Theo quy định của Luật Xây dựng, nhà ở của người dân muốn cấp phép xây dựng chính thức phải có quy hoạch 1/500 hoặc quy chế quản lý kiến trúc đô thị và quy chế quản lý quy hoạch.
Nội dung Quyết định 26 của UBND Tp.HCM (hiệu lực từ 30/6/2017) nêu rõ, với những khu vực đã quy hoạch 1/2.000 được duyệt nhưng quy hoạch chưa thực hiện và chưa có quyết định thu hồi đất, người dân sẽ được cấp phép xây dựng có thời hạn theo mục đích sử dụng trước đó với chiều cao tối đa không quá 3 tầng.
Thế nhưng, quyết định trên chỉ nói chung chung “thực hiện theo luật Xây dựng 2014 và các văn bản hướng dẫn liên quan” chứ không quy định rõ trường hợp cấp phép xây dựng chính thức. Còn theo quy định của Luật Xây dựng, muốn cấp phép xây dựng chính thức, nhà ở của người dân phải có quy hoạch 1/500 hoặc quy chế quản lý kiến trúc đô thị và quy chế quản lý quy hoạch.
Hầu hết các quận, huyện tại Tp.HCM chưa có quy hoạch 1/500 nên việc cấp phép xây dựng chính thức có nguy cơ bị tắc. (Ảnh: Đình Sơn)
Trên thực tế, Tp.HCM mới chỉ phủ kín quy hoạch 1/2.000. Hiện tại, chỉ có khu vực trung tâm TP rộng 930 ha, các dự án bất động sản, một số tuyến đường lớn mới có quy chế quản lý kiến trúc đô thị, trong khi các huyện, quận còn lại chưa có quy hoạch 1/500.
Theo lãnh đạo các địa phương, từ trước đến nay, khi cấp phép xây dựng đều căn cứ vào quy hoạch 1/2.000. Tuy quy hoạch 1/2.000 hiện đã được phủ kín TP nhưng vẫn còn phải điều chỉnh rất nhiều. Vậy nhưng, việc triển khai quy hoạch 1/500 phải căn cứ vào quy hoạch 1/2.000. Thế nên, chưa biết khi nào quy hoạch 1/500 mới hoàn thiện để có thể áp dụng việc cấp phép xây dựng theo quy định mới tại Quyết định 26 nói trên.
Do đó, nếu chiếu theo luật việc cấp phép xây dựng chính thức cho người dân trong các khu dân cư hiện có tại 24 huyện, quận sẽ "tắc" hết. Bởi lẽ, gần như chưa huyện, quận nào có quy hoạch 1/500 hoặc quy chế quản lý quy hoạch, quy chế quản lý kiến trúc đô thị. Vì vậy, theo kiến nghị của các địa phương, thời gian này nên tiếp tục cấp phép theo quy định cũ trong khi chưa có quy hoạch 1/500,nếu không sẽ gây ách tắc và quyền lợi của người dân sẽ bị ảnh hưởng.