Nhiều năm trước đây, do thiếu nhiều cơ chế nên trên địa bàn Hà Nội đã xuất hiện tình trạng nhiều công trình “siêu mỏng, siêu méo”.
Nhiều năm trước đây, do chưa thiếu cơ chế quản lý, cũng như cơ chế về việc thu hồi phần đất còn lại ngoài chỉ giới sau khi mở một số tuyến đường trong nội đô đi qua các khu dân cư, dẫn đến tình trạng công trình xây dựng không bảo đảm các điều kiện về hình khối, kích thước trên địa bàn Hà Nội (hay còn gọi là các công trình “siêu mỏng, siêu méo”).
Nhằm khắc phục những bất cập này, cũng như để đảm bảo an toàn cho công trìn và mỹ quan đô thị, TP. Hà Nội đã chỉ đạo các đơn vị chức năng, chính quyền các địa phương vào cuộc xử lý dứt điểm các công trình "siêu mỏng, siêu méo". Hướng xử lý theo các phương án thu hồi sử dụng vào mục đích công cộng, cải tạo chỉnh trang hay hợp thửa hợp khối.
Tuy nhiên đến nay, việc xử lý hiện vẫn còn chậm tiến độ, chưa triệt để, mà các cấp chính quyền địa phương phải chịu trách nhiệm chính.
Theo Sở Xây dựng Hà Nội, tính đến ngày 26/6/2012, trên địa bàn thành phố còn tồn tại 394/597 trường hợp trong tổng số các công trình “siêu mỏng, siêu méo”.
Đến nay, đã có 217 trường hợp được thành phố giải quyết xong, 177 trường hợp còn lại đang phải tiếp tục xử lý, được tập trung chủ yếu ở các quận, huyện như Tây Hồ (23), Đống Đa (27), Ba Đình (69), Hai Bà Trưng (18), Thanh Xuân (6), Hà Đông (13),Cầu Giấy (9), Hoài Đức (3), Hoàng Mai (9).
Lý giải nguyên nhân chậm các trường hợp trên, Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, 132/177 trường hợp tồn đọng đều là phần đất còn lại nằm ngoài chỉ giới giải phóng mặt bằng thực hiện việc xây dựng 8 tuyến phố, tuyến đường trục chính của thành phố trong nhiều năm qua (trước ngày 15/3/2005). Các hộ dân tại đây đã xây dựng công trình quy mô từ 1-3 tầng và đã ăn ở, kinh doanh và mưu sinh ổn định nên việc thu hồi rất khó khăn.
Cụ thể, tuyến phố Văn Cao - Liễu Giai - Nguyễn Chí Thanh 28 trường hợp, tuyến phố Minh Khai - Vĩnh Tuy 14 trường hợp, tuyến phố Nguyễn Trãi - Quốc lộ 6 có 10 trường hợp, phố Lạc Long Quân 23 trường hợp, phố Kim Mã 35 trường hợp, phố Đào Tấn 4 trường hợp, phố Thụy Khuê 9 trường hợp, đường Chiến Thắng (Hà Đông) có 9 trường hợp.
Mặt khác, do trước đây khi lập phương án sử dụng đất sau thu hồi có nhiều trường hợp được quận, huyện bố trí sử dụng trồng cây xanh hoặc làm vỉa hè.
Trong khi đó, theo chỉ đạo của UBND thành phố tại văn bản số 2287/UBND-TNMT ngày 1/4/2013, các quận, huyện thu hồi đất để sử dụng vào mục đích công cộng nhưng không được sử dụng trồng cây xanh, làm vỉa hè đối với các trường hợp chủ sử dụng đất không thực hiện hợp khối công trình hoặc hợp thửa đất; do vậy các phương án sử dụng đất sau khi thu hồi cần được điều chỉnh lại. Đại diện Sở Xây dựng cho biết việc này cũng làm ảnh hưởng đến tiến độ xử lý.
Bên cạnh những nguyên nhân khách quan, UBND TP. Hà Nội đã thẳng thắn chỉ rõ các quận, huyện trong thời gian qua chưa tích cực, chủ động triển khai thu hồi đất đầu tư xây dựng theo phương án đã đề xuất.
Các quận, huyện vẫn chủ yếu tập trung vào vận động, tuyên truyền chủ sử dụng đất thực hiện hợp thửa đất, hợp khối công trình, chứ chưa có biện pháp hành chính; trong khi đó trên thực tế rất khó để các hộ gia đình tự thỏa thuận với nhau để hợp khối.
Để tiếp tục giải quyết dứt điểm các trường hợp nhà "siêu mỏng, siêu méo", hiện Sở Xây dựng đã phối hợp cùng các quận, huyện rà soát và đề xuất phương án xử lý cụ thể tới từng nhóm đối tượng nhà, đất này.
Theo đó, 5 trường hợp cải tạo, hạ độ cao còn 1 tầng, 39 trường hợp phải hợp khối kiến trúc mặt đứng với công trình liền kề, 35 trường hợp thu hồi thực hiện đầu tư xây dựng, 98 trường hợp chỉnh trang giữ nguyên trạng 1 tầng.
Trên cơ sở các phương án giải quyết nêu trên, những đơn vị liên quan sẽ phải lập kế hoạch, tiến độ chi tiết để thực hiện việc cải tạo, chỉnh trang và thu hồi đối với từng trường hợp; đồng thời xem xét những trường hợp còn vướng mắc để tìm ra nguyên nhân, giải pháp xử lý cho phù hợp.
Lãnh đạo TP. Hà Nội chỉ đạo, tới đây, thành phố sẽ kiên quyết không để phát sinh thêm các trường hợp nhà “siêu mỏng, siêu méo” ngay từ khi lập chỉ giới và thiết kế kỹ thuật trong quá trình giải phóng mặt bằng cũng như thi công các tuyến đường đi qua khu dân cư./.