Thời gian qua, tại Hà Nội, công tác sử dụng, quản lý và vận hành quỹ nhà tái định cư đã bộc lộ nhiều bất cập, vướng mắc gây bức xúc cho người dân.
Nhằm giải quyết thực trạng trê, Sở Xây dựng Hà Nội đã tiến hành tổng rà soát toàn bộ quỹ nhà tái định cư để phân loại, đánh giá và đề xuất cơ chế chính sách quản lý phù hợp với thực tế Thủ đô và các quy định của pháp luật.
Kinh phí bảo trì nhà chung cư tái định cư là trách nhiệm chung
Theo ông Nguyễn Trí Dũng, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội, trong thời gian chờ quy định của Nhà nước về việc hỗ trợ kinh phí bảo trì và vận hành nhà chung cư tái định cư, hiện Sở đã chỉ đạo Tổng công ty Đầu tư và Phát triển Hà Nội, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội (02 đơn vị quản lý nhà tái định cư lớn của TP) chủ động ứng vốn bảo trì, kịp thời sửa chữa các trang thiết bị hư hỏng, để đảm bảo điều kiện sinh hoạt, ăn ở cho cư dân.
Đơn vị quản lý sẽ xây dựng mức giá dịch vụ áp dụng cho từng tòa nhà trên nguyên tắc xác định rõ trách nhiệm của người dân phải đóng góp trong vận hành, quản lý nhà chung cư, sau khi TP quyết định mức hỗ trợ và căn cứ vào khung giá dịch vụ nhà chung cư đã ban hành.
Hiện nay, phần lớn các cư dân đang sinh sống tại khu chung cư tái định cư nộp mức phí dịch vụ rất thấp (30.000 đồng/hộ), tuy nhiên quỹ bảo trì 2% không nhiều (từ vài triệu đến vài trăm triệu cho một tòa nhà) vì giá bán căn hộ tái định cư thấp hoặc nhiều tòa nhà không có quỹ bảo trì do bán trước Luật Nhà ở năm 2005. Cho nên, trong trường hợp phát sinh quỹ bão trì, nhiều hộ dân không đồng thuận cũng như không có khả năng đóng góp khoản tiền lớn hơn.
Theo ý kiến của đông đảo cư dân, Nhà nước phải có trách nhiệm đối với loại hình nhà tái định cư, cần hỗ trợ kinh phí để bảo trì, vận hành và quản lý tòa nhà.
Ông Dũng cho rằng, việc giám sát và lấy ý kiến thống nhất của các chủ sở hữu về yêu cầu cung cấp và mức phí dịch vụ chưa thực hiện được bởi khu chung cư tái định cư chưa thành lập được Ban Quản trị. Do đó, chất lượng dịch vụ vận hành, quản lý thấp hoặc chỉ thực hiện ở mức đáp ứng các điều kiện cơ bản.
Theo đa số ý kiến của cư dân, việc thành lập Ban Quản trị là dồn trách nhiệm vận hành, quản lý, bảo trì nhà chung cư cho người dân. Trên thực tế, hiện trong tổng số 166 tòa nhà tái định cư trên địa bàn Hà Nội với 13.971 căn hộ, nhưng chỉ có 14 Ban Quản trị tại 16 tòa nhà được thành lập.
Kiên quyết xử lý triệt để những tồn tại
Thực tế cho thấy, ngoài những vướng mắc, khó khăn về nguồn kinh phí để vận hành, quản lý chung cư tái định cư, hiện vần còn nhiều tồn tại thậm chí là sai phạm trong việc bố trí sử dụng các căn hộ tái định cư hoặc quản lý phần diện tích kinh doanh dịch vụ, vì thế gây lãng phí và thất thu cho ngân sách Nhà nước.
Kết quả giám sát mới đây của HĐND TP Hà Nội cho biết, trong tổng số 87 điểm thuộc diện tích kinh doanh dịch vụ với gần 24.000m2 do Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội quản lý và trực tiếp ký hợp đồng cho thuê thì con số “nợ đọng” tiền thuê từ nhiều năm nay lên đến vài chục tỷ đồng mỗi năm.
Khu đô thị Nam Trung Yên. Ảnh: Tuấn Anh/TTXVN
Điển hình là trường hợp tại Khu tái định cư Trung Yên (nhà 4F) hơn 10 năm nay không trả tiền thuê, vậy nhưng công ty cũng không có biện pháp để xử lý khi các đơn vị thuê cố tình chây ỳ.
Sở Xây dựng cho hay, liên quan đến 22 điểm kinh doanh dịch vụ nhà tái định cư (sau khi đã thu hồi được 6 điểm) do Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội tự ý cho các đơn vị vào sử dụng khi chưa có sự chấp thuận của UBND TP, Sở Xây dựng đã hoàn thành kiểm tra 22 điểm này.
Được biết, cơ quan này đã đề xuất phương án xử lý với UBND TP chấp thuận cho các đơn vị đang sử dụng được ký hợp đồng thuê với các điều kiện Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội có trách nhiệm rà soát để đảm bảo nhà chung cư phải có diện tích sinh hoạt cộng đồng, rồi mới bố trí kinh doanh đối với diện tích còn lại (nếu có).
Theo lãnh đạo Sở Xây dựng, với những đơn vị đang sử dụng chưa hợp pháp, trường hợp sử dụng đúng mục đích, nộp đủ tiền thuê nhà theo quy định tại từng thời điểm kể từ khi vào sử dụng cho đến nay, không cơi nới, cải tạo trái phép mới được TP xem xét cho thuê.
Cùng với đó, TP sẽ kiên quyết thu hồi nếu cá nhân, đơn vị không thực hiện nghĩa vụ tài chính, sử dụng không đúng mục đích, tự cho thuê lại và cải tạo cơi nới trái phép.
Điều đáng nói là, đối với 1.367 căn hộ tuy đã có quyết định bán nhà, tuy nhiên người dân chưa nộp tiền mua nhà mà vẫn được bố trí vào ở hoặc bỏ trống. Trên thực tế, nhu cầu về nhà tái định cư phục vụ dự án phát triển kinh tế-xã hội trọng điểm trên địa bàn TP vẫn còn thiếu.
Theo đó, trong tổng số 1.367 căn hộ này, có 550 căn hộ do Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội và Tổng công ty Đầu tư và Phát triển Hà Nội tự ý cho các hộ dân vào sử dụng khi người dân chưa ký hợp đồng cũng như chưa nộp tiền mua nhà.
Đơn cử là, trong số đó có 204 căn hộ tại khu đô thị Nam Trung Yên đã được 02 đơn vị này tự cho dân vào ở trước ngày 30/6/2014; trong khi đó có tới 346 căn do Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội tự cho dân vào ở từ ngày 30/6/2014 đến ngày 30/7/2015.
Trước thực trạng đó, tại Thông báo số 227 ngày 8/7/2015, ông Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội đã yêu cầu Sở Xây dựng chủ trì phối hợp với UBND các huyện, quận thành lập Tổ công tác kiểm tra, lập biên bản xử lý hành chính đối với hộ dân cố tình chây ỳ hoặc không thực hiện hoàn trả tiền mua nhà về ngân sách TP. Đối với vi phạm của 02 đơn vị quản lý trên, TP sẽ có biện pháp xử lý nghiêm.
Sở Xây dựng sẽ phối hợp với các huyện, quận rà soát, kiểm tra trình UBND TP thu hồi đối với 817 căn hộ tái định cư đã có quyết định bán nhà nhưng người dân chưa đến nộp tiền và cũng chưa nhận nhà từ nhiều năm nay.
Theo dự kiến, sẽ thu hồi 119 căn đã có quyết định bán từ năm 2011 trở về trước và 29 căn có quyết định bán năm 2012 trong tháng 9/2015.
Còn với những căn đã có quyết định bán từ năm 2013 và 2014 là 487 lần lượt đến hết ngày 31/12/2015 và 30/6/2016, nếu các hộ không đến làm thủ tục mua và nhận nhà, TP sẽ thu hồi.
Sở Xây dựng đề nghị UBND TP thu hồi 324 căn hộ còn trống đã có thông báo cho các chủ đầu tư để thực hiện giải phóng mặt bằng nhiều năm nay nhưng chưa có nhu cầu sử dụng để bố trí cho dự án khác trong tháng 8 này.