niên cho gia đình đêm 30 Tết mọi gia đình nên lưu ý một số điều sau đây:
Làm cỗ cúng vào chiều và tối
Thời điểm thích hợp nhất để tổ chức lễ cúng Tất niên và sum vầy bên mâm cơm là khoảng chiều hoặc tối ngày 30 Tết.
Vào chiều 30 Tết là khi mọi công việc trong năm cũ đều đã kết thúc, nhà cửa đã được trang hoàng sạch sẽ và mọi người đều kịp trở về nhà. Do đó, đây được xem là thời điểm hoàn hảo nhất để chuẩn bị trình diện và làm cơm cúng.
Nên làm lễ cúng Tất niên vào chiều hoặc tối.
Đồng thời, đây cũng là thời khắc cuối cùng của năm cũ để mọi người cùng nhau ôn lại những bước ngoặt xảy ra trong năm và cùng nhau hứa hẹn về điều tốt đẹp trong năm mới.
Thế nên, mọi thành viên trong gia đình nên có mặt đầy đủ, ăn mặc chỉnh tề trong thời điểm làm cỗ cúng để “thưa chuyện” với tổ tiên, người lớn trong gia đình.
Chuẩn bị lễ cúng trước khi ăn cơm Tất niên
Người Việt quan niệm, thời điểm chiều và đầu giờ tối ông Công ông Táo của mỗi gia đình vẫn đang bận "bẩm báo với Ngọc Hoàng" nên chưa thể về kịp với gia đình. Vậy nhưng, lúc này tại mỗi gia đình vẫn còn có tổ tiên, các bậc ông, cha chú nên không thể không làm đồ cúng trình báo.
Theo phong tục xưa nay, trước khi cả gia đình ăn cơm Tất niên phải chuẩn bị đồ cúng và khấn vái với tổ tiên. Tất cả các thành viên trong gia đình nên mặc quần áo đẹp, sạch sẽ cùng tụ họp lại để cúng trình diện trước bàn thờ gia tiên. Bằng không sẽ dễ dẫn đến lục đục trong gia đình trong năm mới, kém tài lộc.
Mâm cơm cúng không như ngày thường
Mâm cơm cúng khác nhau tùy thuộc theo vùng miền và điều kiện gia đình. Thế nhưng, một số vật phẩm nhất định phải có khi cúng Tất niên là mâm ngũ quả, vàng mã, hương hoa, vàng mã, rượu, trầu cau, bánh chưng... Trên bàn thờ, những món ăn ngày Tết sẽ được bầy biện trang nghiêm, đẹp mắt.
Khi cúng không được đùa cợt
Khi làm lễ cúng gia tiên, nếu bạn nói chuyện, cười đùa quá to hoặc chửi bậy, nói tục là thể hiện sự bất kính.
Mặt khác, nhiều người còn kiêng gọi tên trẻ nhỏ khi cúng vì cho rằng thời điểm khi cúng là lúc ông cha ta quy tụ nhưng cũng khó tránh khỏi hồn ma lang thang dạt vào nhà. Do đó, nếu chúng nghe được tên trẻ nhỏ yếu bóng vía có thể làm hại đến trẻ.
Không khí vui vẻ trong bữa cơm
Chúng ta đều biết, vào chiều tối ngày 30 Tết là thời điểm mà mọi thành viên trong gia đình sum họp lại với nhau. Hơn nữa, đây cũng là thời khắc thiêng liêng nhất trong cả năm.
Do đó, để mong muốn đón nhận một năm mới nhiều niềm vui và cát lành thì ngay tại thời khắc giao thoa này mọi việc nên được diễn ra êm thấm, thuận lợi. Chuyện cãi nhau, chửi rủa trong thời điểm này là điều rất kiêng kỵ, gia chủ nên nói những chuyện vui, những điều tốt lành và câu chuyện chỉ nên xung quanh các thành viên trong gia đình, không nên nói tới người khác.
Cần tạo không khí vui vẻ trong bữa cơm Tất niên.
Tránh đổ vỡ
Thời khắc giao thoa năm cũ và năm mới đều kiêng kỵ làm đổ vỡ bất kì thứ gì. Dân gian cho rằng, những gì đổ vỡ thường đem lại xui xẻo, nhất là nếu rượu hoặc dầu đèn bị đổ ra nền nhà có thể thu hút ma quỷ kéo đến nhiều hơn, gây phiền nhiễu.