Mới đây, Bộ Tài chính đề xuất bổ sung, sửa đổi Luật thuế TNDN theo hướng cho phép doanh nghiệp (DN) được bù trừ lãi từ chuyển nhượng bất động sản (BĐS) với lỗ từ hoạt động sản xuất kinh doanh.
Hiện đây là một trong những quy định đang được Bộ Tài chính trình Chính phủ bổ sung vào Dự thảo Luật bổ sung, sửa đổi một số Điều tại các Luật về thuế đang được lấy ý kiến công khai.
Vụ chính sách thuế thuộc Bộ Tài chính cho biết, thị trường BĐS đóng băng khiến cho nhiều DN đầu tư vào lĩnh vực BĐS thua lỗ. Theo quy định hiện hành, DN được lấy phần lãi từ hoạt động kinh doanh khác bù trừ cho lỗ từ chuyển nhượng BĐS. Từ đó cho thấy, DN mới chỉ được bù trừ một chiều mà lãi từ hoạt động chuyển nhượng BĐS không được bù lỗ cho các hoạt động kinh doanh khác.
Không ít DN đi vay vốn ngân hàng nhưng sau đó gặp khó khăn về tài chính và không trả được nợ đành phải bán BĐS đi. Như vậy, quy định hiện hành dẫn đến một bất cập là khi bán BĐS có lãi thì DN phải nộp thuế ngay trong khi hoạt động sản xuất kinh doanh của DN đang thua lỗ. Đã có nhiều DN nộp thuế xong, với số tiền còn lại cũng không đủ để trả nợ ngân hàng.
Bộ Tài chính đề xuất cho phép DN được bù trừ lãi từ chuyển nhượng BĐS
với lỗ từ hoạt động sản xuất kinh doanh.
Trước thực trạng đó, Bộ Tài chính đề xuất để tháo gỡ khó khăn cho các DN đồng thời góp phần xử lý nợ xấu cần bổ sung quy định bù trừ lãi từ chuyển nhượng BĐS với lỗ từ hoạt động sản xuất kinh doanh.
Cùng với đề xuất DN được bù trừ lãi từ chuyển nhượng BĐS với lỗ từ hoạt động kinh doanh khác, cơ quan này cũng đã có những đánh giá tác động của đề xuất. Bộ Tài chính cho hay, việc bù trừ lãi lỗ là thực hiện trên sổ sách của doanh nghiệp, trong khi khoản tiền có được do bán tài sản bảo đảm vẫn dùng để trả nợ ngân hàng, trường hợp sau khi bù trừ mà còn thu nhập thì doanh nghiệp có tài sản bảo đảm sẽ kê khai và nộp thuế TNDN cùng với thu nhập từ hoạt động sản xuất kinh doanh (sẽ tạm nộp theo quý và quyết toán theo năm), thay vì nộp ngay trong vòng 10 ngày kể từ khi phát sinh nghĩa vụ thuế (tức là thời điểm chuyển nhượng BĐS).
Cùng với đó, một khi cho phép doanh nghiệp được bù trừ lãi từ chuyển nhượng BĐS với lỗ từ hoạt động sản xuất kinh doanh cũng góp phần giảm thủ tục hành chính do doanh nghiệp không cần phải hạch toán riêng thu nhập từ chuyển nhượng BĐS (ngoại trừ các doanh nghiệp đang trong thời gian hưởng ưu đãi thuế TNDN) và cũng không phải kê khai cũng như nộp thuế riêng trong vòng 10 ngày kể từ ngày phát sinh nghĩa vụ thuế đối với khoản thu nhập này.
Với mục đích nhằm phù hợp với thực tế hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, đồng thời góp phần tháo gỡ vướng mắc, khó khăn trong xử lý tài sản bảo đảm để thu hồi nợ xấu, hiện Bộ Tài chính trình Chính phủ cho bổ sung quy định doanh nghiệp được bù trừ lãi từ chuyển nhượng BĐS với lỗ từ hoạt động sản xuất kinh doanh.
Nhưng Bộ Tài chính cũng cho rằng, việc cho bù trừ này cũng có nhược điểm nhất định, nhất là gây mất nguồn thu của địa phương nơi có BĐS được chuyển nhượng vì doanh nghiệp sẽ kê khai và nộp thuế tại trụ sở chính.
Vì thế, "Bộ Tài chính trình Chính phủ cho nghiên cứu để bổ sung quy định tại Nghị định về quản lý thuế theo hướng doanh nghiệp có thu nhập từ BĐS vẫn kê khai và thực hiện nộp thuế cùng với thu nhập từ sản xuất kinh doanh tại trụ sở chính, tuy nhiên sẽ có tiêu thức để phân bổ nguồn thu từ chuyển nhượng BĐS cho địa phương nơi có BĐS được chuyển nhượng”.
Mặt khác, Bộ Tài chính cũng có đánh giá tác động của đề xuất tới thu ngân sách nhà nước. Cụ thể, thuế từ hoạt động chuyển nhượng BĐS năm 2014 ước đạt 10.333 tỷ đồng. Trong năm ngoái, tỷ lệ doanh nghiệp có lãi trước thuế đạt 333,6% và doanh nghiệp lỗ chiếm khoảng 66,4%. Điều đó có nghía là có thể giả định trong số DN đang lỗ có khoảng 30% DN nộp thuế chuyển nhượng BĐS. Lãi từ bán BĐS nhỏ hơn lỗ hiện có của DN. Cho nên, nếu áp dụng quy định bù trừ lãi từ bán BĐS cho hoạt động kinh doanh khác thì ngân sách sẽ giảm thu khoảng 3 nghìn tỷ đồng.