Tại Tp.HCM, mỗi năm có hàng chục ngàn lao động đổ về, hầu hết trong số đó không dư dả về tài chính và nhu cầu thuê trọ một căn nhà giá rẻ luôn thường trực, tuy nhiên nguồn cung lại đang rất khan hiếm bởi nhiều lý do.
Chủ tịch Hiệp hội BĐS Tp.HCM, ông Lê Hoàng Châu cho rằng: “Tp.HCM đã, đang và sẽ là TP của người nhập cư. Lượng di dân cơ học đổ về TP mỗi năm ngày một tăng lên trong khi thị trường luôn khan hiếm dự án căn hộ giá thấp, đặc biệt là phân khúc căn hộ bình dân cho thuê, hầu như chưa được phát triển một cách bài bản bởi các chủ đầu tư lớn”.
Trong khi nhu cầu luôn rất cao, vậy tại sao thị trường căn hộ giá rẻ cho thuê tại Tp.HCM chưa phát triển?
Theo số liệu báo cáo 'Thay đổi cảnh quan đô thị Đông Á: Đánh giá một thập kỷ phát triển không gian' do Ngân hàng Thế giới (WB) công bố đầu năm qua, dân số của Tp.HCM có thể đạt 10 triệu người vào năm 2020. Vậy nhưng, trên thực tế, số người sinh sống tại TP hiện nay đã có thể cao hơn con số này. Ví dụ, người dân nhập cư tại quận Bình Tân chiếm khoảng 60% dân số, phần lớn trong số họ chỉ khai báo tạm trú tạm vắng mà chưa làm KT3.
Lượng người nhập cư cũng khá đông đúc ở các quận Gò Vấp, Thủ Đức, nơi gần các khu công nghiệp. Đa số người nhập cư chưa thể sở hữu nhà ở và thị trường căn hộ cho thuê giá rẻ vẫn là mảnh đất đầy tiềm năng chưa được khai thác.
Tại các địa phương đông người nhập cư như Tp.HCM, nhu cầu thuê nhà giá rẻ còn
rất lớn. (Nguồn ảnh: Lê Toàn).
Vào cuối năm 2015, Công ty Lê Thành tung ra thị trường 125 căn hộ mini 20m2 cho thuê với giá 1,5 triệu đồng/tháng. Doanh nghiệp dự kiến cho thuê trong 2 tháng sẽ hết song chỉ chưa đầy 20 ngày, tất cả đã có khách thuê, Tổng giám đốc Công ty Lê Thành - ông Lê Hữu Nghĩa cho biết.
Trao đổi về khả năng tham gia thị trường căn hộ cho thuê đối với doanh nghiệp địa ốc, theo ông Nghĩa: “Cơ quan quản lý hiện chưa có cơ chế ưu tiên gì cho chủ đầu tư BĐS. Nhận thấy đây là thị trường tiềm năng nên Công ty làm thử. Lợi thế của Lê Thành là có quỹ đất sạch, vốn tự có nên doanh nghiệp tính toán đầu tư mô hình này. Nếu chưa có quỹ đất sạch và vốn vay thương mại thì triển khai rất chật vật do phải bỏ một đống tiền ra để thu tiền lẻ trong một khoảng thời gian rất dài”.
Trên địa bàn Tp.HCM hiện chỉ có một vài dự án nhà ở công nhân trong các khu chế xuất, khu công nghiệp cho thuê hoặc các dự án nhà cho thuê thuộc phân khúc nhà tái định cư. Song, loại hình nhà cho thuê trong phân khúc nhà tái định cư khó có thể gọi là thị trường bởi cơ chế ưu tiên, tạo điều kiện để GPMB các dự án công. Đơn cử như, tại chung cư 312 Lạc Long Quân (Q.11, Tp.HCM), đây là dự án tái định cư khi TP thu hồi đất xây dựng Trung tâm Thể dục thể thao Phú Thọ tại quận 10. Dự án này được bố trí gồm căn hộ bán và căn hộ cho thuê. Các căn hộ cho thuê được Nhà nước thu với giá thuê 300.000 đồng/tháng tại thời điểm năm 2008, nay từ 800 - 1,2 triệu đồng/tháng trong khi giá thuê căn hộ tại chung cư này là 5,5 - 7 triệu đồng/tháng.
Thực tế cho thấy, các dự án nhà ở cho thuê tại Tp.HCM chủ yếu tập trung ở phân khúc trung và cao cấp, ít có hạng trung bình, nhất phân khúc giá thấp khá hiếm. Trong khi đó, ở phân khúc cao cấp, ngoài các chủ đầu tư còn có sự tham gia đông đảo của giới đầu tư thứ cấp theo hình thức mua nhà cho thuê để giữ tiền, sẽ bán nếu giá tăng lên.
Với phân khúc giá thấp, gần như không ai muốn đầu tư cho thuê khi tỷ suất sinh lời thấp, hơn nữa thu hồi vốn kéo dài, lại không có cơ chế ưu đãi. Mặt khác, việc căn hộ nhỏ luôn bị đặt vấn đề 'áp lực hạ tầng lên đô thị' trong khi vấn đề lớn hơn cần giải quyết là hàng trăm nghìn người vẫn phải đi thuê nhà trọ tạm bợ, tồi tàn với giá thuê cho mỗi phòng 10-15 m2 mất từ 800.000 đồng đến 1,5 triệu đồng/tháng. Thế nên, quan điểm của nhiều chủ đầu tư là cứ xây nhà bán thu hồi vốn nhanh, không lo tính toán, đỡ mất thời gian.
Chủ tịch Hiệp hội BĐS Việt Nam, ông Nguyễn Trần Nam cho hay: “Mục tiêu của Chính phủ là giúp mọi người dân được sống trong những căn hộ đàng hoàng chứ không khuyến khích việc sở hữu nhà. Các nước lân cận cũng như những nước khác trên thế giới có cùng điều kiện như Việt Nam nhưng mô hình nhà cho thuê vẫn khá phát triển. Mô hình nhà giá rẻ cho thuê tại Việt Nam có thể triển khai ở phân khúc nhà ở xã hội, nhà ở thương mại khi doanh nghiệp địa ốc thực sự mạnh".
Theo WB, tốc độ gia tăng dân số mỗi năm của Tp.HCM là 4%, lớn hơn bất cứ đô thị nào trong khu vực, ngoài Trung Quốc, gồm cả những khu đô thị lớn hơn nhiều như Jakarta, Seoul, Manila và Tokyo. Đó là cơ hội để nhà cho thuê phát triển, tuy nhiên hiện còn thiếu bàn tay hỗ trợ của Nhà nước để loại hình BĐS mang nhiều tính chất an sinh này 'thức tỉnh' tiềm năng.