Mới đây, Bộ Xây dựng đã đề xuất Chính phủ xem xét cho phép lĩnh vực nhà ở xã hội (NOXH) nói chung và dự án “Xây dựng mô hình đầu tư thí điểm nhà ở xã hội tại một số địa phương trọng điểm ở Việt Nam” được sử dụng nguồn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) và nguồn vay ưu đãi.
Được biết, mô hình này được thực hiện theo quy định tại Khoản 9, Điều 7, Nghị định số 38/2013/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý sử dụng nguồn ODA và nguồn vay ưu đãi của các nhà tài trợ.
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà cho biết, Bộ Xây dựng đã có văn bản gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư đăng ký danh mục dự án ODA, cũng như sử dụng nguồn tài trợ KOICA Hàn Quốc đối với dự án xây dựng mô hình đầu tư thí điểm NOXH tại một số địa phương trọng điểm ở Việt Nam vào cuối năm 2014.
Nhưng văn bản trên chưa được Bộ Kế hoạch và Đầu tư chấp thuận với lý do NOXH không thuộc lĩnh vực ưu tiên sử dụng vốn ODA và vay vốn ưu đãi theo quy định của Chính phủ.
Trên cơ sở nghiên cứu thực tiễn, Bộ Xây dựng cho biết, thông qua chương trình chia sẻ tri thức (KSP) của Chính phủ Hàn Quốc dành cho Việt Nam (từ tháng 9/2013 đến tháng 4/2014) Bộ Xây dựng Việt Nam cùng Bộ Đất đai Hạ tầng và Giao thông Hàn Quốc đã tập trung thúc đẩy hợp tác chuyên ngành thông qua hoạt động trao đổi đoàn và ký kết Bản Ghi nhớ về hợp tác phát triển nhà ở.
Hiện Bộ Xây dựng Việt Nam đã phối hợp với Viện Phát triển Hàn Quốc (KDI) và Tổng Công ty Đất đai và Nhà ở Hàn Quốc (LH) thực hiện thành công Dự án “Đề xuất chính sách pháp luật để phát triển nhà ở xã hội ở Việt Nam.”
Khu chung cư NOXH Hòa Lợi, Bến Cát, Bình Dương (Ảnh: Quách Lắm/TTXVN)
Căn cứ vào kết quả nghiên cứu chung đã đạt được cộng với mục tiêu tập trung giải quyết vấn đề thiếu hụt nhà ở cho các đối tượng thu nhập thấp tại khu vực đô thị của Việt Nam, Tổng Công ty Đất đai và Nhà ở Hàn Quốc và Bộ Xây dựng Việt Nam đã phối hợp xây dựng đề xuất Dự án “Xây dựng mô hình đầu tư thí điểm nhà ở xã hội tại một số địa phương trọng điểm ở Việt Nam” và đề nghị KOICA Hàn Quốc xem xét tài trợ.
Đất nước Hàn Quốc cũng đã từng phải đối mặt với thách thức về nhu cầu NOXH cho người có thu nhập thấp tại đô thị.
Từ những năm 70 của thế kỷ trước, Chính phủ Hàn Quốc đã triển khai thực hiện mô hình xây dựng đầu tư và quản lý NOXH, bằng cách đầu tư một số vốn nhất định, cũng như thiết lập cách thức tổ chức hiệu quả về phát triển NOXH cho các gia đình có thu nhập thấp.
Vì vậy, hầu hết người dân Hàn Quốc hiện đã có cơ hội được sở hữu nhà ở với mức giá phù hợp với khả năng tài chính của họ.
Vào ngày 29/10/2014, KOICA Hàn Quốc đã gửi công thư cho Bộ Xây dựng thông báo về đề xuất dự án nói trên đã được KOICA xếp hạng cao và sẽ được KOICA xem xét tài trợ trong tài khóa 2016.
Trên cơ sở đó, Bộ Xây dựng đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư xem xét, để báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho phép đưa dự án này vào Danh mục dự án yêu cầu tài trợ ODA của Hàn Quốc cho Việt Nam.
Bộ Xây dựng cho biết, quy định tại Khoản 1, Điều 53, Luật nhà ở được Quốc hội thông qua ngày 25/11/2014 về các hình thức phát triển NOXH đã quy định Nhà nước đầu tư xây dựng NOXH bằng vốn ngân sách nhà nước, trái phiếu, công trái quốc gia, vốn hỗ trợ phát triển chính thức, vốn tín dụng đầu tư phát triển của Nhà nước, vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ,...
Khoản 2, Điều 7, Nghị định số 38/2013/NĐ-CP ngày 23/4/2013 của Chính phủ quy định về quản lý sử dụng nguồn vốn ODA và nguồn vay ưu đãi của các nhà tài trợ thì lĩnh vực ưu tiên sử dụng ODA và nguồn vay ưu đãi là phát triển kết cấu hạ tầng xã hội về văn hóa, giáo dục, y tế, dạy nghề, giảm nghèo, an sinh xã hội,...
Việc đáp ứng nhu cầu nhà ở đối với người nghèo, người có thu nhập thấp có một vị trí đặc biệt quan trọng trong hệ thống chính sách bảo đảm an sinh xã hội. Bởi nhà ở là một trong những nhu cầu thiết yếu trong đời sống xã hội, đồng thời cũng là điều kiện cần thiết để phát triển con người một cách toàn diện.
Theo quy định nêu trên thì lĩnh vực phát triển NOXH thuộc lĩnh vực ưu tiên sử dụng vốn ODA và vay vốn ưu đãi.
Ngoài ra, theo quy định tại Khoản 9, Điều 7, Nghị định số 38/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định một số lĩnh vực ưu tiên khác được sử dụng vốn ODA và vốn vay ưu đãi theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ.
Dự án nói trên sẽ hỗ trợ Việt Nam xây dựng chương trình tổng thể và kế hoạch phát triển NOXH; nghiên cứu mô hình đầu tư cùng các mẫu thiết kế NOXH phù hợp, tăng cường đầu tư xây dựng NOXH đảm bảo đáp ứng nhu cầu nhà ở cho các đối tượng có thu nhập thấp tại khu vực đô thị từ nay đến năm 2020; đồng thời triển khai thực hiện Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020 và tầm nhìn 2030 đã được Chính phủ phê duyệt.
Mục tiêu cụ thể của dự án là dự báo nhu cầu, hoạch định chương trình tổng thể và kế hoạch phát triển NOXH cũng như nghiên cứu mô hình đầu tư, thiết kế mẫu nhà phù hợp để xây dựng tại các khu vực đô thị Việt Nam; kế đến là nghiên cứu khả thi dự án đầu tư xây dựng thí điểm NOXH tại một số đô thị của Việt Nam; giúp nâng cao năng lực kỹ thuật và hành chính của ngành Xây dựng thông qua việc chia sẻ kinh nghiệm, cách thức triển khai xây dựng chương trình tổng thể phát triển NOXH thông qua việc hướng dẫn, đào tạo cho cán bộ nghiên cứu hoạch định chính sách và cán bộ kỹ thuật của Việt Nam.
Theo Bộ Xây dựng, việc triển khai dự án này là rất cần thiết và phù hợp với các quy định của pháp luật hiện hành.