Doanh nghiệp ồ ạt chuyển sang nhà ở xã hội: Nguy cơ thừa cung

Nhà ở xã hội có nguy cơ thừa

Lý do các doanh nghiệp (DN) chuyển đổi sang nhà ở xã hội (NOXH) là để giải quyết vấn đề tồn kho. Trong số 24 dự án nhà ở thương mại đăng ký chuyển đổi sang NOXH, Hà Nội có 6 dự án với hơn 8.000 căn; TPHCM có 16 dự án với hơn 12.000 căn; Đồng Nai có khoảng 4.700 căn…

Ngoài vấn đề trên thì các DN còn tiết lộ mục đích xin chuyển đổi là để được hưởng những ưu đãi từ chính sách như miễn, giảm tiền đất, tiền thuế, được vay vốn với lãi suất thấp, có đầu ra cho sản phẩm…

Nguyên Thứ trưởng Bộ TN&MT Đặng Hùng Võ cảnh báo, nếu không kiểm soát tốt việc DN đua nhau xin chuyển sang NOXH sẽ có nguy cơ thừa cung. Trong khi đó, đang có một nghịch lý là, giá NOXH tại Hà Nội cao hơn giá nhà ở thương mại giá rẻ.

Giá nhà ở thương mại hiện nay xuống đến 10 triệu đồng/m2, trong khi giá NOXH vẫn ở mức từ 13 đến gần 15 triệu đồng/m2. “Có nhiều chính sách ưu đãi của Nhà nước với chủ đầu tư NOXH (nhằm kéo giá nhà thấp hơn nhà ở thương mại), thế nhưng, thực tế đang diễn biến ngược lại. Không hiểu những ưu đãi của Nhà nước với dự án NOXH đi đâu?”, ông Võ nói.

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong cho rằng, chúng ta đang thiếu NOXH phù hợp với khả năng tài chính của người nghèo đô thị, nhưng đang thừa NOXH giá cao.

Khó tiếp cận vốn

Dù đã mở rộng đối tượng vay gói 30.000 tỷ đồng và nâng thời hạn vay từ 10 năm lên 15 năm, nhưng tiến độ giải ngân gói tín dụng vẫn chậm. Nhiều DN kinh doanh NOXH cho rằng, chủ đầu tư được vay 30% tổng mức đầu tư, nhưng thủ tục vay vốn rất ngặt nghèo, nên tiếp cận vốn khó, nhất là những dự án xin chuyển từ nhà thương mại sang NOXH.

Bởi vì, về nguyên tắc, Bộ Xây dựng không giữ nguồn tiền này, chỉ thẩm định, giới thiệu dự án có đủ điều kiện sang ngân hàng (NH). Trong khi đó, theo báo cáo của UBND TPHCM, tính đến ngày 25/8, mới chỉ có 2 DN tại TPHCM được vay vốn 658 tỷ đồng trong gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng.

Ông Đỗ Phi Hùng, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TPHCM, cho rằng, khi vay vốn, ngân hàng yêu cầu các DN phải có 30% vốn tham gia vào dự án, trong khi đa số DN đi vay đang gặp khó khăn về tài chính. Vì vậy, việc yêu cầu DN theo nội dung trên gây cản trở khi tiếp cận vốn.

Bên cạnh đó, một số dự án đã được cho phép chuyển đổi, và Bộ Xây dựng đã có danh sách gửi ngân hàng thương mại xem xét cho vay. Tuy nhiên, khi thẩm định khả năng tài chính của DN, nhiều ngân hàng không cho vay vốn vì đang có nợ xấu...

Việc Hà Nội đang nghiên cứu phát hành trái phiếu Thủ đô để tăng nguồn vốn cho NOXH khiến nhiều chuyên gia lo ngại.

Bởi hiện nay, thành phố đang quá chú trọng phân khúc này, trong khi nguồn vốn xây dựng bệnh viện, trường học thiếu trầm trọng nhiều năm qua. Chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh cho rằng, gói 30.000 tỷ đồng chưa xong lại dồn thêm tín dụng mới sẽ khiến vốn chồng chéo nhau và không giải quyết được bài toán vốn cho DN.

Tuy tính chất 2 nguồn vốn khác nhau, nhưng mục tiêu cho NOXH không cần thiết trong bối cảnh thị trường bất động sản đang bão hòa.