Các chuyên gia đến từ Thái Lan, Hàn Quốc, Mỹ... đã chia sẻ nhiều kinh nghiệm và các giải pháp khắc phục khó khăn trong quá trình phát triển nhà ở xã hội (NƠXH), cũng như cách thức phát triển loại hình nhà ở này cho Việt Nam.
Hàng tháng chỉ trả góp 1 triệu khi mua NƠXH
Tại diễn đàn Hội nghị bất động sản Quốc tế - IREC 2018 đang diễn tại Hà Nội, thảo luận về chương trình phát triển loại hình NƠXH, các chuyên gia đến từ Thái Lan, Hàn Quốc, Mỹ... đã chia sẻ nhiều kinh nghiệm và các giải pháp khắc phục, cách thức phát triển loại hình nhà ở này cho Việt Nam.
Chia sẻ kinh nghiệm về việc phát triển NƠXH và giá rẻ ở Hàn Quốc, ông Noh Jae Keuk, chuyên gia về NƠXH cho biết, việc xây dựng NƠXH được hỗ trợ bởi Chính phủ thông qua nhiều cách rất đa dạng bằng việc phân chia ra các nhóm thu nhập. Mỗi nhóm được điều chỉnh bằng một chính sách để phù hợp với túi tiền.
Những người nghèo không thể thuê nhà, Chính phủ sẽ xây những khu nhà cho thuê và hỗ trợ về tài chính, giá thuê thấp hơn thị trường khoảng 30%. Sau 10 năm có thể bán dưới dạng NƠXH. Nhóm 3, 4 được hỗ trợ thuê thấp hơn thị trường 15%. Còn đối với nhóm thu nhập trung bình, không phải là thu nhập thấp, Chính phủ Hàn Quốc sẽ hỗ trợ áp dụng mức lãi suất thấp hơn để họ có thể mua nhà.
Các chuyên gia quốc tế chia sẻ kinh nghiệm về phát triển nhà ở xã hội và giá rẻ
Cũng theo ông Noh Jae Keuk, ở nước này, Chính phủ còn dành ngân sách để lập ra quỹ nhà ở và có sự tham gia đóng góp của người dân. Mỗi tháng, người dân đóng góp vào quỹ một khoản có thể là 100 USD hoặc nhiều hơn là 500 USD. Cũng có một số người thu nhập rất thấp, không thể đóng góp. Tuy nhiên, nếu muốn mua NƠXH thì bắt buộc phải đóng cho quỹ nhà ở.
Ông Vichai Viratkapan PhD, Trung tâm thông tin Bất động sản, Ngân hàng Nhà ở cho biết, để giúp người dân mua được NƠXH, Chính phủ Thái Lan đề ra hình thức mua nhà trả góp với mức lãi suất rất thấp, và giữ ở mức 3-4%/năm trong suốt 3 năm đầu tiên. Mỗi tháng người dân chỉ phải trả 1.500-2.000 bath/ tháng (1-1,5 triệu đồng/tháng). Bên cạnh đó, xây dựng các chính sách hỗ trợ và ưu đãi các công ty xây dựng tư nhân khi tham gia thị trường này.
Việt Nam NƠXH gặp khó
Ông Nguyễn Vĩnh Trân, Chủ tịch M.I.K Group cho rằng, ở Việt Nam, muốn thu hút khu vực tư nhân tham gia vào phát triển NƠXH thì Nhà nước cần cắt giảm các thủ tục, giấy tờ đối với các nhà đầu tư tư nhân vào lĩnh vực này. Đồng thời, xây dựng NƠXH ở xa khu vực trung tâm để người dân có thể mua được nhà với giá rẻ nhất. Tuy nhiên, theo ông Trân đi kèm với đó là phát triển đồng bộ cơ sở hạ tầng như trường học, cơ sở y tế… chứ không sẽ dẫn đến tình trạng các khu NƠXH xây xong rồi bị bỏ hoang không có người ở.
Theo Cục trưởng Cục Quản lý nhà và Thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) Nguyễn Trọng Ninh, Việt Nam là quốc gia có mật độ dân số cao nên câu chuyện giải quyết vấn đề nhà ở cho những người có thu nhập thấp được Chính phủ rất quan tâm.
Theo ông Ninh, từ năm 2009, Chính phủ có một chương trình phát triển riêng về NƠXH cho các đối tượng thu nhập thấp. Đối với khu vực đô thị, tập trung 2 đối tượng chính: Người thu nhập thấp và công nhân lao động.
Đến nay, về nhà ở xã hội tại đô thị, có 86 dự án đã được xây dựng, đang tiếp tục triển khai 134 dự án. Quỹ nhà được đầu tư từ nguồn vốn nhà nước đã giải quyết được 200 nghìn chỗ ở cho sinh viên. Có 100 dự án nhà ở cho công nhân ở các khu công nghiệp và có 72 dự án đang triển khai.
Việc phát triển NƠXH tại các thành phố lớn của Việt Nam đang gặp khó vì nguồn vốn
và quỹ đất trung tâm hạn hẹp. Ảnh: Dự án NƠXH 987 Tam Trinh - Hà Nội
Tuy nhiên, theo đánh giá của ông Ninh nhiều khó khăn trong việc triển khai NƠXH. Theo đó, với tốc độ đô thị hóa ở Việt Nam rất nhanh nên việc lựa chọn nguồn cung về quỹ đất là rất khó khăn, khu vực trung tâm hầu như không còn quỹ đất, ở xa trung tâm thì lại chưa có hệ thống hạ tầng kết nối nên khó khăn rất lớn.
Khó khăn nữa theo ông Ninh là về nguồn vốn. Bởi vốn từ ngân sách để đầu tư công chưa đáp ứng nên khó khăn. Nhu cầu là 1 triệu căn hộ nhưng mới đáp ứng được 30%, trong khi NƠXH chưa đủ hấp dẫn để khuyến khích các nhà đầu tư tham gia.
Về giải pháp, ông Ninh cho biết, Việt Nam đang cùng Hàn Quốc nghiên cứu chính sách nhà ở giá rẻ, NƠXH trong giai đoạn tới. Trong đó, một trong những vấn đề đặt ra là làm sao để khuyến khích các thành phần kinh tế tư nhân tham gia vào phát triển nhà ở xã hội, giảm sự phụ thuộc vào Chính phủ.
Gỡ khó cho nhà ở giá rẻ là bài toán đặt ra cho các nhà đầu tư
Dù quy định không được phép bán nhà ở xã hội sau 5 năm kể từ ngày ký hợp đồng, nhiều khách vừa nhận nhà đã rao bán với giá chênh lệch 400-500 triệu đồng/căn.