Người nước ngoài khi mua nhà tại các đặc khu kinh tế đặc biệt được sở hữu với thời hạn lên tới 99 năm, nhưng tỷ lệ sở hữu không quá 30% số căn tại khu vực này.
Ông Trần Huy Đông, Vụ trưởng Vụ Quản lý các khu kinh tế (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) nhận định, dự thảo Luật Đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt được xem là khung pháp lý nền tảng nhằm phát triển, quản lý 3 đặc khu kinh tế đặc biệt là: Vân Đồn (Quảng Ninh), Bắc Vân Phong (Khánh Hoà) và Phú Quốc (Kiên Giang).
Tỷ lệ sở hữu nhà của người nước ngoài bị khống chế ở mức 30% tại
các đặc khu kinh tế đặc biệt.
Nhà đầu tư trong và ngoài nước đều mong muốn gặp thuận lợi khi tiếp cận đất đai bởi đây là một trong những ưu đãi vượt trội. Với các nhà đầu tư nước ngoài, khi đầu tư vào đặc khu kinh tế sẽ có thời hạn sử dụng đất không quá 99 năm với dự án đầu tư khu hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo, y tế, giáo dục.
Thời hạn sử dụng đất này cũng được áp dụng tương tự với các cá nhân người nước ngoài muốn mua nhà (chung cư, BĐS nghỉ dưỡng...) tại đặc khu kinh tế, tuy nhiên tỷ lệ sở hữu sẽ bị hạn chế với mức không quá 30%. Trước khi ban hành quyết định cấp, giao đất cho người nước ngoài, Trưởng đặc khu sẽ phải lấy ý kiến của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an về địa điểm, vị trí đất.
"Quy định như vậy để đảm bảo các điều kiện về an ninh, an toàn, hạn chế tình trạng thâu tóm của người nước ngoài tại các đặc khu như nhiều ý kiến lo lắng gần đây", ông Trần Huy Đông nhấn mạnh.
Thẩm quyền của Trưởng đặc khu kinh tế cũng được quy định trong dự luật. Vị trí này sẽ do Thủ tướng Chính phủ bổ nhiệm trên cơ sở Chủ tịch UBND tỉnh đề xuất, Bộ Nội vụ sẽ tiến hành thẩm định và trình Chính phủ. Trưởng đặc khu kinh tế sẽ có 77 thẩm quyền như quyền quyết định chủ trương đầu tư, quyết định các dự án được chỉ định thầu...
Một số ý kiến tỏ ra lo lắng rằng Trưởng đặc khu kinh tế đang được trao cho quyền lực quá lớn, dễ phát sinh lợi ích nhóm. Trước những ý kiến này, ông Đông trấn an, vị trí này có tính chất đặc biệt nên sẽ chịu sự giám sát của các cấp có thẩm quyền. Trường hợp Trưởng đặc khu kinh tế không đáp ứng được các yêu cầu, nhiệm vụ, Hội đồng nhân dân tỉnh sẽ đề xuất cách chức.
Dù đã đưa ra loạt ưu đãi tới mức nhiều chuyên gia kinh tế nhận định là "quá đà", nhưng Vụ trưởng Vụ Quản lý các khu kinh tế vẫn tỏ ra lo lắng, rằng "các quy định, ưu đãi đưa ra có đáp ứng được nhu cầu của các nhà đầu tư chiến lược hay không".
"Đặc khu kinh tế Jeju Hàn Quốc trong 10 năm đã sửa luật 6 lần. Tức là họ có chiến lược, chính sách đầu tư thay đổi dần theo thời gian. Nhưng chúng ta cứ làm đã, thử nghiệm sau đó điều chỉnh, còn nếu như không làm, không đi thì sẽ không bao giờ đến được. Do đó, đặc khu kinh tế Việt Nam cũng vậy. Chính sách chúng ta cũng có thể sửa đổi, bổ sung khi có nhà đầu tư chiến lược vào mà thấy chưa phù hợp”, ông Đông nói thêm.
Vì thế, dự luật này đang được các cơ quan, ngành xây dựng theo hướng mở, sẵn sàng đàm phán với các nhà đầu tư chiến lược. Nghĩa là, trường hợp có nhà đầu tư chiến lược đặt ra các yêu cầu thì có thể đàm phán các ưu đãi và tính tới việc sửa đổi luật.
Đồng thời, chính quyền đặc khu sẽ được cácban hành văn bản quy phạm pháp luật nhằm tạo sự thuận lợi trong thẩm định về thủ tục với các nhà đầu tư; thực hiện thủ tục hải quan ưu tiên đối với các doanh nghiệp đầu tư tại đặc khu...
Dự án luật này hiện đang được lấy ý kiến rộng rãi và sẽ trình lên Quốc hội vào kỳ họp tháng 5/2018.