Chính phủ có chủ trương xây dựng thiết chế văn hóa, nhà ở xã hội (NOXH) cho công nhân (CN) tại các KCN-KCX nhưng các chủ đầu tư muốn sử dụng tối đa hóa lợi ích nên sẽ không đồng tình, do đó tại Hội nghị sơ kết công tác ngành xây dựng 6 tháng đầu năm 2016, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà đã có ý kiến chỉ đạo: Cần tập trung phát triển nhà ở cho CN trong các KCN.
Chưa có quy định chuẩn
Một vấn đề cần tháo gỡ nhanh hiện nay để phát triển các KCN-KCX là Chính phủ đã có chủ trương sẽ xây dựng các thiết chế văn hóa, hạ tầng xã hội trong các KCN-KCX. Ủng hộ chủ trương này, ông Nguyễn Thành Tài - GĐ Sở Xây dựng Bình Dương - dẫn ra thực tế Bình Dương khi làm Khu liên hiệp công nghiệp đô thị dịch vụ Bình Dương trong đó 2.000ha đất công nghiệp, 1.000ha đất đô thị, 650ha đất ở, 850ha đất dịch vụ. “Từ đó tạo nên khu đô thị phát triển, vừa có KCN, vừa có dịch vụ và có cả khu đô thị đã thay đổi bộ mặt cả vùng đất” - ông Tài nói. Tuy nhiên, thực tế chưa có quy chuẩn định mức cụ thể, bao nhiêu phần trăm quỹ đất dành cho thiết chế văn hóa, dành cho hạ tầng xã hội trong đó có NOXH. Bởi vậy, vị GĐ sở tỉnh Bình Dương kiến nghị làm rõ những quy định này.
Nhiều công nhân KCN Thăng Long (Hà Nội)
phải sống trong các khu nhà trọ tạm bợ, nhếch nhác
Nhận xét về quy định mới nhất của Chính phủ hỗ trợ phát triển NOXH khi Nhà nước bù chênh lệch lãi suất, 4,8%/năm, với khoản vay trong vòng 15 năm, ông Tài đánh giá đây là ưu đãi hấp dẫn. Tuy nhiên, so với thực tế đời sống CN tại Bình Dương thì mức ưu đãi này vẫn xa vời. Vị GĐ Sở Xây dựng Bình Dương dẫn chứng thu nhập của CN trung bình khoảng 6 triệu đồng/tháng (gần 70 triệu đồng/năm), với ưu đãi kể trên, mỗi tháng CN phải trả từ 3-3,5 triệu đồng mua nhà trong vòng 15 năm. “Như vậy mua NOXH phải trả bình quân 50-55% lương thì sẽ không còn tiền trang trải cho đời sống, học phí cho con” - ông Tài nói. Bởi vậy, ông Tài kiến nghị thời gian vay 15 năm thì với CN nên kéo dài trên 20 năm. Bởi, với thời hạn vay trên 20 năm thì hai vợ chồng chỉ sử dụng 40-45% lương một người để mua nhà.
Phải đồng bộ
Về việc thiếu hụt NOXH, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà nhận định: NOXH, đặc biệt là NOXH dành cho CN nhu cầu rất nhiều nhưng nguồn cung khan hiếm. Ông Hà đưa ra con số, đến năm 2015, nhu cầu cần khoảng 10 triệu mét vuông NOXH nhưng thực tế con số mới chỉ dừng lại 3 triệu mét vuông. Về việc xây dựng thiết chế văn hóa, hạ tầng xã hội trong đó có NOXH dành cho CN, Bộ trưởng Hà cho biết kiến nghị của Bình Dương hợp lý, sẽ tiếp thu và sớm trình Chính phủ để đưa ra những quy định phù hợp với từng điều kiện. “Cần tập trung phát triển nhà ở cho CN trong các KCN. Phải phát triển theo hướng phát triển đồng bộ từ nhà ở, nhà trẻ, khu vui chơi giải trí, khám bệnh tại các KCN-KCX” - Bộ trưởng Hà nói.
Bộ trưởng cũng đặc biệt lưu ý các địa phương cần chú ý vấn đề nhà cho thuê. Chính sách hiện nay ưu đãi nhà cho thuê cao hơn nhà bán, nhưng thực tế các doanh nghiệp đều xin phần nhà cho thuê chuyển thành nhà để bán, điều này đang đi ngược lại xu hướng quốc tế. Theo Bộ trưởng Phạm Hồng Hà, các địa phương cần quan tâm mạnh mẽ vấn đề này trong quản lý, phê duyệt các dự án NOXH, không đồng ý chủ đầu tư chuyển mục đích cho thuê sang bán.