Bộ Tài chính vừa có báo cáo chuyên đề về chính sách thuế đối với bất động sản nhằm mục đích xây dựng Luật Thuế tài sản. Đối tượng chịu thuế là tài sản nhà, đất, đặc biệt là đối tượng sở hữu nhiều nhà, từ căn thứ hai trở đi.
Mục tiêu của luật thuế này là góp phần giúp thị trường địa ốc phát triển lành mạnh, bền vững, tránh sử dụng lãng phí bất động sản và phòng chống đầu cơ nhà đất. Đồng thời, góp phần dịch chuyển dòng tiền đầu tư vào sản xuất, kinh doanh, dịch vụ thay vì đầu tư vào địa ốc. Luật Thuế tài sản sẽ góp phần tăng nguồn cung cho thị trường, người có nhu cầu thật có nhiều cơ hội tiếp cận nhà ở, ngân sách Nhà nước tăng nguồn thu ổn định, bền vững. Bên cạnh đó, luật thuế sẽ hướng các nhà đầu tư thứ cấp đi vào lựa chọn thành lập doanh nghiệp kinh doanh địa ốc thay vì kinh doanh cá thể như hiện nay.
Luật Thuế tài sản sẽ tăng nguồn thu ngân sách nhà nước ổn định, đồng thời tạo thêm
nhu cầu thật tiếp cận nhà ở. (Ảnh minh họa)
Hiện Việt Nam chỉ có Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp có hiệu lực từ ngày 1/1/2012. Luật thuế này quy định các loại đất phi nông nghiệp, trong đó có đất ở tại đô thị là đối tượng chịu thuế; thuế suất 0,03% trên bảng giá đất đối với diện tích đất ở trong hạn mức; thuế suất 0,07% đối với phần diện tích đất ở vượt không quá 3 lần hạn mức và thuế suất 0,15% đối với phần diện tích đất ở vượt trên 3 lần hạn mức.
Tuy nhiên, giá đất tính thuế được tính theo bảng giá đất của thành phố chỉ bằng khoảng 30-40% giá đất thực tế trên thị trường, do đó mức thuế phải nộp rất thấp khiến nguồn thu ngân sách thấp, chỉ chiếm 0,03% GDP và 0,15% tổng thu ngân sách nhà nước.
Không chỉ tạo nguồn thu ngân sách nhà nước, thuế còn là công cụ điều tiết nền kinh tế, điều tiết hoạt động và hành vi sản xuất, kinh doanh, dịch vụ. Thế nhưng, việc ban hành Luật thuế tài sản chỉ thực sự hợp lý khi đồng thời sửa đổi cơ chế, chính sách thu tiền sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai hiện hành.
Hiện nay, tiền sử dụng đất không phải là một sắc thuế, không phải là phí. Song, đối với ngân sách địa phương, đây là một khoản thu lớn. Đối với người mua nhà và doanh nghiệp, tiền sử dụng đất là một gánh nặng, không minh bạch, tạo cơ chế "xin-cho".
Thực tế cho thấy, tiền sử dụng đất chiếm tỷ trọng lớn trong giá thành nhà ở. Cụ thể, tiền sử dụng đất chiếm khoảng trên dưới 30% giá nhà phố; khoảng trên dưới 10% đối với nhà chung cư; khoảng trên dưới 50% đối với nhà biệt thự. Vậy nên, việc ban hành Luật Thuế tài sản sẽ không hợp lý nếu không sửa đổi cơ chế, chính sách thu tiền sử dụng đất.
Trong những năm đầu, việc áp dụng thuế sử dụng đất khi nhà nước giao đất hoặc cho phép chuyển mục đích sử dụng đất sẽ làm giảm nguồn thu tiền sử dụng đất thuộc ngân sách cấp tỉnh, vốn là một nguồn thu quan trọng của địa phương. Tuy nhiên, điều này sẽ giúp cho doanh nghiệp và người tiêu dùng giảm gánh nặng tiền sử dụng đất, giảm giá thành nhà ở. Hơn nữa, khi đầu tư dự án bất động sản, doanh nghiệp có thể tiên lượng chi phí thuế sử dụng đất.