Gói vay 30.000 tỷ: Nhà nước không thể lo mãi!

Phóng viên: Cử tri đề nghị Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước rà soát, có giải pháp kịp thời để đảm bảo những người có thu nhập thấp đã ký vay gói 30nghìn tỷ đồng tiếp tục được hưởng lãi suất ưu đãi theo mức hỗ trợ ban đầu để ổn định cuộc sống. Vậy quan điểm của ông về kiến nghị này như thế nào?

ĐBQH Nguyễn Đức Kiên: Hiện chúng ta đang xây dựng nền kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa, tại sao lại cứ đòi bao cấp mãi như vậy?

Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, hiện tại gói vay 30 nghìn tỷ đồng đã giải ngân được 70%, tới cuối tháng 5/2016 tốc độ giải ngân có thể lên trên 90%. Tốc độ giải ngân như vậy là đạt yêu cầu.

Đối với các trường hợp kiến nghị của cử tri nói trên, theo tôi, người mua nhà phải có trách nhiệm với khoản vay của mình chứ Nhà nước không thể lo cho người dân như thời chủ nghĩa xã hội được. Các điều kiện vay, thời hạn vay, mức lãi suất… tất cả đã được ghi rõ trong hợp đồng.

Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội, ông Nguyễn Đức Kiên.

Một khi người dân đã ký hợp đồng mua nhà, họ phải biết thời hạn khoản vay cũng như lãi suất khoản vay là bao nhiêu, khách mua phải có trách nhiệm với đồng tiền của họ và phải thảo luận hợp đồng bán nhà với người bán.

Trong khi đó, người bán phải chia sẻ lợi nhuận lãi suất cho người mua chứ không phải dồn tất cả chi phí cho Nhà nước. Hơn nữa, tiền ở gói đó là tiền thuế của nhiều người khác đóng vào để cho vay. Thế nên, điều gì cũng có giới hạn của nó, không thể đòi hỏi tất cả người dân khác phải đóng góp vào để cho một nhóm người vay được.

Mặt khác, chủ đầu tư muốn bán được sản phẩm của mình phải chấp nhận chia sẻ khó khăn của thị trường với người mua chứ không phải đòi hỏi sự hỗ trợ của Nhà nước.

Thưa ông, còn mong muốn người dân muốn kéo dài thêm gói tín dụng 30 nghìn tỷ đồng sau ngày 1/6/2016 thì sao?

Gói vay 30 nghìn tỷ được Chính phủ đưa ra khi nền kinh tế đang gặp khó khăn với tốc độ tăng trưởng kinh tế chỉ ở mức hơn 5%. Do đó, Chính phủ chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước thông qua gói hỗ trợ kích cầu để kích vào thị trường bất động sản ở phân khúc nhà ở xã hội và nhà ở cho người thu nhập thấp để làm tan 'cục máu đông' trong nền kinh tế. Đến nay 'cục máu đông' này đã 'tan', hơn nữa gói vay 30 nghìn tỷ đồng giải ngân cũng đạt tới 90%, coi như vai trò của gói vay này đã hoàn thành.

Theo tôi, mong muốn kéo dài thêm gói vay 30 nghìn tỷ đồng của người dân là khó khả thi. Hiện tại, Nhà nước có Ngân hàng chính sách xã hội để giải quyết những vấn đề cho người dân có nhà ở. Người dân không cập nhật tình hình, không thay đổi và giữ thói quen cũ thì không thể được bởi Nhà nước đâu lo mãi được.

Không thể vì lợi ích của mình mà ảnh hưởng chung đến lợi ích của cả nước. Thực tế cho thấy, gói vay ưu đãi nào cũng phải đặt trong tổng thể nền kinh tế vĩ mô chứ không thể vì một nhóm lợi ích trong thị trường địa ốc để Nhà nước phải tung ra một gói mới hoặc kéo dài gói đó ra, có thể gây ra bất ổn về vĩ mô.

Người lao động nghèo có thể thuê nhà ở xã hội. Theo quy định tại Hiến Pháp 2013, Nhà nước đảm bảo quyền có chỗ ở cho người dân chứ không phải đảm bảo quyền sở hữu nhà ở cho người dân.

Vậy thưa ông, dù bất kỳ lý do gì thì cũng không nên kéo dài thêm gói vay ưu đãi 30 nghìn tỷ đồng cho người thu nhập thấp?

Dù mới giải ngân được 29.000 tỷ đồng thì cũng thôi khi đến thời hạn. Không thể đòi hỏi sự tuyệt đối 100%. Giai ngân đến trên 90% là cố gắng lớn trong nền kinh tế thị trường. Chúng ta phải nhìn đến sự cố gắng, nỗ lực của Nhà nước trong giải quyết lĩnh vực đó và giải quyết nền kinh tế vĩ mô đó chứ không phải chỉ tập trung quyền lợi của một nhóm người mua.

Gói kích cầu năm 2009 giảm lãi suất đã cho chúng ta một bài học. Đến giai đoạn 2009 - 2011, lãi suất leo thang, kinh tế vĩ mô bị tác động, cả nền kinh tế đứng trước nguy cơ 'khốn khó'.

Số người dân có thu nhập thấp có nhu cầu về nhà ở vẫn còn rất lớn trong khi gói vay ưu đãi sắp đóng lại. Vậy có nên có thêm một gói hỗ trợ khác không, thưa ông?

Khi gói tín dụng 30 nghìn tỷ đồng dừng lại sẽ còn hỗ trợ của Ngân hàng Chính sách xã hội. Thứ nữa, Ngân hàng chính sách xã hội có vốn lớn gấp nhiều lần so với gói vay đó. Đồng thời, khi chuyển sang ngân hàng thì thỏa thuận có thời hạn dài lâu chứ không phải thời hạn ngắn như gói 30.000 nghìn tỷ này.

Chính sách đơn giản để thử nghiệm sẽ có tác dụng phát huy an sinh xa hội và khơi thông dòng chảy cho tín dụng, đặc biệt bất động sản, từ đó ta sẽ có giải pháp mang tính dài lâu chứ không còn mang tính ngắn hạn theo tính chủ quan của một nhóm người. Như vậy sẽ tốt hơn nhiều.

Tuy nhiên, vấn đề là, những người mua nhà còn những khoản chưa giải ngân được cần trao đổi lại với ngân hàng và chủ đầu tư. Mặt khác, cầm hợp đồng sang ngân hàng chính sách xã hội để có một khoản vay khác bù lại cho khoản này. Điều này đã được cho phép.

Đây là điều cần phải làm rõ để không tạo ra sự hoang mang trong người dân. Làm chính sách vĩ mô là làm dài hơi chứ không nhìn vào cái trước mắt.

Trân trọng cảm ơn ông!