Theo kiến nghị của Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VNREA), cần có các giải pháp tiếp tục đẩy mạnh phát triển các dự án nhà ở giá rẻ, diện tích nhỏ, cân đối các dự án cao cấp với dự án nhà ở trung bình và nhà ở xã hội.
Trong báo cáo gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội, VNREA cho biết, thời gian gần đây xuất hiện các dấu hiệu tiềm ẩn các nguy cơ tiêu cực cho thị trường địa ốc như cơ cấu hàng hóa có sự mất cân đối. Hiện nay, nhu cầu của đại bộ phận người dân là nhà ở phân khúc trung bình và thấp, chiếm khoảng 70%, trong khi đó, hầu hết các dự án trên thị trường lại cung cấp loại nhà ở cao cấp, thiếu nhà có giá bán thấp phù hợp với khả năng thanh toán của đại bộ phận người dân có nhu cầu nhà ở. Tại 2 thành phố lớn là Hà Nội và Tp.HCM, rất ít căn hộ chung cư mới có giá bán dưới 20 triệu đồng/m2.
Phát triển ồ ạt các dự án mà không căn cứ vào kế hoạch, nhu cầu phát triển... là
một trong những dấu hiệu tiềm ẩn rủi ro cho thị trường địa ốc. (Ảnh: Minh Thư).
Thực tế cho thấy, tại các thành phố lớn, tình trạng phát triển ồ ạt các dự án mà không căn cứ vào kế hoạch, nhu cầu phát triển kinh tế xã hội của địa phương tại từng thời điểm khá phổ biến. Việc phát triển nhà ở xã hội bị chững lại do nguồn vốn hỗ trợ cũng như các chính sách có liên quan đến nhà ở xã hội chưa được giải quyết triệt để.
Hiện hệ thống thông tin, dữ liệu thị trường nhà đất vẫn chưa được cải thiện, các dự báo về thị trường thiếu và không sát thực tế. Chính điều này đã ảnh hưởng lớn tới sự điều hành của Chính phủ, các quyết định của chủ đầu tư trở nên thiếu chính xác, tiềm ẩn nhiều rủi ro.
VNREA nêu rõ: “Đây là những nguyên nhân chính gây ra khủng hoảng của thị trường bất động sản giai đoạn 2009-2013 mà chúng ta đã rút ra và có những điều chỉnh. Tuy nhiên, chính sách điều chỉnh đó không được tiếp tục duy trì và kiểm soát phát triển một cách hiệu quả dẫn đến có nhiều rủi ro cho thị trường”.
Trước thực trạng trên, VNREA cho biết, để tiếp tục phát triển nhà ở xã hội theo định hướng của Đảng và Nhà nước, cân đối cơ cấu sản phẩm nhà ở, Luật nhà ở đã có quy định cụ thể về chính sách phát triển nhà ở xã hội, nguồn vốn để phát triển nhà ở xã hội, Thủ tướng đã có quyết định số 1013/QĐ-TTG quy định về lãi suất cho vay đối với các đối tượng được mua nhà ở xã hội từ Ngân hàng chính sách - xã hội. Song, việc bố trí nguồn vốn chưa được các Bộ trình Chính phủ và Quốc hội. Do đó, dù có định hướng, chính sách nhưng chưa có quy định cụ thể, chưa được bố trí nguồn nên các chính sách này vẫn chưa đi vào thực tiễn.
Theo đó, VNREA kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét và thúc đẩy việc bố trí vốn phát triển nhà ở xã hội và kiên trì thực hiện chính sách đã được nêu ra tại Luật nhà ở, các văn bản quy phạm pháp luật đã ban hành, nhằm đáp ứng nhu cầu bức thiết về nhà ở cho các đối tượng là người có thu nhập thấp, công nhân lao động tại các khu công nghiệp.
Mặt khác, Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cũng đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép tiếp tục thực hiện một số chính sách, cơ chế để khuyến khích phát triển nhà ở thương mại có diện tích nhỏ (căn hộ chung cư diện tích dưới 75 m2), giá bán thấp (dưới 15 triệu đồng/m2).
Cụ thể, các cơ chế đề xuất gồm: Giảm thuế VAT, thuế thu nhập doanh nghiệp, ưu tiên tiếp cận nguồn vốn đầu tư. Đồng thời, cần có sự phân biệt về thuế, tiếp cận đất đai, tiếp cận nguồn vốn giữa các dự án nhà ở thương mại cao cấp và nhà ở thương mại giá thấp, phải coi đây là chính sách lâu dài để cân đối cung cầu của thị trường địa ốc.
Bên cạnh đó, chính quyền địa phương, nhất là các thành phố lớn cần có kế hoạch, chương trình không chỉ phát triển nhà ở chung chung mà cần xác định rõ tỷ trọng nhà ở xã hội, nhà ở thương mại phân khúc trung bình, thấp và nhà ở cao cấp với diện tích, khu vực cụ thể.
Chính quyền địa phương chỉ đạo thực hiện các thủ tục hành chính, quyết định việc cấp đất dự án, xác định tiến độ của các dự án hợp lý, phù hợp với nhu cầu thực tế của địa phương mình ở từng thời điểm phát triển. Đề nghị Chính phủ có chế tài và tăng cường kiểm tra tình hình thực hiện của các địa phương.
Chính sách tín dụng và nguồn vốn cho thị trường bất động sản có vai trò đặc biệt quan trọng, đảm bảo cho thị trường phát triển ổn định, lành mạnh. Vậy nên, VNREA đề nghị có sự phối hợp giữa các bộ, các ngành liên quan và Ngân hàng Nhà nước điều tiết tín dụng hợp lý, tránh tập trung tín dụng quá lớn vào một số phân khúc hoặc một số chủ đầu tư.