Hiện Bộ Xây dựng đang soạn thảo thông tư về phân hạng và công nhận hạng nhà chung cư nhằm góp phần đưa việc quản lý chung cư vào bài bản. Vậy nhưng, đang có rất nhiều ý kiến trái chiều liên quan đến các tiêu chí cũng như quy trình phân hạng.
Các tiêu chí khó đạt
Đã có rất nhiều bất cập trong công tác quản lý chung cư đã được báo chí phản ánh trong thời gian qua. Nhất là những bất cập về mô hình ban quản trị, các vấn đề liên quan tới phí bảo trì... Theo đại diện Bộ Xây dựng, mục đích của việc phân hạng và công nhận hạng chung cư là nhằm xác định giá trị của nhà chung cư. Từ đó, có thể áp dụng mức giá dịch vụ vận hành, quản lý chung cư theo khung giá đã được UBND cấp tỉnh ban hành. Theo đó, sẽ giúp hạn chế các tranh chấp, kiến nghị, kiện tụng liên quan đến quản lý chung cư như vừa qua.
Chủ tịch Hiệp hội Quản lý - Bảo trì tòa nhà Việt Nam (VBMA), ông Nguyễn Quốc Hiệp cho rằng, các tiêu chí để chấm điểm phân hạng trong dự thảo thông tư còn khá chung chung. Ví dụ, tiêu chí về mức độ và chất lượng hoàn thiện tòa nhà còn 'vô cùng'. Theo ông Hiệp, vấn đề đặt ra là: “Làm sao để đo đếm được tiêu chí độ bền vững của vật liệu như: Sử dụng vật liệu có độ bền cao, có sử dụng được gỗ ít nhất 15 năm?”.
Còn những tiêu chí về hạ tầng kỹ thuật trong dự thảo thông tư lại quá cao và khó đạt được. Bàn về vấn đề này, Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Liên doanh bảo trì thang máy CONINCO, ông Nguyễn Đình Đào cho hay, tiêu chí thời gian chờ thang máy trong giờ cao điểm đối với chung cư hạng A không quá 60 giây là rất khó khả thi. Mặt khác, để đạt chung cư hạng A, 1 thang máy chỉ phục vụ tối đa 30 căn hộ là rất khó đạt được, thậm chí với cả các chung cư cao cấp nhất hiện nay tại Hà Nội như Royal City…
Hơn nữa, để đạt chung cư hạng A, có rất nhiều tiêu chí khác được chấm điểm cao, chẳng hạn như: Diện tích chỗ để xe tối thiểu lớn hơn 20% tổng diện tích căn hộ, nền tầng hầm đỗ xe được láng kim loại, hoặc đảm bảo mỗi căn hộ có trên 1 chỗ để xe,… cũng là những tiêu chí khó đạt được trong thực tế hiện nay. Theo đại diện các doanh nghiệp, hầu như không có chung cư nào đạt được hạng A nếu theo những tiêu chí như vậy.
Tới đây, các chung cư sẽ được phân hạng dựa trên các tiêu chí về hệ thống kỹ
thuật, quy hoạch kiến trúc, mức độ hoàn thiện, hạ tầng khu ở...
Cùng với đó, cách tính điểm không rõ ràng được đưa ra trong dự thảo thông tư cũng khiến các doanh nghiệp băn khoăn. “Tiêu chí chăm sóc cảnh quan, vệ sinh môi trường được cho 3 điểm, song như thế nào thì được 3, thế nào thì được 2 hay được 1 điểm thì Bộ Xây dựng lại không làm rõ. Một khi tiêu chí mập mờ thì sẽ rất khó chấm điểm và dễ tạo ra chạy chọt xin điểm”, ông Hiệp lấy dẫn chứng.
Tránh tạo thêm cơ chế xin cho
Các doanh nghiệp cho biết, để xin được giấy phép xây dựng cũng như hoàn thiện một dự án hiện nay, doanh nghiệp phải lo rất nhiều giấy tờ, thủ tục. Thế nên, mong muốn của các doanh nghiệp là cơ quan quản lý không tạo thêm cơ chế xin cho và thủ tục càng đơn giản càng tốt. Nội dung thông tư đang soạn thảo nêu rõ, với các chung cư hạng A, doanh nghiệp phải được Sở Xây dựng địa phương chứng nhận, rồi phải chuyển lên Bộ Xây dựng chứng nhận tiếp. Theo đề nghị của ông Nguyễn Quốc Hiệp: “Bộ chỉ nên làm công việc thanh tra, kiểm tra. Không nên thêm một cấp nữa".
Dự thảo thông tư cũng cho biết, đối tượng để phân hạng là chung cư thương mại, bàn giao và đưa vào sử dụng từ ngày 1/7/2015 (tức ngày Luật Nhà ở 2014 chính thức có hiệu lực). Theo đó, việc phân hạng sẽ thực hiện theo từng chung cư độc lập và được phân thành 3 hạng A, B, C dựa trên số điểm đạt được của mỗi chung cư.
Trong việc xét duyệt và công nhận hạng cho chung cư nên có sự tham gia của đại diện VBMA để khách quan, nhằm tránh sự độc quyền xét duyệt của cơ quan công quyền, từ đó có thể tạo ra cơ chế xin cho, ông Hiệp kiến nghị.
Trong khi đó, Giám đốc Công ty CP Đầu tư Mai Linh, ông Nguyễn Anh Lê cho rằng, trong toàn bộ tiêu chí chấm điểm chưa có ý kiến đánh giá của cư dân - những người trực tiếp sinh sống tại chung cư. Đây là người cảm nhận chính xác nhất chất lượng của chung cư. Có cùng quan điểm, Tổng Thư kí VBMA ông Nguyễn Thanh Hùng nêu quan điểm, cần có sự tham gia của ban quản trị tòa nhà với tư cách đại diện tiếng nói của cư dân. Bên cạnh đó, nên mời các chuyên gia của các hiệp hội để tư vấn cho Sở Xây dựng trong đánh giá, thẩm định chất lượng để việc phân hạng được chính xác.
Với những ý kiến đóng góp từ phía doanh nghiệp, Cục trưởng Cục Quản lý nhà (Bộ Xây dựng), ông Nguyễn Trọng Ninh nhất trí việc phân cấp cho các Sở Xây dựng địa phương phân hạng chung cư. Ông Ninh nói: “Bộ chỉ làm những việc mà địa phương không làm được hoặc không phân xử được. Cần xã hội hóa việc thẩm định để các hiệp hội nghề nghiệp cùng tham gia”. Dự thảo thông tư mới lấy ý kiến lần đầu và sẽ được tiếp tục chỉnh sửa hoàn thiện trên cơ sở ý kiến đóng góp của chuyên gia, các doanh nghiệp, ông Ninh cho biết.