Tp.HCM: Việc xử lý xây trái phép nhà ở nông thôn gặp nhiều khó khăn

Hầu hết các thanh tra xây dựng tại các quận, huyện đều cho rằng, điểm k, Khoản 2, Điều 89 Luật Xây dựng 2014 quy định: "Công trình xây dựng ở nông thôn thuộc khu vực chưa có quy hoạch phát triển đô thị và quy hoạch chi tiết xây dựng được duyệt; nhà ở riêng lẻ ở nông thôn, trừ nhà ở riêng lẻ xây dựng trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử - văn hóa".

Vì vậy, việc xử lý hành vi xây dựng trái phép gặp nhiều khó khăn. Điều này đã dẫn đến tình trạng vi phạm xây dựng trên đất nông nghiệp tại các huyện ngoại thành như Củ Chi, Hóc Môn, Bình Chánh, Nhà Bè, Cần Giờ.

Lãnh đạo quận huyện cho rằng rất khó xử lý tình trạng xây dựng trái phép vì luật chồng chéo

Theo đại diện UBND huyện Bình Chánh, so với năm ngoái, số công trình không phép, sai phép trên địa bàn huyện đã giảm 60%. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng xây dựng trái phép tràn lan trước đây một phần là do thủ tục hành chính. Đến nay, huyện đã tập trung đẩy mạnh việc cấp phép, đồng thời kiểm tra chặt chẽ, hồ sơ trễ hẹn vì thế không còn nhiều.

Hiện nay, huyện gặp vướng mắc trong việc cấp giấy phép xây dựng với nhà ở riêng lẻ thuộc khu vực nông thôn. Theo Điều 93 Luật Xây dựng thì có thể quản lý trật tự xây dựng dựa vào quy hoạch điểm dân cư nông thôn. Tuy nhiên, Nghị định 139 lại không quy định xử lý. Như vậy, huyện cấp giấy phép xây dựng nhưng nếu người dân xây sai phép thì cũng không biết căn cứ vào đâu để xử phạt. Hơn nữa, huyện hiện chỉ có 3 điểm được quy hoạch điểm nông thôn, 36 điểm đang trình quy hoạch để thực hiện.

Trưởng phòng Cấp phép xây dựng, Sở Xây dựng Tp.HCM, ông Tống Đức Tiến cho biết, để được cấp giấy phép xây dựng cần phải rà soát theo quy định hiện hành, nhà ở riêng lẻ ở nông thôn thuộc diện được miễn giấy phép xây dựng nhưng không thể không quản lý. Địa phương cần quản lý căn cứ theo quy định về quản lý quy hoạch kiến trúc, thiết kế đô thị cũng như quy hoạch xây dựng được duyệt.

Việc cấp phép xây dựng cần đáp ứng hai điều kiện tiên quyết là phù hợp quy hoạch xây dựng và mục đích sử dụng đất. Đất ở đô thị hay đất ở nông thôn đều là đất ở nên nếu thỏa mãn các điều kiện này thì cấp phép xây dựng. Với đất ở nông thôn, nếu đất đó hiện đã được quy hoạch là đất ở đô thị và có đầy đủ quy hoạch chi tiết xây dựng hoặc thiết kế đô thị hoặc quy chế quản lý quy hoạch kiến trúc thì mới cấp phép xây dựng.

Cưỡng chế những công trình vi phạm trật tự xây dựng

Nếu khu vực chưa có quy hoạch xây dựng được duyệt, để có căn cứ cấp phép xây dựng và quản lý trật tự xây dựng, các địa phương cần phải quy định về quản lý quy hoạch, kiến trúc. Tháng 10/2017, thành phố đã chỉ đạo khẩn trương triển khai lập thiết kế đô thị để cấp giấy phép xây dựng.

Thanh tra Sở Xây dựng Tp.HCM cho hay, thành phố có rất ít quy hoạch điểm nông thôn đã được duyệt. Huyện Bình Chánh, Nhà Bè đã gửi nhiều văn bản đến thanh tra Sở cho thấy nhu cầu xây dựng trên đất nông thôn rất lớn nhưng rất dễ khiến tình trạng xây trái phép tăng lên nếu không quản lý tốt. Trong khi đó Nghị định 139 không quy định xử phạt hành vi xây trái phép với nhà ở riêng lẻ tại nông thôn.