Kiến nghị gỡ bỏ lợi nhuận định mức 15% xây nhà cho công nhân

Báo cáo Nghiên cứu cải thiện điều kiện sống cho công nhân các khu công nghiệp (KCN) tại Việt Nam được Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (Jica) vừa công bố cho biết, từ năm 2010, hoạt động đầu tư vào các nhà máy quy mô lớn suy giảm dẫn tới nhu cầu xây dựng và nâng cấp môi trường sống cho công nhân cũng suy giảm theo.

Do đó, công nhân sống trong các KCN chất lượng thấp, quy mô vượt quá khả năng chi trả của công nhân, vị trí không phù hợp và nội quy sinh hoạt quá khắt khe. Ông Kenichi cho rằng, sự đình trệ trong vấn đề cải thiện môi trường sống khiến công nhân thường xuyên bỏ việc có thể ảnh hưởng tới thị trường việc làm và việc đào tạo lực lượng lao động lành nghề, giảm sức cạnh tranh của Việt Nam với các nước láng giềng.

Trưởng đoàn nghiên cứu Jica về cải thiện điều kiện sống cho công nhân các KCN
tại Việt Nam kiến nghị gỡ bỏ lợi nhuận định mức 15% xây nhà cho công nhân.

Trên địa bàn TP Hà Nội hiện có 140 nghìn công nhân, 70% công nhân ngoại tỉnh trong đó đang cần nhà ở. Nhu cầu nhà ở rất bức xúc, TP cũng giao đơn vị tìm kiếm đất gần KCN để xây dựng nhà ở cho công nhân 3 năm nay, Phó ban quản lý KCN, Khu chế xuất Hà Nội Ngô Chí Hùng cho hay.

Hà Nội hiện có 3 mô hình xây nhà ở cho công nhân là nhà nước đầu tư xây dựng, nhà đầu tư kinh doanh hạ tầng KCN đầu tư và doanh nghiệp FDI đầu tư xây dựng. Vậy nhưng, đến nay, KCN Thăng Long nhà ở cho công nhân có thể đáp ứng cho 23 ngàn lao động nhưng mới chỉ 5-6 ngàn lao động vào ở do không thể trả đủ tiền thuê, ông Hùng thông tin.

Mức hỗ trợ của doanh nghiệp cho công nhân thuê nhà cao nhất là 150 nghìn đồng. Theo ông Hùng, việc công nhân bỏ ra hơn 400 nghìn và doanh nghiệp hỗ trợ 500 nghìn để công nhân vào ở tại những khu nhà ở theo mô hình mới mà Jica đưa ra là không khả thi.

Trong khi đó, ông Kenichi cho rằng, mức tiền đưa ra ở trên đã được Jica điều tra thu thập từ chính công nhân nên người lao động hoàn toàn có thể thu xếp được 400-600 nghìn đồng/tháng để thuê nhà.

Bên cạnh việc đưa ra mô hình nhà ở mới cho công nhân, ông Kenichi cũng kiến nghị gỡ bỏ quy định về lợi nhuận định mức 10% (đối với nhà để bán) và 15% (đối với nhà cho thuê) trên tổng mức đầu tư được nêu trong Nghị định 100 về xây dựng nhà ở xã hội cho công nhân, thu hút sự tham gia của các nhà đầu tư địa ốc vào các dự án nhà ở xã hội.

Mặt khác, ông Kenichi cũng kiến nghị cải thiện quy định và cho phép xây dựng công trình kinh doanh thương mại trong phạm vi dự án xây dựng nhà ở xã hội. Nên nới lỏng quy định về tỷ lệ diện tích xây dựng công trình kinh doanh thương mại trong dự án xây dựng nhà ở xã hội và mở rộng nội dung của tiểu dự án là thêm các công trình công cộng như dạy nghề…

Theo ông Dương Văn Hùng (Cục Đầu tư nước ngoài - Bộ Kế hoạch và Đầu tư), cần luật hóa quy định doanh nghiệp FDI vào Việt Nam phải đầu tư nhà ở cho công nhân như mô hình của Samsung. Các doanh nghiệp này không thể chỉ vào khai thác nhân công một chiều mà cũng phải đáp ứng các quyền tối thiểu của họ.