Hiện đã xảy ra khá nhiều vụ cháy nổ tại các khu chung cư trong thời gian qua. Để hạn chế thiệt hại từ các sự cố này, đã có quy định nhà chung cư cao từ 5 tầng trở lên phải tham gia mua bảo hiểm cháy nổ bắt buộc nhưng trên thực tế chưa ai thực hiện theo đúng quy định này.
Bảo hiểm cháy nổ nhà chung cư là cần thiết song không ai mua
Thực tế cho thấy, hàng trăm chung cư cao tầng đã hoàn thành và đưa vào sử dụng trên địa bàn Hà Nội. Vậy nhưng, chỉ đếm trên đầu ngón tay số khu chung cư đã mua bảo hiểm cháy nổ. Trong khi đó, ngày càng nhiều những sự cố liên quan đến cháy nổ với hậu quả khá nghiêm trọng vẫn diễn tại các khu chung cư. Gần đây nhất là vào ngày 18/6/2015, tại một căn hộ thuộc tòa nhà B10A Nam Trung Yên (Cầu Giấy) đã xảy ra hỏa hoạn. Rất nhiều cư dân hoảng loạn chạy xuống sân khi thấy khói bốc ra từ căn hộ này.
Lực lượng cứu hỏa đã điều động 3 xe cứu hỏa cùng một xe thang đến hiện trường nên đám cháy nhanh chóng được dập tắt, sự việc này không khỏi khiến nhiều cư dấn hú vía. Vào tháng 2/2014, hàng chục hộ dân sống tại khu chung cư 11 tầng trên đường Hoàng Đạo Thúy cũng chen chúc nhau thoát ra ngoài khi ngọn lửa bất ngờ bùng phát tại căn hộ ở tầng 8 rồi lan rộng ra. Rất may là vụ cháy này không gây thương vong về người.
Hoặc trước đó, vào một ngày nghỉ cuối tuần, phòng kỹ thuật tầng 11 chung cư CT5B Xa La (Hà Đông) bất ngờ phát hỏa, nhanh chóng lan dần lên những tầng trên cao, khiến hàng trăm người dân của cả 2 tòa nhà CT5A và CT5B hỗn loạn chạy xuống tầng 1. Cách đây không lâu là vụ hỏa hoạn nghiêm trọng xảy ra tại chung cư JSC 34 trên đường Lê Văn Lương. Một số người đã bị mắc kẹt trong tòa nhà chờ giải cứu, 2 người đã chết do ngạt khí cùng những tổn thất nặng nề về của cải, vật chất.
Vụ cháy tại chung cư JSC 34 khiến 2 người tử vong
Vậy nhưng, khi được hỏi về bảo hiểm cháy nổ, nhiều đơn vị quản lý nhà chung cư, chủ sở hữu dù biết nhưng vẫn thờ ơ bởi họ cho rằng, các tòa nhà đã được mua bảo hiểm cháy nổ bắt buộc cho phần xây dựng (phần khung của tòa nhà) nên phần diện tích trong khu nhà người dân phải tự mua. Trên thực tế, người dân lại rất lơ mơ về loại bảo hiểm này.
Theo ông Nguyễn Văn Đức - cư dân tại Khu đô thị Mỹ Đình 2 (Nam Từ Liêm, Hà Nội), hỏa hoạn xảy ra tại các nhà chung cư sẽ rất khó lường, ảnh hưởng nghiêm trọng tới các hộ gia đình. Tuy nhiên, trách nhiệm mua bảo hiểm cháy nổ thuộc về đơn vị chủ đầu tư vì tiền bảo hiểm này đã được tính trong giá bán nhà. Mặt khác, người dân đã phải nộp phí bảo trì nên chủ đầu tư có thể trích một phần để mua bảo hiểm cho các căn hộ.
Đã có quy định song khó xử phạt
Các quy định về bảo hiểm cháy nổ bắt buộc đối với chung cư hiện đã khá đầy đủ và rõ ràng. Cụ thể, cả phần diện tích chung của tòa nhà cũng như diện tích riêng của căn hộ đều thuộc diện phải mua bảo hiểm cháy nổ bắt buộc. Được biết, Nghị định 130/2006/NĐ-CP thi hành một số điều của Luật PCCC đã quy định danh mục các cơ sở thuộc diện phải mua bảo hiểm cháy nổ bắt buộc.
Bên cạnh đó, quy chế quản lý sử dụng nhà chung cư trên địa bàn TP Hà Nội cũng quy định, nhà chung cư cao từ 5 tầng trở lên hoặc có khối tích từ 5.000m2 trở lên phải tham gia mua bảo hiểm cháy nổ bắt buộc. Theo đó, chi phí mua bảo hiểm cháy nổ bắt buộc phần sở hữu chung được phân bổ tương ứng với phần diện tích thuộc sở hữu riêng của từng chủ sở hữu.
Theo Luật sư Võ Đình Hải, Đoàn Luật sư Hà Nội, chủ đầu tư hoặc đơn vị đang quản lý vận hành nhà chung cư có trách nhiệm phân bổ và công bố công khai mức thu và thực hiện mua bảo hiểm cháy nổ bắt buộc đối với phần sở hữu chung của từng nhà chung cư. Đối với các nhà tập thể, khu chung cư hoặc trong cơ sở có nhiều cơ quan, cá nhân, tổ chức thuê các đối tượng này phải có trách nhiệm trực tiếp mua bảo hiểm cháy nổ bắt buộc hoặc nộp tiền mua bảo hiểm cho người đại diện quản lý chung cư đó. Thêm nữa, các gia đình có thể lựa chọn mua sản phẩm bảo hiểm cho các tài sản bên trong căn hộ.
Xuất phát từ nguyên nhân, các đơn vị quản lý và người dân một phần vì sợ tốn kém, phần khác chưa ý thức được mức độ nghiêm trọng khi các sự cố cháy nổ xảy ra nên nhà ở chung cư vẫn chưa thực hiện mua bảo hiểm cháy nổ. Nghị định số 52/2012/NĐ-CP Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực PCCC có quy định, cơ sở thuộc diện phải mua bảo hiểm cháy nổ bắt buộc mà không mua theo quy định; việc mua bảo hiểm cháy nổ bắt buộc không đúng quy tắc và biểu phí bảo hiểm cháy nổ bắt buộc do Bộ Tài chính ban hành sẽ bị phạt tiền từ 20-30 triệu đồng.
Trao đổi về thực trạng trên, Phó Giám đốc Cảnh sát PCCC TP Hà Nội, Đại tá Nguyễn Văn Sơn cho biết, phần lớn các nhà chung cư trên địa bàn Hà Nội chưa mua bảo hiểm cháy nổ vì theo họ, việc thu phí bảo trì của các hộ dân đã khó nói gì đến bảo hiểm cháy nổ, mặt khác, nếu thu sau khi đã bán nhà thì hầu hết người dân không đồng tình. Chính vì vậy, cơ quan chức năng cũng gặp nhiều khó khăn trong việc xử lý vi phạm này. Điều quan trọng nhất là mỗi người dân cần nghiêm túc tuân thủ quy định về PCCC, còn những đơn vị quản lý có trách nhiệm đảm bảo an toàn về phòng chống cháy nổ để tránh những thiệt hại đáng tiếc xảy ra khi có sự cố cháy nổ.