Báo cáo mới đây của Hiệp hội Bất động sản Tp.HCM (HoREA) cho biết, Tp.HCM hiện có khoảng 500 dự án đang "đắp chiếu", vì nhiều lý do mà chưa thể đưa vào khai thác. Một khi các dự án này được "rã đông", phần lớn nợ xấu hiện nay sẽ được giải quyết.
Dự án "trùm mền" chôn cả núi tiền
Theo thông tin từ HoREA, do những nguyên nhân như vướng giải phóng mặt bằng, đền bù giải tỏa, dự án bị "cắm" ngân hàng, chưa nộp tiền sử dụng đất, chủ đầu tư không đủ năng lực thực hiện... nên 500 dự án "trùm mền" tại Tp.HCM vẫn chưa được hồi sinh. Hàng núi tiền bị chôn vùi tại các dự án này là gánh nặng của nhiều chủ đầu tư, của ngân hàng và cả nền kinh tế.
Tiêu biểu như dự án Phước Kiển (Nhà Bè) do Công ty Quốc Cường Gia Lai làm chủ đầu tư. Sau 10 năm triển khai, công trình quy mô hơn 90 ha vẫn chưa thể đưa vào khai thác. Lý do là, dự án còn vướng 8% diện tích mặt bằng chưa giải phóng, bị người dân chiếm xây dựng nhà cửa. Cả chính quyền địa phương và chủ đầu tư đều bất lực trước thực trạng này.
Chủ tịch HĐQT Công ty Quốc Cường Gia Lai, bà Nguyễn Thị Như Loan cho biết, công ty đang gặp nhiều khó khăn, áp lực bởi dự án này chưa thể triển khai. Doanh nghiệp đã rót vào dự án 5.000 tỷ đồng, hiện phải trả lãi vay hơn 500 triệu đồng/ngày. Việc chôn vốn hàng nghìn tỷ đồng không chỉ ảnh hưởng tới dự án này mà còn ảnh hưởng dây chuyền tới các dự án khác cũng như hoạt động kinh doanh của công ty. Để tự cứu mình và có tiền trả khoản nợ 1.352 tỷ đồng cho Ngân hàng Đầu tư và phát triển Việt Nam, doanh nghiệp đã nhận 50 triệu USD tiền cọc để chuyển nhượng dự án này cho Công ty cổ phần đầu tư Sunny Island.
Nếu 500 dự án trùm mền tại Tp.HCM được tái khởi động, đưa ra thị trường sẽ giải quyết
được nợ xấu cho doanh nghiệp, cho ngân hàng. (Ảnh minh họa, nguồn: Internet)Sau gần 6 năm "bất động", một đối tác khác đã mua lại dự án Saigon One Tower (góc Hàm Nghi - Tôn Đức Thắng, quận 1). Vốn đầu tư ban đầu của dự án này vào khoảng 5.000 tỷ đồng. Thế nhưng, vào năm 2011, dự án buộc phải dừng lại dù đã thi công được 80% khối lượng hạng mục. Mỗi ngày chủ đầu tư phải trả lãi bình quân khoảng 1 tỷ đồng kể từ đó đến nay. Trong mấy năm qua, chủ đầu tư đã chạy vạy khắp nơi huy động vốn để có thể tái khởi động dự án nhưng không thành. Do vậy, để có tiền trả nợ ngân hàng, doanh nghiệp buộc phải bán lại dự án.
Trong khi đó, số phận của dự án Saigon One Tower, Kenton của Công ty Tài Nguyên có phần may mắn hơn. Bởi sau nhiều năm đóng băng, dự án đã được hồi sinh khi ngân hàng rót thêm 1.000 tỷ đồng đầu tư.
Cần phân nhóm dự án để xử lý
Theo chuyên gia địa ốc, ông Phan Công Chánh, Nghị quyết về xử lý nợ xấu được Quốc hội thông qua lần này sẽ tác động mạnh lên thị trường nhà đất nói riêng và nền kinh tế nói chung. Một khi 500 dự án nói trên được tái khởi động, đưa ra thị trường sẽ giải quyết được nợ xấu cho doanh nghiệp, cho ngân hàng. Đồng thời, việc này cũng sẽ giúp nguồn cung trên thị trường sẽ phong phú, đa hạng hơn, khách hàng có nhiều lựa chọn, kích thích lưu thông tiền tệ và giảm bớt lãng phí xã hội.
Ông Chánh cho rằng: “Cần tập trung xử lý các dự án đã sẵn tính thanh khoản, có thể giao dịch được ngay, không bị kê biên hoặc thi hành án theo quyết định của tòa án. Để có những giải pháp phù hợp xử lý từng bước một, giúp giảm lãng phí của cả xã hội, cần phân nhóm đối với các dự án còn lại".
Có cùng quan điểm, theo các chuyên gia trong ngành, cần phải phân nhóm khi xử lý nợ xấu vì không thể ra một cơ chế chung để áp dụng cho toàn bộ các dự án. Có thể xử lý được ngay các dự án đang là tài sản bảo đảm tại các tổ chức tín dụng nếu đủ các điều kiện như đã được cơ quan nhà nước phê duyệt về quy hoạch, có quyết định giao đất, đang triển khai dở dang, đã làm hạ tầng... Trong khi đó, có thể điều chỉnh lại quy hoạch, ranh giới đất để thực hiện các bước tiếp theo đối với những dự án chưa giải phóng xong mặt bằng. Cùng với, đó, ngân hàng cũng phải mạnh dạn “bơm” vốn để các dự án triển khai trở lại, tránh "cố thủ" không dám cho vay như thời gian qua khiến các dự án tiềm năng đắp chiếu kéo dài.
Chủ tịch HoREA, ông Lê Hoàng Châu cho hay, thông thường, để vay vốn, doanh nghiệp sẽ thế chấp bằng các bất động sản "sạch" nên khi không có khả năng thanh toán đã trở thành nợ xấu. Thế nhưng, trên thực tế, do là đất sạch và khi thế chấp ngân hàng chỉ định giá bằng khoảng 60% giá trị tài sản nên những món nợ này không xấu. Tình trạng nợ xấu sẽ được giải quyết và thu hút dòng tiền lớn vào thị trường khi các dự án trùm mền được tái khởi động.
Nếu được rã đông, các dự án này sẽ cung ứng nhiều sản phẩm hơn cho thị trường, đồng thời giảm đi hình ảnh các tòa nhà đắp chiếu và sự lãng phí của xã hội. Theo quy định trước đây, muốn được chuyển nhượng, dự án phải có sổ đỏ, xây dựng xong móng, làm xong hạ tầng... đã khiến hàng trăm dự án ngưng triển khai. Chính vì vậy, ông Châu cho rằng, cần rộng cửa cho việc chuyển nhượng dự án bất động sản như nội dung trong nghị quyết mới. Có vậy, thị trường mua bán, chuyển nhượng dự án mới được khơi thông.
Lãnh đạo HoREA kiến nghị: “Nếu xử lý tốt vấn đề này, dòng tiền lớn sẽ trở lại thị trường mà không cần dùng đến ngân sách nhà nước để giải cứu. Quốc hội đã ra nghị quyết xử lý nợ xấu, nhân cơ hội này Quốc hội cũng cần sớm sửa luật Kinh doanh bất động sản theo hướng coi việc chuyển nhượng dự án, chuyển nhượng một phần dự án là hoạt động kinh doanh bình thường giữa các nhà đầu tư với nhau”.