Có thể nói, một trong những yếu tố đang cản trở sự phát triển của thị trường bất động sản (BĐS) chính là thực trạng tranh chấp gay gắt giữa người mua nhà và chủ đầu tư xảy ra tại nhiều chung cư. Mặc dù sai phạm của chủ đầu tư đã rõ ràng nhưng do quản lý kém, chính quyền cơ sở thờ ơ, chế tài lỏng lẻo nên sai phạm của chủ đầu tư chưa được xử lý triệt để.
Tại Tp.HCM, trong số hơn 450 dự án BĐS đã được hoàn thành và đưa vào khai thác đã có đến vài chục dự án xảy ra tranh chấp giữa người mua nhà và chủ đầu tư về quyền sở hữu riêng chung, tranh chấp về mức thu phí, vấn đề cấp sổ hồng và các điều kiện về hạ tầng, dịch vụ kèm theo. Theo kết quả kiểm tra do Sở Xây dựng thực hiện với 30 chung cư gần đây, chung cư xảy ra tranh chấp quyền sở hữu riêng chung là 8 chung cư; 10/30 chung cư chưa được cấp giấy chủ quyền và 8/30 chung cư không có kinh phí bảo trì...
Các tranh chấp đã khiến không ít người dân phải nản lòng với việc mua căn
hộ chung cư. (Nguồn ảnh: Thiện Hoàng).
Ông Đỗ Quốc Tuấn, một số trong vài chục hộ dân tại chung cư Investco Baybylon (Tân Phú) bức xúc đồng loạt phản ánh đến các cơ quan chức năng về các tồn tại diện ra tại tòa nhà này. Công trình được đưa vào sử dụng từ tháng 9/2014, tuy nhiên đến nay chủ đầu tư vẫn cố tình không tổ chức hội nghị nhà chung cư theo quy định. Chủ đầu tư đã vội đưa vào sử dụng trong khi tòa nhà chưa được nghiêm thu, việc này đã dẫn đến tình trạng có những dấu hiệu xuống cấp như vết nứt tường ngoài tòa nhà gây thấm nước, nứt sàn tầng hầm để xe, bong tróc trong căn hộ,...
Việc chủ đầu tư tự ý quyết định phân định và quyền sử dụng các hạng mục sở hữu chung trong chung cư đã gây thiệt thòi và bất lợi cho cư dân. Trên thực tế, các hộ dân đã nộp đầy đủ tiền mua nhà cho chủ đầu tư hơn một năm nay, bao gồm cả phần thuế VAT trước khi nhận nhà. Tuy cư dân chung cư đã yêu cầu nhiều lần song chủ đầu tư vẫn không thực hiện xuất hóa đơn khiến việc bổ túc thủ tục hồ sơ để làm chủ quyền nhà cho cư dân bị chậm trễ.
Chưa hết, nhiều hộ dân ở đây phản ánh, công tác vận hành của Ban quản lý tòa nhà do chủ dự án lập ra là khá yếu kém và gây thiệt hại đời sống của cư dân.
Đơn cử, chung cư chỉ thuộc hạng có mức tiện tích trung bình nhưng mức thu phí dịch vụ lên đến 8,8 ngàn đồng/m2, đây là phí cao nhất trong số các tòa nhà tại khu vực quận Tân Bình, Tân Phú và cao hơn cả các chung cư cao cấp xung quanh. Trong khi đó, chất lượng dịch vụ lại cực kỳ kém như đội ngũ bảo vệ yếu, thường xuyên mất trật tự an ninh, đã 2 lần mất trộm xe và phụ tùng, cư dân thường xuyên bị cạy cốp xe lấy cắp vật dụng. Do chủ dự án thuê đội ngũ thiếu chuyên nghiệp với giá rẻ nên việc dọn dẹp vệ sinh tại chung cư không được đảm bảo.
Bên cạnh đó, hồ bơi trong chung cư thuộc sở hữu riêng của chủ đầu tư nhưng lại sử dụng kinh phí dịch vụ chung của tòa nhà để khai thác trong khi cư dân không đồng ý. Tòa nhà hiện đã bị nứt tường phía ngoài gây thấm trong căn hộ chủ đầu tư tỏ ra khá chậm chạp trong việc khắc phục, sửa chữa, bảo hành.
Phía ngoài tòa nhà chung cư Investco Baybylon, các vết nứt mới được trám
lại để chống thấm.
Việc chống thấm tường bên ngoài tòa nhà đã kéo dài đến gần một năm mới được thực hiện. Đặc biệt là đối với thang máy, đây là phương tiện đi lại quan trọng của cư dân tòa nhà song do chủ đầu tư chưa thanh toán hết tiền cho nhà thầu nên toàn bộ hệ thống thang máy lớn đã 2 lần ngừng hoạt động từ 2-3 ngày do phía nhà thầu cho ngưng để yêu cầu chủ đầu tư thanh toán tiền. Mặt khác, các phòng kỹ thuật của tòa nhà và các phần sở hữu chung, riêng không nêu rõ diện tích, rất mập mờ.
Do chủ đầu tư không xây dựng “nội quy quản lý sử dụng nhà chung cư” để người mua nhà biết trước khi mua, cho nên các hộ dân cho rằng bị áp đặt phải tuân thủ theo nội quy do phía chủ đầu tư đưa ra. Trước thực trạng đó, nhiều hộ dân ở đây đã đề nghị chính quyền địa phương vào cuộc yêu cầu chủ đầu tư chấp hành việc tổ chức hội nghị nhà chung cư theo quy định. Cùng đó giám sát chặt chẽ để việc giới thiệu người đại diện cho cư dân tham gia ban quản trị chung cư được khách quan để không bị phía chủ đầu tư áp đặt
Tương tự, cư dân Phú Mỹ Thuận (Nhà Bè ) đã nhiều lần phản đối chủ đầu tư tòa nhà chiếm giữ gần 10 tỉ đồng quỹ bảo trì từ vài năm nay. Trưởng Ban quản trị chung cư ông Châu Hoàng Tiến Sĩ cho biết, nhiều hộ dân đã vào ở 5 - 6 năm nay vẫn chưa được làm sổ hồng. Những ai may mắn được nhận căn hộ dọn vào ở đã khổ, còn người mua chưa được nhận nhà còn khổ hơn. Nhiều người đã trả 70 – 95% tiền mua căn hộ cao ốc Xanh ở quận 9 do chủ đầu tư bán ra từ những năm 2007 - 2012 thì đến nay vẫn chưa được nhận nhà đã bức xúc tập trung phản đối chủ dự án và đòi cả tiền bồi thường lãi vay vào ngày 20/10/2015. Hiện mới chỉ có block C được hoàn thành và bàn giao nhà, trong khi 2 block A và B tiến độ xây dựng vẫn ì ạch.
Không ít người dân chứng kiến cảnh tranh chấp trên đã nản lòng với việc mua căn hộ chung cư. Nhằm ngăn chặn tình trạng phát sinh tranh chấp giữa cư dân với các chủ đầu tư tòa nhà, cuối tháng 10/2015 Chính phủ đã ban hành Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật nhà ở liên quan đến việc giao dịch, sở hữu, quản lý sử dụng nhà... Nếu chủ đầu tư không bàn giao kinh phí bảo trì hoặc bàn giao không đầy đủ, bàn giao không đúng hạn thì Ban quản trị tòa nhà có văn bản đề nghị UBND cấp tỉnh yêu cầu chủ đầu tư thực hiện. Một khi được UBND cấp tỉnh yêu cầu bàn giao phí bảo trì cho Ban quản trị chung cư nhưng chủ đầu tư vẫn không thực hiện thì sẽ bị cưỡng chế thu hồi trong vòng 30 ngày.