Hỏi: Khi còn sống, ba mẹ tôi có mua 1 căn nhà cho 4 anh chị em tôi ở. Năm 2006, tôi ra xã làm giấy tờ để đứng tên tôi sở hữu nhà. Đến năm 2009, mẹ tôi kêu tôi bán nhà để chia tiền cho anh chị em nhưng tôi chưa bán nhà thì mẹ tôi đã qua đời và không để lại di chúc. Hiện, ba tôi cho phép tôi bán nhà không cần phải chia tiền cho ai. Xin hỏi luật sư, tôi có quyền tự bán nhà không?
Phan Thanh Thư (huyện Hòa Thành, Tây Ninh)
Trả lời:
Theo quy định tại Khoản 1, Điều 118 Luật Nhà ở 2014, giao dịch về tặng cho, mua bán,đổi, thế chấp, góp vốn bằng nhà ở thì nhà ở phải có những điều kiện sau:
- Có giấy chứng nhận theo đúng quy định pháp luật, ngoại trừ trường hợp quy định tại Khoản 2 điều này.
- Không nằm trong diện đang có khiếu nại, tranh chấp, khiếu kiện về quyền sở hữu; đang trong thời hạn sở hữu nhà ở đối với trường hợp sở hữu nhà ở có thời hạn.
- Không thuộc diện đã có quyết định thu hồi đất, có thông báo phá dỡ, giải tỏa nhà ở của cơ quan có thẩm quyền.
- Không bị kê biên để thi hành án hoặc không bị kê biên để chấp hành quyết định hành chính đã có hiệu lực pháp luật của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Vậy nên, với căn nhà này, nếu cá nhân bạn đã được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà và các anh chị em của ông cũng không tranh chấp quyền sở hữu nhà thì bạn sẽ được quyền bán nhà. Việc chia tiền bán nhà tùy thuộc vào sự tự nguyện của bạn chứ pháp luật không bắt buộc.
Trường hợp căn nhà thuộc quyền sở hữu của cha mẹ và bạn chỉ là người sử dụng, khi mẹ bạn qua đời không để lại di chúc, căn nhà thuộc quyền sở hữu chung của cha bạn, bạn và các anh chị em của bạn, ông bà ngoại của bạn (nếu còn sống).
Khi muốn bán nhà, bạn phải được sự đồng ý của các đồng sở hữu nhà và theo nguyên tắc tiền bán nhà phải được chia cho các đồng sở hữu chủ theo tỷ lệ họ được hưởng.
Luật gia Nguyễn Văn Khôi