Đại diện Sở Xây dựng Tp.HCM cho biết, các dự án nhà ở đang thế chấp ngân hàng có rất nhiều tình trạng khác nhau và có thể xác định được dự án nào thế chấp để bảo lãnh ngân hàng là thuộc diện an toàn.
Tại buổi toạ đàm "Thế chấp dự án: bình thường và bất thường" được tổ chức vào ngày 2/8 vừa qua, Trưởng Văn phòng thường trực Ban chỉ đạo chính sách nhà ở và thị trường BĐS (Sở Xây dựng Tp.HCM), Vũ Thị Khuyên nhận định, rất khó để xác định dự án đã thế chấp ngân hàng là dự án tốt hay không tốt.
Bà Khuyên phân tích, bởi vì còn nhiều vấn đề cần phải thẩm định liên quan đến một dự án nhà ở, không chỉ phụ thuộc vào tiêu chí dự án đó có đang thế chấp ngân hàng hay không. Những dự án vẫn được ngân hàng cấp vốn thì chúng ta có thể tạm hiểu là ở nhóm tốt. Song, cũng có những dự án không được ngân hàng cho vay nữa thì vẫn cần phải xem lại.
Tuy nhiên, bà Khuyên cũng nhấn mạnh thêm rằng, theo quy định của Luật kinh doanh BĐS sửa đổi, chủ đầu tư muốn bán nhà hình thành trong tương lai thì phải được ngân hàng bảo lãnh. Vì vậy, việc chủ đầu tư thế chấp sổ đỏ dự án trong trường hợp bảo lãnh này có thể được xác định nằm trong nhóm an toàn. "Sắp tới, trong những đợt công bố danh sách các dự án thế chấp tiếp theo, Sở sẽ lưu ý vấn đề này để phân loại một cách cụ thể hơn, giúp người dân hiểu rõ tình trạng pháp lý của dự án", bà nói.
Đại diện Sở Xây dựng Tp.HCM cũng cho biết thêm, thị trường BĐS hiện đã phát triển đến thời điểm đòi hỏi sự minh bạch cao. Muốn vậy thì các chủ đầu tư dự án cần phải minh bạch trước. Bà Khuyên kêu gọi các chủ đầu tư nên chủ động công khai các thông tin về tình trạng pháp lý của dự án để khách hàng nắm rõ, trước khi cơ quan quản lý Nhà nước công bố.
Liên quan đến những trường hợp dự án thế chấp để thực hiện bảo lãnh ngân hàng, ông Lê Hùng Mạnh, lãnh đạo Công ty Gia Hoà đề xuất nên phân loại rõ mục tiêu thế chấp dự án để tránh việc người dân hiểu nhầm. Ông Mạnh giải thích, có những dự án được doanh nghiệp mang đi thế chấp không phải để vay vốn mà để thực hiện bảo lãnh ngân hàng, đây là doanh nghiệp thực hiện đúng theo quy định của pháp luật, bảo vệ cho người mua.
Sở Xây dựng Tp.HCM cho rằng, việc chủ đầu tư dự án thế chấp sổ đỏ trong trường hợp
bảo lãnh có thể xác định nằm trong nhóm an toàn.
Ông Mạnh cũng chia sẻ, theo nghề được hơn 20 năm, cứ 3-5 năm lại thấy thị trường khủng hoảng một lần, mỗi lần như thế những doanh nghiệp vay vốn ngân hàng đều cực kỳ khó khăn. "Vì vậy, chúng tôi rất ngại vay, chủ yếu 'liệu cơm gắp mắm". Mong rằng việc công bố dự án thế chấp trong thời gian tới sẽ có sự chuẩn bị thật kỹ lưỡng nhằm hướng dẫn dư luận hiểu đúng vấn đề", ông Mạnh nói.
Ông Nguyễn Văn Đực, Phó giám đốc Công ty địa ốc Đất Lành cũng kiến nghị, việc công bố danh sách dự án thế chấp ngân hàng nhằm mục đích minh bạch thông tin là tốt, tuy nhiên cách làm còn chưa hợp lý. Ông Đực đề nghị Sở Xây dựng Tp.HCM công bố thêm pháp lý dự án và Sở Tài nguyên - môi trường cần công khai việc cấp giấy chứng nhận của từng dự án để người dân nắm rõ.
Theo Chủ tịch Hiệp hội BĐS Tp.HCM Lê Hoàng Châu, việc công bố các dự án đang thế chấp vừa qua vẫn còn nhiều điều bất cập. Thứ nhất, cần cân nhắc việc công bố thông tin cá nhân thế chấp vì lo ngại vi phạm Luật Dân sự. Thứ hai, việc cập nhật về tình trạng thế chấp và giải chấp chưa kịp thời. Trách nhiệm của cơ quan quản lý là phải công bố, trách nhiệm của doanh nghiệp cũng phải minh bạch vấn đề này.
Thứ ba, chỉ công bố 77 dự án trong tổng số 584 dự án đang triển khai, nhưng trên thực tế có rất nhiều doanh nghiệp huy động vốn mà chưa có giấy chứng nhận của Sở Xây dựng về việc đủ điều kiện huy động vốn. Vì vậy, công bố 77 dự án thế chấp chưa phải là con số đúng và đủ.
Ông Châu đề nghị Sở Tài nguyên - môi trường và Văn phòng đăng ký đất đai nên cân nhắc công bố thông tin các dự án thế chấp theo thời gian thực. Đồng thời, cần nâng cấp đường truyền để đáp ứng điều này nhằm đáp ứng nhu cầu minh bạch thông tin cho người dân. Đề nghị Sở Tư pháp TP tham gia để cung cấp thêm thông tin về những dự án thế chấp quyền tài sản. Lãnh đạo hiệp hội cũng kiến nghị Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các ngân hàng thương mại giám sát việc thế chấp dự án. Trên thực tế, các ngân hàng có trách nhiệm giám sát tài sản hình thành trong tương lai.
Ông Phạm Ngọc Liên, Giám đốc Văn phòng đăng ký đất đai Tp.HCM cho biết, ngay trong tuần này, nếu các doanh nghiệp rút bớt tài sản, dù chỉ giải chấp một căn hộ thì cũng sẽ được cập nhật thông tin trên website, nếu doanh nghiệp giải chấp toàn bộ dự án thì càng tốt.
Ông Liên cũng cho biết, trong lần cập nhật các dự án thế chấp sắp tới, tổ công tác sẽ cân nhắc việc ẩn danh thông tin cá nhân, chỉ nêu mã số căn hộ. Những ai có nhu cầu có thể đến Văn phòng đăng ký đất đai để được cung cấp thông tin.
Qua xem xét, nhận thấy một dự án nhà ở sẽ xuất hiện 3 loại tài sản hình thành trong tương lai. Một là sở hữu riêng của người mua. Hai là sở hữu riêng của chủ đầu tư. Còn lại là tài sản sở hữu chung của cả hai bên. Sở sẽ khuyến khích các chủ đầu tư đăng ký tách riêng từng loại tài sản khi thế chấp để tiện cho việc minh bạch thông tin.
Giám đốc Văn phòng đăng ký đất đai cũng cho rằng, Tp.HCM cần một nhạc trưởng trong việc công bố thông tin dự án thế chấp. Sở ngành nào có nhiều thông tin liên quan thì sẽ đứng ra chủ trì. Theo ông Liên, TP cũng cần tập làm quen với việc minh bạch thông tin từng khâu, từng quy trình pháp lý của dự án.
Ông Liên cho hay, UBND Tp.HCM vừa có văn bản trong tháng 8/2016 sẽ thành lập tổ công tác kiểm tra các dự án có vướng mắc. Sau khi kết thúc nhiệm vụ sẽ báo cáo lên UBND và công bố thông tin để người dân được rõ.