Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam, ông Trần Ngọc Hùng cho biết, với tốc độ đô thị hóa một cách ồ ạt, lộn xộn như hiện nay, vùng nhà ở ổ chuột kiểu mới đã hình thành. Đó chính là các khu dân cư kiểu cũ.
Đó là các khu nhà trong ngõ ngách không một chút ánh sáng mặt trời, đường đi chật chội, trẻ em không có chỗ vui chơi, người già không có chỗ đi dạo, khi xảy ra sự cố, xe cứu hỏa không thể tiếp cận với hiện trường...
Cần quy hoạch lại các khu dân cư cũ
Trong thời gian qua, sự chuyển đổi nhanh chóng của nền kinh tế đã đẩy nhanh tốc độ đô thị hóa. Trong khi đó kết cấu hạ tầng của các khu vực đô thị cũ, các khu vực ven đô đang ngày càng xuống cấp. Các dự án của Nhà nước và chính quyền địa phương chỉ đang tập trung cải tạo bề nổi của các khu đô thị cũ. Thực chất, việc cải tạo, nâng cấp các làng xóm trong khu ven đô, khu dân cư đô thị cũ đang rất chậm chạp hoặc chưa được quan tâm.
TS. Dương Quốc Nghị chia sẻ, các chương trình, dự án cải tạo các khu đô thị cũ vẫn còn nhỏ lẻ và chưa đáp ứng được nhu cầu nâng cấp, phát triển đô thị.
Phó chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Hà Nội, TS. Đào Ngọc Nghiêm cho rằng, chính sách quy hoạch về việc cải thiện, tái thiết đô thị, mới chỉ được ban hành trong 4 quận nội đô là: Hoàn Kiếm, Ba Đình, Đống Đa và Hai Bà Trưng. Vậy hàng trăm đô thị ở Việt Nam bao giờ mới đến lượt?
Ông Nghiêm cũng cho biết thêm, TP. Hà Nội cũng rất quan tâm đến vấn đề quy hoạch các khu đô thị cũ. Cụ thể, vào tháng 11/1994, quy hoạch hạ tầng bán đảo Hồ Tây đã được ban hành. Nhưng đáng tiếc là quy hoạch này đã thất bại bởi không có nguồn chính sách đầu tư. Hiện nay, một số đường làng, ngõ xóm đã được chỉnh trang nhưng kiến trúc và diện mạo lại không được như mong muốn.
Tháng 5/1998, phường Kim Liên có quy hoạch chi tiết đường làng. Nhưng đến cuối cùng thì cũng chỉ chỉnh trang cho khu tập thể, khu dân cư còn làng xóm hầu như không thay đổi bởi không đủ nguồn lực đầu tư... Quy hoạch của phường Phú Thượng - Tây Hồ cũng vậy rơi vào tình trạng tương tự, tuy người dân đã chấp hành đầy đủ các quy định, kết hợp được với dự án của Đan Mạch, mời tất cả các gia đình đến lấy ý kiến, lập ra hẳn một bản quy hoạch nhưng đến cuối cùng dự án cũng không được thực hiện. Vì một số luật lệ không thống nhất với luật xây dựng và quy hoạch chung.
TS. Đào Ngọc Nghiêm nêu thắc mắc, quy hoạch đã có, chính quyền có quan tâm, dân thật sự tha thiết, vậy nguyên nhân nào khiến các dự án vẫn không được thực hiện? Để giải quyết được vấn đề này, TS. Dương Quốc Nghị cho rằng, cần tạo điều kiện để chính quyền và cộng đồng địa phương tự đề xuất, tổ chức, tập trung nguồn lực và lập bộ máy quản lý thực hiện, duy trì. Khi quy hoạch đại trà được thực hiện theo dự án riêng thì cần đồng bộ hệ thống quy hoạch. Đặc biệt, chúng ta cũng cần phải huy động các nguồn lực để cùng tham gia.