Khá nhiều "đại gia" người Việt tuy sống ở Việt Nam nhưng mua nhà ở Mỹ, có người mua tới 2, 3 căn. Tuy nhiên không phải cứ có tiền là mua được nhà ở Mỹ một cách suôn sẻ, nếu như bạn không chú ý thấu đáo về mặt pháp luật.
Nhiều đại gia ở Hà Nội, Quảng Ninh, Đà Nẵng, Sài Gòn, Cần Thơ, Cà Mau… là chủ sở hữu của những căn nhà trị giá 600 - 700.000 USD ở thành phố Westminster (Mỹ). Mục đích của những đại gia này là mua nhà cho con có chỗ ở khi đi học, nếu xin được việc làm ở Mỹ thì căn nhà ấy sẽ giúp họ an cư, đồng thời nếu họ qua Mỹ thăm con thì việc xin visa sẽ dễ dàng hơn.
1. Một công ty có trụ sở đặt ở Mỹ, văn phòng đại diện tại Tp.HCM đã gửi tờ rơi chào mời một suất đầu tư trị giá 500.000 USD mà cụ thể là mua một căn nhà ở phía nam bang Florida. Đổi lại, gia đình người mua sẽ được cấp "thẻ xanh" - là thẻ chứng nhận thường trú nhân tại Mỹ.
Chính sách này nằm trong những biện pháp "kích cầu" rất độc đáo của hai thượng nghị sĩ Mỹ là ông Charles Schumer, đảng Dân chủ và ông Mike Lee, đảng Cộng hòa nhằm kích cầu thị trường vốn đã ảm đạm, xuống dốc mấy năm nay.
Theo đó, dự luật về các biện pháp liên quan đến dân nhập cư mà 2 nghị sĩ này trình lên Quốc hội Mỹ có điều khoản: Nếu một người nước ngoài nào đó bỏ ra ít nhất 500.000 USD mua nhà ở Mỹ, hoặc bỏ ra 250.000USD mua nhà, 250.000USD còn lại đầu tư vào lĩnh vực khác nhưng cũng liên quan đến địa ốc thì khách hàng đó sẽ được cấp visa thường trú. Sau khi hoàn tất việc mua bán và được chứng nhận thường trú, người mua phải ở Mỹ mỗi năm ít nhất là 6 tháng! Họ được mang theo vợ - hoặc chồng cùng con cái dưới 18 tuổi.
Một căn nhà tại Montana chỉ có giá 1USD vì không còn ở được
Nhưng một vấn đề bất cập là loại visa được cấp nhờ vào việc mua nhà hoàn toàn không có giá trị như "thẻ xanh". Ở Mỹ có 3 dạng thường trú: có quốc tịch (citizenship); thường trú vĩnh viễn (permanent resident); không thường trú (none resident). Người bỏ tiền mua nhà kiểu này sẽ nằm lơ lửng ở dạng thứ hai và thứ ba vì mặc dù được quyền sống ở Mỹ nhưng lại không được phép làm những việc kiếm ra tiền - trừ khi họ có giấy phép lao động - nhưng xin được cái giấy này cực kì khó khăn.
Nếu người mua muốn bán nhà nhưng không chứng minh được rằng mình đang hoặc sẽ mua nhà mới thì sẽ không được phép bán. Ngoài ra, khi tiến hành mua bán, do ngăn chặn nguồn tài chính cung cấp cho các tổ chức khủng bố, hoặc hoạt động rửa tiền của các băng nhóm tội phạm và những nguồn tiền không hợp pháp khác, Sở Thuế và Chính phủ Mỹ rất kỹ lưỡng trong việc xác minh nguồn gốc tiền mua nhà của người mua nước ngoài.
2. Tuy nhiên nếu mua nhà ở Mỹ lại không chịu tìm hiểu kỹ lưỡng về mặt thủ tục thì sẽ gặp rắc rối. Một luật sư người Mỹ là Cosby cho biết. Một khách hàng Việt quê ở An Giang tên là Bé mua nhà ở Mỹ để con trai du học. Ông chọn một căn nhà có giá 270.000USD nằm ở phía tây quận Cam (Orange County). Nhưng theo quy định của Nhà nước Việt Nam, mỗi lần xuất ngoại không được mang quá 7.000 USD, nếu muốn mua căn nhà 270.000USD thì ông phải qua Mỹ… 40 lần. Nếu rút tiền từ thẻ tín dụng thì mỗi lần rút tối đa chỉ được 10 nghìn, nếu rút liên tục 3 hoặc 5 lần trong một ngày - tùy theo luật lệ của từng bang, bạn sẽ bị Cảnh sát liên bang (FBI) hỏi thăm.
Nếu muốn chuyển tiền một lần, ông Bé phải kê khai nguồn gốc số tiền với nhiều thủ tục lằng nhằng, thế nên ông chọn con đường chuyển tiền "chui", và nhờ người bà con bên vợ ông, tên Tony Huỳnh nhận hộ và chấp nhận họ sẽ đứng tên giùm ông vì ông không có quy chế thường trú, làm giấy tờ rất khó.
Nhưng khi đưa con qua đi học, ông mới tá hỏa khi người bà con đã cho mướn nhà để lấy tiền thuê, muốn lấy lại nhà thì lại vướng vụ chuyển tiền chui và nguy cơ cao sẽ bị mất trắng số tiền đó vì chủ quyền nhà vẫn thuộc về người bà con.
Không ít gia chủ treo bảng bán nhà.
3. Luật sư Cosby nói: Thủ tục pháp lý phải được đặc biệt chú ý. Có thể thông qua công ty môi giới để tìm hiểu vì những người này chỉ được phép hành nghề sau khi đã thi đậu "chứng chỉ môi giới" theo luật bên Mỹ. Họ phải tuân thủ nghiêm ngặt các luật lệ về môi giới nhằm bảo vệ an toàn cho cả người mua lẫn người bán nên không sợ họ thông đồng để kiếm tiền "cò".
Chị Phương ở Sài Gòn đã dựa vào một mẩu tin rao trên mạng "Bán một căn hộ 2 phòng ngủ, một phòng khách tại thị trấn Hayden, bang Idaho với giá 500 USD". Tuy nhiên khi sang đến nơi, chị mới té ngửa ra rằng căn nhà này đã có tuổi đời 102 năm, đã quá xập xệ.
Trong khi đó luật pháp Mỹ quy định, với những căn nhà có tuổi đời từ 99 năm trở lên nếu xuống cấp, điều kiện sinh hoạt không bảo đảm an toàn, chủ nhà không ở được thì cũng không được phép đập bỏ hay tháo dỡ vì nó là... "nhà cổ". Mặt khác, để sửa sang lại, chị phải mất tới 200.000USD.
Việc tại sao lại có nhà rẻ như thế ở Mỹ, sau khi tìm hiểu chị được biết, nếu muốn hưởng những ưu đãi về thuế, về lãi suất ngân hàng, mỗi gia đình chỉ được mua một căn để sinh sống. Nếu mua căn thứ hai, họ sẽ bị xếp vào diện đầu tư nên thuế sẽ cao hơn và lãi suất tiền vay ngân hàng cũng cao hơn. Vì vậy, muốn mua nhà mới thì phải tống khứ được căn nhà cũ. Hơn nữa, vì nhà cũ không còn ở được nên chủ nhà tung ra "giá sốc" để khỏi phải ôm cái của nợ, thậm chí nhiều nhà rao bán với giá chỉ… 1 USD.
4. Nếu như trước đây, người Việt Nam muốn mua nhà ở Mỹ sẽ rất khó khăn, không chỉ vì luật lệ mà còn vì giá cao ngất ngưởng. Nhưng vì thất nghiệp và suy thoái kinh tế nên giá nhà xuống "sốc". Nhiều nhà ở những khu vực của người da đen hoặc Mexico giảm tới 50% - thậm chí 70% so với giá trị thực nhưng khu vực này lại nhiều tệ nạn. Ở khu người Việt, giá giảm khoảng 40% còn khu Mỹ da trắng, nhà chỉ giảm tối đa chừng 20% vì người Mỹ trắng thích những nơi yên tĩnh gần bờ biển hoặc đồi núi.
Có những căn nhà bị ngân hàng tịch biên vì gia chủ không còn khả năng trả góp tiền mua nhà cũng là một cơ hội tốt cho người Việt Nam muốn mua nhà. Quận Cam hiện có chừng 2.000 căn như vậy. Một giám đốc một công ty tư nhân ở Sài Gòn cũng vừa mua được một căn nhà chỉ với 170.000 USD gồm 1 phòng khách, 1 nhà bếp, 3 phòng ngủ, 2 phòng tắm và một gara đỗ xe.
Thế nên, nếu quyết định mua nhà tại Mỹ, dù mua để con cái sinh sống, học tập hoặc mua để đầu tư theo kiểu "đánh bắt xa bờ" thì người mua cần tìm hiểu thật kỹ về nguồn gốc ngôi nhà cũng như thủ tục pháp lý.
Ông Sang, đại lý một hãng xe gắn máy của Nhật Bản ở Tp.HCM nói: "Tôi mua căn nhà cấp 2 ở khu Chinatown, thành phố Los Angeles với giá 250.000 USD. Vì không biết đây là nhà townhouse - nghĩa là mặt tiền ngôi nhà và khoảng sân trước mặt là của chính phủ - nên tôi cơi nới thêm cho rộng ra. Ai dè đang làm, cảnh sát tới lập biên bản, phạt 15.000 USD và buộc phải tháo dỡ ngay lập tức…".