Thiếu quy chuẩn xây dựng, doanh nghiệp vô tư "vượt rào"

Tiêu chuẩn ban hành rồi để đó

Bộ Xây dựng ban hành hướng dẫn về “Chỉ tiêu kiến trúc áp dụng cho công trình nhà cao tầng” vào tháng 6/2013, bắt buộc các doanh nghiệp và địa phương tuân thủ. Về chỉ tiêu chỗ đỗ xe (xe máy, ô tô, xe đạp) của chung cư, với 100m2 diện tích sử dụng căn hộ, chủ đầu tư phải bố trí tối thiểu 20m2 chỗ để xe (nhà ở thương mại) và 12m2 chỗ để xe (nhà ở xã hội). Thế nhưng, trên thực tế, tại Hà Nội và Tp.HCM hiện nay, chủ đầu tư nhiều chung cư cao tầng không áp dụng quy định này khiến nhiều nơi thiếu trầm trọng chỗ đỗ xe như khu chung cư Linh Đàm, Trung Hòa - Nhân Chính(Hà Nội)…

Năm 2013, Bộ Xây dựng ra Quyết định 212 hủy bỏ 169 tiêu chuẩn xây dựng không còn phù hợp, trong đó có tiêu chuẩn xây dựng về nhà cao tầng. Tuy nhiên, đến nay, sau 4 năm, tiêu chuẩn này vẫn chưa được bổ sung kịp yêu cầu thực tế và ban hành thay thế tiêu chuẩn cũ, do đó việc thiết kế, thẩm tra, cấp phép xây dựng các công trình cao tầng mỗi nơi một kiểu. Điển hình như trục đường Tố Hữu, Lê Văn Lương (Hà Nội).

Năm 2015, Bộ Xây dựng tiếp tục ban hành thông tư về quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về xây dựng công trình đảm bảo cho người khuyết tật tiếp cận sử dụng. Theo thông tư này, các công trình xây dựng chung cư phải dành ít nhất 2% chỗ đỗ môtô ba bánh và xe lăn để người khuyết tật vận động. Vậy nhưng, từ thời điểm đó tới nay, hầu hết các khu chung cư đều “bỏ quên” quy định này. Thông tư này cũng quy định về việc công trình xây dựng khác phải dành không gian cho người khuyết tật tiếp cận sử dụng, chẳng hạn như các công trình xây dựng công cộng, công trình khách sạn, công trình văn hóa - thể thao, dịch vụ, thương mại, công trình giao thông công cộng... cũng không hề được lưu tâm.

Các tòa cao ốc đua nhau mọc lên khắp trên các tuyến phố Hà Nội do tiêu chuẩn 
xây dựng nhà cao tầng chưa được bổ sung kịp thời. (Ảnh: Như Ý).

Thiếu quy chuẩn cho mô hình condotel

Phó Chủ tịch Hiệp hội bất động sản Việt Nam, ông Đoàn Văn Bình cho biết, mô hình condotel (căn hộ khách sạn) hiện đang phát triển mạnh mẽ ở các vùng biển Đà Nẵng, Phú Quốc, Nha Trang. Tuy nhiên, thực tế chưa có tiêu chuẩn kỹ thuật nào cho condotel khiến chủ đầu tư loay hoay trong triển khai và có những nơi “vượt rào” xây dựng.

Hiện quy chuẩn kỹ thuật cho condotel theo tiêu chuẩn khách sạn, ông Bình cho hay. Song, trên thực tế mô hình condotel lại gần giống với căn hộ chung cư hơn so với các khách sạn thông thường. Vì vậy, condotel nên được áp dụng một số quy chuẩn giống như căn hộ chung cư. Nếu việc áp dụng hoàn toàn quy chuẩn kỹ thuật xây dựng chung cư cho condotel ven biển sẽ có những điểm bất cập, nhất là với những yêu cầu của nhà chung cư phục vụ mục đích sinh hoạt của các hộ gia đình. Đơn cử, theo quy chuẩn kỹ thuật của chung cư, với 100m2 diện tích căn hộ, bắt buộc chủ đầu tư phải bố trí 20m2 diện tích chỗ để xe. Yêu cầu sẽ không phù hợp nếu áp dụng cho condotel ven biển với mục đích nghỉ dưỡng, không hình thành đơn vị ở.

Lãnh đạo Hiệp hội bất động sản Việt Nam cho biết thêm: “Chúng tôi đề xuất các cơ quan có thẩm quyền cần sớm ban hành quy chuẩn kỹ thuật riêng cho condotel ven biển trên cơ sở phù hợp với yêu cầu, mục đích sử dụng của dòng bất động sản này. Condotel ven biển cần một cơ chế quản lý, vận hành khác biệt so với nhà chung cư. Nếu như chung cư bắt buộc phải thành lập ban quản trị thì ở condotel ven biển, chủ đầu tư tự mình hoặc thuê đơn vị quản lý khách sạn thực hiện việc quản lý, vận hành cho mục đích cho thuê nghỉ dưỡng”.

Bàn về vấn đề này, theo Trưởng ban chất lượng - Tổng hội Xây dựng Việt Nam (nguyên Cục trưởng Cục Giám định nhà nước về chất lượng công trình xây dựng, Bộ Xây dựng), PGS.TS Trần Chủng phân tích, hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn trong lĩnh vực xây dựng ở nước ta đang còn “hỗn độn”, quá nhiều tiêu chuẩn Việt Nam đã bị cũ và lạc hậu. Trong khi đó, các tiêu chuẩn Việt Nam gần đây được biên soạn hay biên dịch lại xuất phát từ việc tham khảo tiêu chuẩn của rất nhiều quốc gia khác nhau như Mỹ, Nga, Anh, Nhật Bản, EU, Trung Quốc,…

Ông Chủng cho rằng, để tháo gỡ sự hỗn độn này, mỗi dự án đầu tư xây dựng có thể lựa chọn tiêu chuẩn áp dụng cho dự án đảm bảo tính đồng bộ và được người quyết định đầu tư phê duyệt chấp thuận. Một khi “Danh mục tiêu chuẩn áp dụng cho dự án” được phê duyệt, ngoài quy định “Quy chuẩn bắt buộc phải tuân thủ” theo Luật Quy chuẩn và Tiêu chuẩn thì các tiêu chuẩn này trở thành căn cứ kỹ thuật buộc dự án phải tuân thủ.

Việc tuân thủ các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật là việc bắt buộc để đảm bảo an toàn cho công trình, người sử dụng, vì lợi ích của cộng đồng, an toàn và an ninh của toàn xã hội, ông Chủng khẳng định. Thế nên, việc vi phạm các quy định của tiêu chuẩn, quy chuẩn gây thiệt hại về vật chất buộc phải bồi thường. Trường hợp việc không tuân thủ tiêu chuẩn, quy chuẩn dẫn đến các thiệt hại nghiêm trọng về kinh tế, an toàn môi trường, sinh mạng con người,… sẽ bị xử lý hình sự.

Trong cuộc họp tổng kết ngành xây dựng mới đây, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Đỗ Đức Duy cho hay, năm 2016, Bộ Xây dựng rà soát, điều chỉnh các văn bản, quy chuẩn, tiêu chuẩn đã được Bộ Xây dựng thực hiện. Kết quả cho thấy, nhiều văn bản chưa theo kịp những thay đổi mới về công nghệ, thiết bị thi công xây dựng công trình. Trong năm nay, Bộ Xây dựng tiếp tục rà soát, điều chỉnh hoặc xây dựng mới cho phù hợp với phát triển công nghệ hiện nay. Việc rà soát, điều chỉnh, bổ sung nhằm hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn phục vụ công tác quản lý nhà nước. Riêng với loại hình căn hộ condotel sẽ có tiêu chuẩn về xây dựng trong năm 2017.