Số liệu từ Bộ Xây dựng cho thấy, trong năm 2016, các nhà máy xi măng bình quân chung đảm bảo hơn 90% công suất thiết kế. Điều đó có nghĩa là sản xuất xi măng vẫn có lãi.
Sản xuất xi măng vẫn có lãi
Về đề xuất của Bộ Kế hoạch - Đầu tư với Chính phủ giảm thuế xuất khẩu 5% để “giải cứu” nguồn xi măng dư thừa trong nước, tại buổi họp báo thường kỳ quý II/2017 của Bộ Xây dựng, Vụ trưởng Vụ Vật liệu xây dựng (Bộ Xây dựng), ông Phạm Văn Bắc cho hay, hiện Bộ chưa nhận được văn bản của cơ quan nào hỏi ý kiến về giảm thuế xuất khẩu xi măng.
Theo ông Bắc, việc đầu tư sản xuất xi măng bất kỳ dự án nào thường phát huy từ 70-75%, tối đa là 80% công suất thiết kế sẽ hòa vốn. Muốn có lãi, công suất phải đạt trên mức này.
Vụ trưởng Vụ Vật liệu xây dựng thông tin: “Năm 2016, các nhà máy xi măng bình quân chung đảm bảo trên 90% công suất thiết kế tức là sản xuất xi măng là vẫn có lãi. Theo số liệu mới nhất chúng tôi nắm được thông tin là 1 loạt các nhà máy công bố 6 tháng đầu năm vừa rồi là làm ăn có lãi”.
Vị này cho biết thêm, Bộ Xây dựng đang thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng chính phủ rà soát quy hoạch phát triển công nghiệp xi măng Việt Nam giai đoạn 2011 - 2020 và định hướng đến năm 2030. Bộ Xây dựng sẽ thông tin khi có số liệu cụ thể.
Trong 3 năm tới, ngành xi măng dự kiến dư thừa khoảng 36-47 triệu tấn.
Trong khi đó, theo ông Lê Quang Hùng, Thứ trưởng Bộ Xây dựng, hiện phần lớn xi măng phục vụ nhu cầu trong nước, chỉ một phần xuất khẩu ra nước ngoài.
Ông Hùng nhận định: “Việc đưa ra mức thuế hợp lý không phải là giải cứu mà là để cho việc sản xuất tốt hơn biểu thuế phù hợp với các sản phẩm tương đương khác tạo sự công bằng với các sản phẩm chứ không phải giải cứu”.
Hạn chế xây dựng nhà máy xi măng mới
Hiện các nhà máy xi măng hoạt động đều có kiểm soát, đến nay cơ bản là tốt đáp ứng nhu cầu, lãnh đạo Bộ Xây dựng đánh giá. Tuy nhiên, việc rà soát quy hoạch ngành xi măng không phải để xử lý các nhà máy thua lỗ.
Thứ trưởng Bộ Xây dựng lý giải: “Việc rà soát quy hoạch sẽ xem xét việc hạn chế xây thêm nhà máy xi măng làm phá vỡ quy hoạch cung cầu tránh tình trạng nhà máy ra rồi thừa cung dẫn việc nhà máy hoạt động không hiệu quả. Ở phía Bắc, cơ bản các nhà máy xi măng đáp ứng được nhu cầu. Ở phía Nam xi măng còn thiếu nhưng vận chuyển xi măng từ phía Bắc vào thì chi phí cao nên ưu tiên phát triển nhà máy ở phía Nam. Nghĩa là kiểm soát, điều tiết sự phát triển ngành xi măng bằng quy hoạch”.
Số liệu thống kê cho thấy, tính đến cuối năm ngoái, cả nước có 78 dây chuyền sản xuất xi măng lò quay với tổng công suất 87,8 triệu tấn xi măng. Vậy nhưng, tiêu thụ xi măng chỉ khoảng 74,5 triệu tấn, tức thừa khoảng 13,3 triệu tấn. Theo dự kiến, năm 2017, tổng công suất thiết kế toàn ngành tăng lên 94,7 triệu tấn, sẽ dư thừa 17-18 triệu tấn. Trong 3 năm tới, ngành xi măng dự kiến dư thừa khoảng 36-47 triệu tấn.
Được biết, Bộ Kế hoạch - Đầu tư vừa đề nghị Bộ Tài chính nghiên cứu, xem xét, báo cáo Chính phủ giảm thuế xuất khẩu xi măng xuống thấp hơn mức 5% đang áp dụng. Cùng với đó, đề xuất Bộ Tài chính cho phép khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào với ngành sản xuất chế biến nguyên liệu từ khoáng sản (trong đó có xi măng).