Nghị định số 71 ngày 26/06/2010 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Nhà ở quy định, chung cư mini cũng được cấp sổ đỏ. Nghị định có hiệu lực, tại Hà Nội, hàng loạt chung cư mini được dịp nở rộ.
Ngày càng nhiều các tòa nhà cao từ 5-8 tầng mọc lên trong các khu đông dân cư tại các quận của Hà Nội như Hoàng Mai, Hai Bà Trưng, Đống Đa, Thanh Xuân, Cầu Giấy...
Nghị định và hướng dẫn thực hiện nêu rõ, nếu chung cư mini đảm bảo các tiêu chí sau sẽ được cấp sổ đỏ: Nhà ở do cá nhân, hộ gia đình xây dựng có từ 2 tầng trở lên, đồng thời mỗi tầng có từ 2 căn hộ và mỗi căn được xây dựng, thiết kế theo kiểu khép kín (phòng ở, khu bếp và nhà vệ sinh) với diện tích sàn xây dựng tối thiểu 30m2 và đáp ứng các quy định về nhà chung cư theo quy định tại điều 70 Luật Nhà ở.
Căn hộ của nhà chung cư mini được xây dựng theo giấy phép xây dựng của cơ quan có thẩm quyền cấp, được đảm bảo quy chuẩn xây dựng theo quy hoạch 1/500 hoặc quy hoạch xây dựng đô thị.
Nếu chung cư mini được xây dựng không có giấy phép xây dựng hoặc xây dựng sai với giấy phép thì không được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu. Chủ đầu tư chung cư mini (cá nhân, công ty) sẽ thay mặt các cá nhân, hộ gia đình mua căn hộ chung cư mini làm thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu các căn hộ.
Với giấy tờ đầy đủ, cơ sở pháp lý rõ ràng, nhiều người mua chung cư mini tin rằng rồi sẽ có giấy chứng nhận quyền sở hữu căn hộ nhưng không mấy người biết, trên thực tế giấc mơ đó còn quá xa vời.
Việc cấp sổ đỏ cho chung cư mini hiện vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc.
(Ảnh minh họa).
Một chủ đầu tư nhà chung cư mini, ông Trần Nguyên Thảo cho biết, hầu hết những người xây và kinh doanh căn hộ mini đều là những doanh nghiệp nhỏ, ít vốn nên họ đầu tư theo hình thức mua đứt bán đoạn để nhanh chóng thu hồi vốn. Có nghĩa là, chủ đầu tư chỉ bàn giao căn hộ và giấy tờ cho các hộ là hết trách nhiệm. Có làm được sổ đỏ hay không là vấn đề của người mua.
Ngoài 2 khu nhà mini được xếp vào diện 'thí điểm' là có sổ đỏ còn lại hàng chục chung cư mini đều không làm được sổ đỏ do không đủ điều kiện, thiếu cầu thang thoát hiểm, không có hệ thống phòng cháy chữa cháy.
Mặt khác, các chung cư mini trung bình được cấp giấy phép xây dựng 6 tầng hoặc 6 tầng rưỡi song phần lớn đều vượt khung vì 'như thế mới có lãi'. Dĩ nhiên 'sai thiết kế' là yếu tố để người mua chung cư mini không được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu căn hộ.
Là người mua nhà chung cư mini ở Cầu Lủ (quận Thanh Xuân, Hà Nội), anh Nguyễn Đức Kiên than thở: "Thấy Nhà nước có Nghị định quy định về việc cấp sổ đỏ cho chung cư mini mình mới quyết định mua vì giá tiền phù hợp lại có căn hộ để sử dụng ngay. Vậy nhưng, chờ mãi chả thấy sổ đâu, trong khi chủ đầu tư cũng chỉ giao cho một bộ giấy tờ có công chứng. Khi đi tìm chủ trên giấy thì nhận được tin ông cụ đã qua đời hơn 1 năm… vậy thì đến đâu hay đến đấy".
Do không làm được sổ đỏ nên giá nước, giá điện đều bị tính theo giá kinh doanh khá cao. Chung cảnh ngộ với anh Kiên, chị Nguyễn Thanh Bình (Thanh Xuân) còn tá hỏa khi phát hiện căn hộ mini mà chị mua không nằm trong bản thiết kế bởi chủ đầu tư xây 'chui', sống trong nhà mình mà cứ lo nơm nớp nhỡ đâu bị 'cắt ngọn' thì biết kêu ai.
Trong khi đó, sổ đỏ chung thì chủ đầu tư đã bàn giao lại cho cả chung cư mini tự bảo quản với cam kết 'khi nào Nhà nước tiến hành làm thủ tục cấp sổ đỏ thì sẽ đi cùng để làm', nhưng chả biết bao giờ mới đến cái 'khi nào', nếu chẳng may có đến thì tìm được chủ đầu tư cũng còn 'hoa mắt'.
Các chuyên gia về nhà ở cho rằng, để cấp sổ đỏ cho chung cư mini, hiện đã có nhiều giải pháp đề ra. Trong Luật Nhà ở năm 2014 cũng đã có một số điều đề cập đến vấn đề cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho chung cư mini. Cụ thể, sổ đỏ chung cư mini được cấp nếu chung cư mini bảo đảm các tiêu chí như nhà ở do cá nhân, hộ gia đình xây dựng có từ 2 tầng trở lên và mỗi tầng có từ 2 căn hộ, mỗi căn được xây dựng, thiết kế theo kiểu khép kín.
Nhà nước cũng đã có thông tư hướng dẫn cấp sổ đỏ cho chung cư mini. Vấn đề là hiện thực hóa và đưa những thông tư, nghị định vào cuộc sống. Trước mắt, chính quyền nên có những tháo gỡ khó khăn nhằm tạo điều kiện để chủ đầu tư và người dân có thể làm sổ đỏ cho chung cư mini một cách nhanh chóng, hợp lý, có cơ chế xử phạt nghiêm đối với những chủ đầu tư chung cư mini cố tình chây ì không thực hiện nghĩa vụ đối với người mua nhà. Làm được vậy, sổ đỏ chung cư mini mới trở thành hiện thực.