Để giảm sức ép cho nội đô, theo quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050, Hà Nội sẽ phát triển theo mô hình chùm đô thị, gồm đô thị trung tâm, 5 đô thị vệ tinh, các thị trấn sinh thái.
Vậy nhưng, sau 8 năm triển khai, đô thị vệ tinh vẫn chưa thấy hình hài, cư dân tiếp tục đổ dồn vào nội đô…
Quy hoạch 5 đô thị vệ tinh Hà Nội (Ảnh minh họa, nguồn: Internet).
Tại Hội thảo “Cơ hội và giải pháp thúc đẩy phát triển đô thị vệ tinh thành phố Hà Nội” ngày 23/12/2016, hầu hết các chuyên gia cho rằng, định hướng xây dựng 5 đô thị vệ tinh của Hà Nội mới nằm trên bản vẽ quy hoạch mà chưa đi vào thực tế cuộc sống.
Chủ tịch UBND huyện Chương Mỹ, ông Đinh Mạnh Hùng cho biết, tính đến nay đô thị sinh thái Trúc Sơn vẫn còn hữu danh vô thực. Nguyên nhân là, từ Trúc Sơn (Chương Mỹ) chỉ cách nội thành hơn 20km nhưng phải đi mất hơn 1 giờ mới tới do tình trạng tắc đường, kẹt xe liên miên. Tuyến Quốc lộ 6 và nhiều tuyến đường giao thông kết nối đô thị trung tâm với Chương Mỹ rất kém đang đẩy lùi tốc độ phát triển kinh tế xã hội.
Ông Hùng cho hay, để hình thành được đô thị vệ tinh Xuân Mai, đầu tiên phải thu hút từ 6-8 vạn sinh viên. Tuy nhiên, sau hơn 5 năm, chưa có trường đại học nào chuyển hẳn về Xuân Mai. Đồng thời, Xuân Mai đã định hướng xây dựng khu công nghiệp Nam Tiến Xuân với quy mô gần 200 ha nhưng đến nay dự án này vẫn nằm trên giấy.
Chủ tịch UBND thị xã Sơn Tây, ông Đặng Vũ Nhật Thăng nhìn nhận, việc phát triển đô thị vệ tinh Sơn Tây đang gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là huy động nguồn lực đầu tư. Do thị trường bất động sản trầm lắng, nguồn thu chính từ đất nhưng đang suy giảm mạnh. Đây cũng là khó khăn chung đang diễn ra tại các khu vực được quy hoạch làm đô thị vệ tinh.
Trong khi đó, ông Đào Ngọc Nghiêm, nguyên Giám đốc Sở Quy hoạch Kiến trúc Hà Nội cho biết, để có giải pháp phù hợp phát triển 5 đô thị vệ tinh cơ quan chức năng của TP cần xác định rõ hơn chức năng đô thị vệ tinh, đô thị đối trọng của đô thị trung tâm Hà Nội.
Theo quy hoạch, đô thị vệ tinh của Hà Nội mang đặc tính riêng như là một phần của đô thị đặc biệt chứ không phải là đô thị thuộc tỉnh thông thường và phải góp phần giảm áp lực cho nội đô.
Phó Chủ tịch Tổng hội xây dựng Việt Nam, ông Phạm Sỹ Liêm nêu vấn đề, cơ quan chức năng của TP cần có đánh giá, nhìn nhận đầy đủ hơn về các chính sách thu hút đầu tư cho 5 đô thị vệ tinh.
Theo ông Liêm: “Tôi nghĩ chúng ta nên gặp lãnh đạo tập đoàn Sam Sung hỏi xem vì sao huyện Sóc Sơn có sân bay, có hạ tầng mà người ta vẫn chọn Thái Nguyên để đầu tư. Hoặc như khu đô thị Ecopark nằm tận Hưng Yên mà vẫn bán nhà đắt như tôm tươi, có cần phải nằm trong đô thị vệ tinh nào đâu?”.
Nếu cứ làm kiểu duy ý chí hiện nay thì rất khó di dời các trường đại học ra khỏi nội đô. Bởi lẽ, sinh viên có thể đi theo trường nhưng cán bộ, giáo viên nhiều người sẽ không đi lên Hòa Lạc vì còn ăn ở, trường học cho con cái và nhiều nhu cầu khác không được đáp ứng.
Được biết, 5 đô thị vệ tinh theo Quy hoạch chung được Thủ tướng phê duyệt năm 2008 gồm Hòa Lạc, Xuân Mai, Sơn Tây, Phú Xuyên và Sóc Sơn.