Giám đốc Sở Xây dựng Tp.HCM, ông Trần Trọng Tuấn cho hay, trong năm 2016 sẽ thực hiện di dời khoảng 2.000 căn nhà trên và ven các kênh rạch, trong đó có 586 căn thuộc 8 dự án đang thực hiện dở dang ở các quận 4, 7, 12, Gò Vấp, Bình Thanh, Bình Tân, Phú Nhuận; 1.832 căn thuộc 4 dự án đã có chủ trương đầu tư, triển khai trong năm 2016 ở các quận 5, 6, 8, Bình Thạnh, Tân Phú.
Chương trình “Chỉnh trang và phát triển đô thị” từ nay tới năm 2025, TP sẽ thực hiện quyết liệt việc di dời và giải tỏa gần 20.000 hộ trên và ven sông rạch để thực hiện công tác chỉnh trang đô thị, qua đó tạo bộ mặt mới cho một thành phố hội nhập. Kế hoạch di dời sẽ được tiến hành trong 2 giai đoạn.
Cụ thể, giai đoạn đầu từ 2015 - 2020 sẽ tập trung giải tỏa di dời 9.805 căn nhà ven sông rạch. Giai đoạn 2 từ năm 2020 - 2025 sẽ hoàn thành mục tiêu di dời 19.524 căn nhà và tổ chức lại cuộc sống của người dân đang sống trên và ven kênh rạch.
Trong vòng 5 năm tới, Tp.HCM sẽ tập trung di dời hàng ngàn căn nhà ven 5 tuyến kênh rạch chính là Tàu Hũ - Bến Nghé, Tân Hóa - Lò Gốm, kênh Đôi - Tẻ, Nhiêu Lộc - Thị Nghè và Tham Lương - Bến Cát - Rạch Nước Lên. Được biết, tổng số vốn đền bù, giải tỏa khoảng 12.400 tỷ đồng.
Trong năm 2016 sẽ có khoảng 2.000 căn nhà trên và ven kênh rạch tại Tp.HCM sẽ
được di dời.
Ngày 28/11/2016, Hội Kiến trúc sư Tp.HCM đã tổ chức hội thảo “Nhà ở trên kênh rạch - Thực trạng và giải pháp”. Tại hội thảo, kiến trúc sư Nguyễn Trường Lưu, Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Tp.HCM cho rằng, thông qua di dời, giải tỏa nhà ổ chuột trên và ven kênh rạch để đưa dòng kênh xanh trong trở lại, giữ lại nét văn hóa “trên bến dưới thuyền” của Sài Gòn.
Nhưng để thực hiện chương trình đó, bài toán cốt lõi là các chính sách triển khai của TP phải phù hợp với quan điểm, tiếng nói chung của các nhà làm quy hoạch, chuyên gia về kinh tế, xã hội, các nhà đầu tư và nhất là với người dân thuộc diện di dời.
Đồng quan điểm, theo TS. Phạm Văn Phước (Viện Quy hoạch xây dựng) cho hay, chỉnh trang đô thị cho khu vực nhà ở trên và ven kênh rạch muốn thành công thì kế hoạch triển khai thực hiện của chính quyền địa phương cần cụ thể và việc lấy ý kiến cộng đồng dân cư phải được coi là một tiêu chí quan trọng trong công tác lập, thực thi quy hoạch.
Phó Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam, KTS. Khương Văn Mười nhìn nhận, chìa khóa tháo gỡ chương trình di dời nhà trên và ven kênh rạch là phải bồi thường thỏa đáng, thu hút đầu tư, để biến vùng đất giải tỏa thành dự án phát triển bất động sản có giá trị sinh lời cao.
Tuy nhiên, việc làm thế nào để thu hút được các doanh nghiệp cùng ngành tham gia đẩy nhanh tiến trình đầu tư mới là vấn đề quan trọng cần bàn thảo để có được bộ khung chính sách chung. Trong thời gian qua, nhiều nhà đầu tư đang muốn "nhảy" vào để phát triển dự án nhưng các chính sách di dời và tái định cư còn chưa tạo nhiều thuận lợi cho các nhà đầu tư thu hồi vốn.
Qua tìm hiểu được biết, không chỉ có một số doanh nghiệp địa ốc lớn trong nước như Vingroup, Đất Xanh, Novaland... đang "nhòm ngó" đến chương trình này để tham gia đầu tư, các tập đoàn nước ngoài như Dragon Capital, Capitaland,... cũng đang muốn cạnh tranh.
Công ty Cổ phần Đầu tư hạ tầng và nhà ở Sài Gòn vừa có đề xuất phương án di dời và tái đầu tư dự án bất động sản tại Kênh Đôi (quận 8) sau khi thực hiện xong kế hoạch giải phóng nhà ven kênh tại đây. Doanh nghiệp này sẽ tự sắp xếp vốn thực hiện dự án theo hình thức PPP cho toàn bộ kinh phí bồi thường, GPMB đối với các hộ có nhu cầu nhận tiền hỗ trợ, bồi thường, tự lo nơi ở mới, sắp xếp nguồn vốn mua quỹ nhà ở xã hội, nhà tái định cư có sẵn tại quận 8 cho các hộ dân bị ảnh hưởng của dự án.
Trong khi đó, phương thức hoàn vốn được nhà đầu tư đưa ra bằng cách xác định giá trị quỹ đất của dự án sau khi di dời theo cơ chế giá thị trường để hoàn vốn cho nhà đầu tư. Nếu quỹ đất tại dự án sau di dời chưa đủ giá trị để hoàn vốn cho nhà đầu tư thì TP sẽ giao một số khu đất khác để thanh toán cho nhà đầu tư hoặc bù một phần từ nguồn ngân sách TP.
Theo dự kiến của nhà đầu tư, với phương án có khoảng lùi 20m từ mép kênh kết hợp đầu tư chỉnh trang đô thị thì sẽ cần tổng vốn đầu tư là 9.232 tỷ đồng; phương án có khoảng lùi 30m thì vốn đầu tư dự kiến khoảng 7.367 tỷ đồng.
Trao đổi về vấn đề tái định cư cho người dân, Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn Tp.HCM, PGS.TS Nguyễn Minh Hòa cho biết, công tác này phải đảm bảo được tính bền vững, trong đó cần thực hiện tại chỗ thay vì định cư di dời, tạo thuận lợi cho người dân làm ăn sinh sống. Đồng thời, nên thay đổi quan niệm thiết kế, kiến trúc cho người tái định cư sao cho phù hợp, trong đó nhà ở xã hội và nhà ở thương mại nên tách rời.
Đánh giá về thị trường địa ốc khu vực Tp.HCM, theo TS. Trần Du Lịch, trong 5 năm tới mảng nhà ở giá rẻ sẽ "thống trị" thị trường bởi dư địa phát triển khá lớn. Hiện tại, TP đang thực hiện mạnh chương trình kêu gọi đầu tư mới hơn 400 chu cư cũ sắp sập trên địa bàn và di dời hàng chục nghìn hộ dân sống ven kênh rạch để tạo quỹ đất sạch mới cho dự án nhà ở.
Ông Lịch khẳng định: "Tôi có thể nói rằng cơ hội phát triển nhà ở giá rẻ của thành phố trong giai đoạn tới là vô cùng mênh mông".
Số liệu thống kê của Sở Xây dựng cho biết, hiện Tp.HCM vẫn còn trên 20.000 căn nhà lụp xụp trên và ven những tuyến kênh ô nhiễm nặng. Tp.HCM phấn đấu đến năm 2020, cơ bản hoàn tất công tác di dời toàn bộ số căn nhà này, tổ chức lại cuộc sống dân cư tốt hơn, gắn với chỉnh trang đô thị dọc hai bên bờ kênh, rạch.
Dưới đây là một số hình ảnh nhà ven và trên kênh, rạch tại Tp.HCM.
