Về việc nghiên cứu đánh thuế tài sản (trong đó nhắm đến căn nhà thứ hai trở đi) của Bộ Tài chính, Hiệp hội Bất động sản Tp.HCM (HoREA) chỉ ra 6 kiểu đánh thuế tài sản mà Việt Nam có thể cân nhắc tham khảo.
Việc đánh thuế bất động sản (BĐS) tại Mỹ do các tiểu bang quy định, theo đó mỗi tiểu bang có thuế suất khác nhau. Chẳng hạn, tại bang California, mức thuế suất là hơn 1,2% giá trị BĐS một năm, gồm nhà và đất. Trong khi đó, thuế suất tại bang Texas hơn 4%. Do giá trị BĐS ở các bang khác nhau nên thuế suất ở các bang tại Mỹ cũng khác nhau.
Mức thuế tại Đài Loan lại phân biệt theo từng phân khúc BĐS, ví dụ như áp dụng mức thuế 1,2-2% đối với nhà chung cư; với nhà riêng khoảng 1,4%; 3-5% đối với công trình thương mại.
Tại Hàn Quốc, áp dụng mức thuế khác nhau đối với các dòng sản phẩm BĐS, như đánh thuế 0,15-0,5% đối với nhà riêng; với nhà chung cư là 0,25%; 4% đối với nhà, biệt thự trong khu sân golf, khu vui chơi giải trí; nhà tại các khu đô thị lớn là 5%. Được biết, mức thuế được tính trên bảng giá đất do địa phương ban hành.
Singapore đánh thuế BĐS thứ 2 rất cao. Cụ thể, thuế tài sản phụ trội áp dụng từ năm 2013 trên BĐS thứ 2 lên tới 7% trên giá mua nhà; với BĐS thứ 3 là 10%.
Mức thuế BĐS tại Nhật từ 1,4%-2,1% trên giá trị cả nhà và đất tính theo giá thị trường và được điều chỉnh 3 năm một lần.
Theo các chuyên gia, cần thận trọng nghiên cứu và tham khảo cách đánh thuế tài sản
ở nhiều nước trước khi áp dụng việc đánh thuế căn nhà thứ hai tại Việt Nam.
(Ảnh: Vũ Lê).
Vương quốc Anh vừa áp dụng đánh thuế tài sản phụ trội lên BĐS thứ 2 kể từ ngày 01/04/2016. Theo đó, với BĐS thứ 2 có giá trên 40.000 bảng, khách mua phải nộp thêm 3% so với mức thuế thông thường. Nếu giá nhà trên 1,5 triệu bảng thì mức thuế lên đến 15%. Tuy nhiên, nếu bán nhà cũ trong vòng 3 năm kể từ khi mua nhà thứ 2 thì lại được hoàn trả thuế đã nộp.
Công ty Jones Lang LaSalle (JLL) cho rằng, cái khó ở Việt Nam được chỉ ra lúc này là làm thế nào để xác định được căn nhà thứ hai để đánh thuế. Chẳng hạn, trường hợp gia đình đông người hoặc trường hợp cố tình lách luật bằng cách để nhiều thành viên trong gia đình đứng tên thay vì một người.
Theo JLL, cần phải nghiên cứu khá kỹ lưỡng về vấn đề này. Việt Nam có thể tham khảo theo mô hình của Singapore, bằng mức thuế cơ bản hiện hành và mức thuế tăng thêm dựa trên mức thuế hiện hành. Hay như tại Anh, với những BĐS dưới 250.000 USD không cần phải đóng thuế, trên 250.000 - 500.000 USD thì áp dụng mức thuế khác nhau.
Như vậy, có rất nhiều phương án cho điều luật này. Việt Nam có thể áp dụng một mức thuế ngang nhau tương tự như trường hợp thứ nhất là 3%. Những điều luật mới cần phải có sự tham gia của các cấp chính quyền và các sở ban ngành liên quan. Mặt khác, cơ quan chức năng cũng cần lấy ý kiến các công ty nghiên cứu thị trường BĐS chuyên nghiệp để có thể xây dựng một hệ thống phù hợp có thể áp dụng vào thực tiễn, JLL cho biết.
Theo đơn vị này, các thủ tục mua bán BĐS hiện vẫn phải thực hiện trên hệ thống văn bản (thủ công bằng tay là chính), việc áp dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực BĐS tại Việt Nam vẫn còn rất hạn chế. Vì vậy, nếu khách hàng, nhà đầu tư mua một BĐS khác (sở hữu căn nhà thứ 2 trở lên) ở Việt Nam thì việc làm thế nào để cơ quan quản lý giám sát được vẫn còn là câu hỏi. Nếu không có sự trợ giúp của hệ thống công nghệ thông tin, việc này sẽ mất rất nhiều thời gian. Đây là trở ngại trước mắt.
JLL dự báo, để thực hiện việc này hiệu quả trong toàn bộ hệ thống, Việt Nam cần phải thiết lập một hệ thống thông tin để lưu trữ tất cả các hồ sơ về các giao dịch BĐS, các chủ sỡ hữu BĐS. Nhưng sẽ vẫn còn thách thức khi các thành viên trong gia đình có thể thay phiên sở hữu BĐS nhằm tránh thuế.