Phòng biến thành nhà
Tháng 4-2013, ông Nguyễn Văn Phương được UBND huyện
Hóc Môn cấp phép xây dựng nhà ở trên khu đất hơn 575 m2 tại đường Thới
Tứ 1 và Thới Tứ 10, xã Thới Tam Thôn (diện tích xây dựng gần 300 m2 gồm
một trệt, một lầu, chia thành hai khu A và B).
Theo bản vẽ, tầng
trệt khu A gồm ba phòng ngủ, phòng khách, bếp, nhà vệ sinh và gara ô
tô. Tầng lầu gồm có năm phòng ngủ, hai phòng sinh hoạt chung và nhà vệ
sinh. Nhưng trên thực tế, toàn khu A được chủ đầu tư biến hóa thành năm
căn nhà một trệt, một lầu hoàn chỉnh. Mỗi căn có đầy đủ bếp, phòng
khách, phòng ngủ, cầu thang riêng. Tương tự, khu B cũng được ông Phương
hô biến thành sáu căn nhà riêng biệt.
Tại đường TTT 5, ấp Tam Đông 2, xã Thới Tam Thôn 11,
bà Nguyễn Thị Hanh cũng áp dụng các thủ thuật như trên để xây 11 căn nhà
trên một khu đất. Bà ra giá mỗi căn 380 triệu đồng (diện tích 3,5 m x
8,5 m), riêng hai căn mặt tiền là 1,1 tỉ đồng/căn (4 m x 16 m). “Anh chị
cứ yên tâm vì việc mua bán đã được thừa phát lại lập vi bằng. Chờ thêm
một thời gian, khi Nhà nước cho phép tách sổ thì mọi người sẽ không phải
đứng chung sổ nữa, em sẽ bao luôn việc tách sổ. Ai mua nhà ở đây ai
cũng đều như vậy hết” - bà Hanh cam đoan với chúng tôi.
Trên đường TTT 5 còn khá nhiều khu nhà tương tự mọc
lên rất hoành tráng. Có khu tới 20-30 căn nhà, trông như một dãy nhà
phố. Đa phần những căn nhà này có diện tích khoảng 30 m2, giá bán dao
động từ 380 đến 600 triệu đồng/căn, riêng các căn mặt tiền có giá trên 1
tỉ đồng.
Rủi ro thuộc về người mua
Theo UBND huyện Hóc Môn, hệ lụy đầu tiên của tình
trạng trên là sự quá tải về hạ tầng và gia tăng dân số đột biến. Điều
này ảnh hưởng lớn đến tình hình an ninh trật tự ở địa phương. Ngoài ra,
các chỉ tiêu về cây xanh, giao thông, an sinh xã hội không đủ để đáp ứng
cho lượng dân số tăng đột biến này.
“Một căn nhà thường chỉ xây cho năm, sáu người ở. Tuy
nhiên, khi chủ đầu tư biến thành chục căn nhà là đã lên đến 50, 60
người. Các chỉ tiêu trên nay phải san sẻ cho một số lượng người gấp 10
lần!” - ông Phạm Xuân Nam, Phó Chủ tịch xã Thới Tam Thôn, phân tích.
Ngoài ra, nhiều căn nhà xây dựng chung một móng sẽ
không đảm bảo về chất lượng công trình. Rủi ro hơn nữa là khi có sự cố
xảy ra, theo luật thì chủ đầu tư phải đứng ra chịu trách nhiệm. Tuy
nhiên, trường hợp chủ đầu tư bán nhà xong bỏ đi nơi khác thì người mua
sẽ lãnh đủ.
Một vấn đề nữa là đa phần người mua nhà đều xem hợp
đồng mua bán được thừa phát lại lập vi bằng là cơ sở pháp lý đảm bảo
giao dịch hợp pháp và họ sẽ được bảo vệ khi xảy ra tranh chấp. Nhưng
theo UBND huyện Hóc Môn, hình thức này thực chất là việc mua bán bằng
giấy tay có người thứ ba chứng nhận chứ không có giá trị pháp lý. Ở đây,
người dân đã nhầm lẫn việc lập vi bằng với công chứng mua bán nhà.
“Mới đây, UBND xã Thới Tam Thôn đã mời gần 100 hộ dân
mua nhà dạng này để khuyến cáo về những rủi ro có thể xảy ra khi mua
nhà chung sổ. Đa phần người dân sau khi được xã giải thích đều tỏ ra bất
ngờ” - ông Phạm Xuân Nam, Phó Chủ tịch UBND xã Thới Tam Thôn, cho hay.
Sở Xây dựng: Khâu cấp phép không sai
Dù tình trạng trên xảy ra phổ biến nhưng UBND huyện
Hóc Môn cho rằng khó giải quyết vì những hành vi của chủ đầu tư không
sai với nội dung giấy phép xây dựng. Cuối tháng 5, UBND huyện Hóc Môn có
văn bản đề nghị Sở Xây dựng và Sở Tư pháp hướng dẫn xử lý cụ thể.
Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, một lãnh đạo Sở Xây
dựng khẳng định: Khâu cấp phép xây dựng không có gì sai nhưng huyện Hóc
Môn cần xem lại khâu quản lý, giám sát sau cấp phép của địa phương.
Xem chừng việc xử lý dạng xây dựng “nhân bản” này đang bị bỏ lửng.
Để tránh sự ngộ nhận của người dân khi thực hiện lập
vi bằng tại các văn phòng thừa phát lại, Sở Tư pháp đã có văn bản (tháng
4-2013) nhắc nhở các văn phòng thừa phát lại thực hiện nghiêm quy định
về việc lập vi bằng. Cụ thể: “Qua công tác đăng ký vi bằng, Sở Tư pháp
nhận thấy một số vi bằng ghi nhận sự kiện, hành vi liên quan đến giao
dịch đối với bất động sản chưa đủ điều kiện giao dịch theo quy định của
pháp luật. Việc lập vi bằng ghi nhận những sự kiện, hành vi này có thể
dẫn đến sự ngộ nhận của các bên có liên quan đối với giá trị pháp lý của
vi bằng và có thể dẫn đến những hệ quả pháp lý tiêu cực”.
Trong văn bản này, Sở Tư pháp cho biết sẽ xử lý hoặc
kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền xử lý nghiêm đối với các hành vi vi
phạm trong hoạt động lập vi bằng.