Những chính sách ưu đãi về nhà ở xã hội (NOXH) đã nhận được sự kỳ vọng rất lớn từ người dân. Với mong muốn sẽ thúc đẩy thị trường BĐS, nhưng nhà đầu tư cũng không mấy mặn mà với phân khúc này. UBND TP Hà Nội vừa đồng ý cho triển khai một loạt những dự án NOXH lớn nhưng số lượng nhà đến với người dân thì hoàn toàn ngược lại. Trong khi đó, gói hỗ trợ 30.000 tỷ VNĐ kết thúc, các dự án ở phân khúc này sẽ gặp phải những khó khăn không nhỏ.
Dự án nhà ở xã hội cần được gỡ khó để triển khai
Thủ tục bán nhà quá chặt chẽTheo quy định, chủ đầu tư dự án NOXH được nhận những ưu đãi như: miễn tiền sử dụng đất; được hoàn trả lại số tiền sử dụng đất đã nộp hoặc được khấu trừ vào nghĩa vụ tài chính mà chủ đầu tư dự án phải nộp cho Nhà nước. Bên cạnh đó, khách hàng mua nhà được giảm thuế giá trị gia tăng; doanh nghiệp được giảm thuế thu nhập doanh nghiệp; được hỗ trợ vốn ưu đãi vay ngân hàng với lãi suất thấp; được hỗ trợ một phần hoặc toàn bộ kinh phí đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội ngoài hàng rào dự án (giao thông, cấp điện, cấp thoát nước)...
Theo đánh giá từ các chuyên gia, những ưu đãi đó đủ lớn để thu hút nhà đầu tư và người dân đến với NOXH, vậy vì sao NOXH khó triển khai đến vậy?Theo các chủ đầu tư khó khăn đó là do những nguyên nhân sau:
Khó khăn lớn nhất mà các nhà đầu tư gặp phải đó là thủ tục bán nhà có quá nhiều khâu kiểm duyệt. Khách hàng phải chứng minh thu nhập bình quân dưới 9 triệu/tháng và một loạt các giấy tờ khác cần xác nhận để đạt chấm điểm tốt như gia đình có công với cách mạng, đặc thù nghề nghiệp, gia cảnh… Hồ sơ mua nhà phải qua kiểm duyệt tại Sở Xây dựng.
Quy định về vật liệu xây dựng phải sử dụng trong công trình nhà xã hội chưa hợp lý
Các quy định về vật liệu xây dựng phải sử dụng trong công trình nhà xã hội chưa hợp lý khi tại khoản 1 điều 2 quy định: Các công trình xây dựng được đầu tư bằng nguồn vốn Nhà nước theo quy định hiện hành bắt buộc phải sử dụng vật liệu xây không nung theo lộ trình. Ví dụ, dự án Rice City Linh Đàm doanh nghiệp đã phải chấp nhận chi phí cao hơn để sử dụng gạch đỏ nung truyền thống, không sử dụng gạch cốt liệu không nung để đảm bảo công trình chất lượng bền vững, không bị thấm và nứt như thực tế công trình khác đã sử dụng.
Thiếu sự hỗ trợ về các gói tín dụng
Sự hỗ trợ về các gói lãi suất thấp vẫn chưa cụ thể và không ổn định. Cả người dân và chủ đầu tư đều băn khoăn lo lắng khi gói 30.000 tỷ VNĐ kết thúc, sẽ phải vay với lãi suất ca hơn. Hoặc khách hàng có tâm lý chờ những gói hỗ trợ mới nên thờ ơ với các dự án NOXH hiện tại.
Do đó, nhà nước cần đưa ra những chính sách cụ thể, rõ ràng và nhất quán trong dài hạn về lãi suất cho vay, để tạo tâm lý thoải mái, tin tưởng cho người dân và chủ đầu tư khi tiến đến với NOXH.
Giá bán NOXH có mức lợi nhuận thấp
Nhiều nhà đầu tư cho rằng, giá bán nhà ở xã hội qua các cơ quan chức năng kiểm tra phê duyệt với mức lợi nhuận thấp. Như dự án Rice City Linh Đàm, chủ đầu tư tự nguyện chấp nhận lợi nhuận thực tế là 2% để đạt giá bán theo quy định phải dưới 15 triệu đồng/m2, cụ thể đã qua thẩm và phê duyệt với giá bán bình quân là 14,84 triệu/m2. Với mức lợi nhuận này, nếu các doanh nghiệp kinh doanh BĐS thông thường sẽ không muốn làm.
Quy định hạ tầng chưa hợp lý
Theo quy định, nhà chung cư phải có 3 tầng hầm là không phù hợp với NOXH. Vì vị trí xây NOXH là ven khu nội đô, không phải trung tâm và chiều cao xây dựng thấp. Do đó, nếu áp dụng quy định xây 3 tầng hầm sẽ đội giá lên cao mà quy định chỉ duyệt giá dưới 15 triệu đồng/m2 nên yêu cầu trên không hợp lý với thực tế.
Mặc dù gặp phải những khó khăn vướng mắc nhưng nhiều doanh nghiệp đã biết cách cắt giảm chi phí mà vẫn đảm bảo chất lượng. Các chủ đầu tư này vẫn liên tục đưa các dự án NOXH vào đầu tư xây dựng như dự án Ecohome 2 của Công ty Cổ phần Thủ Đô hay Công ty Cổ phần Bic Việt Nam, sau thành công dự án Rice City Linh Đàm tiếp tục triển khai dự án Rice City Sông Hồng tại phường Thượng Thanh, Long Biên với dự kiến khởi công cuối năm 2016.
Nhu cầu về NOXH đang rất lớn, do đó Nhà nước, thành phố cùng các cấp, các ngành cần nhanh chóng có biện pháp để tháo gỡ những vướng mắc trên.