Mới đây, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 102/2017/NĐ-CP về đăng ký biện pháp bảo đảm khi thế chấp quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất. Từ ngày 15/10/2017, nghị định này chính thức có hiệu lực.
Đăng ký biện pháp bảo đảm là việc cơ quan đăng ký ghi vào sổ hoặc nhập vào cơ sở dữ liệu về việc bên bảo đảm dùng tài sản để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ đối với bên nhận bảo đảm.
Hộ gia đình, cá nhân khi thực hiện đăng ký biện pháp bảo đảm theo quy định của pháp luật về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn sẽ được miễn phí đăng ký.
Thế chấp nhà đất sẽ phải bắt buộc đăng ký biện pháp bảo đảm.Sau đây là các trường hợp bắt buộc đăng ký biện pháp đảm bảo:
- Thế chấp tài sản gắn liền với đất trong trường hợp tài sản đó đã được chứng nhận quyền sở hữu trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất;
- Thế chấp quyền sử dụng đất;
- Thế chấp tàu biển;
- Thế chấp tàu bay, cầm cố tày bay.
Những biện pháp bảo đảm đăng ký khi có yêu cầu:
- Thế chấp tài sản gắn liền với đất hình thành trong tương lai;
- Thế chấp tài sản là động sản khác;
- Bảo lưu quyền sở hữu trong trường hợp mua bán tài sản gắn liền với đất, tài sản gắn liền với đất hình thành trong tương lai; mua bán tài sản là động sản khác có bảo lưu quyền sở hữu; mua bán tàu bay, tàu biển.
Theo nghị định trên, việc đăng ký biện pháp bảo đảm bằng quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất, tàu biển, tàu bay đảm bảo nguyên tắc nội dung kê khai và các giấy tờ trong hồ sơ đăng ký phù hợp với thông tin được lưu giữ tại cơ quan đăng ký. Mặt khác, người yêu cầu đăng ký chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính hợp pháp, tính chính xác của các thông tin kê khai trong phiếu yêu cầu đăng ký.
Cùng với đó, cơ quan đăng ký không được yêu cầu nộp thêm bất cứ giấy tờ gì mà pháp luật không quy định trong hồ sơ; đồng thời, không được yêu cầu các bên ký kết hợp đồng sửa lại tên hợp đồng bảo đảm, nội dung hợp đồng bảo đảm nếu không thuộc trường hợp sai sót do lỗi kê khai của người yêu cầu đăng ký.
Cách đăng ký
Sau đây là một trong các phương thức nộp hồ sơ đăng ký biện pháp bảo đảm:
- Nộp trực tiếp;
- Qua hệ thống đăng ký trực tuyến;
- Qua thư điện tử trong trường hợp người yêu cầu đăng ký đã được cấp mã số sử dụng cơ sở dữ liệu về biện pháp bảo đảm;
- Qua đường bưu điện.
Cơ quan có thẩm quyền đăng ký, cung cấp thông tin về biện pháp đảm bảo
- Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai và Văn phòng đăng ký đất đai trực thuộc Sở Tài nguyên - Môi trường (gọi chung là Văn phòng đăng ký đất đai) thực hiện đăng ký, cung cấp thông tin về biện pháp bảo đảm bằng quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất.
- Cục Hàng không Việt Nam trực thuộc Bộ Giao thông Vận tải thực hiện đăng ký, cung cấp thông tin về biện pháp bảo đảm bằng tàu bay.
Cục Hàng hải Việt Nam hoặc Chi cục hàng hải, Cảng vụ hàng hải theo phân cấp của Cục Hàng hải Việt Nam trực thuộc Bộ Giao thông Vận tải (gọi chung là Cơ quan đăng ký tàu biển Việt Nam) thực hiện đăng ký, cung cấp thông tin về biện pháp bảo đảm bằng tàu biển.
- Trung tâm Đăng ký giao dịch, tài sản của Cục Đăng ký quốc gia giao dịch bảo đảm thuộc Bộ Tư pháp (gọi chung là Trung tâm Đăng ký) thực hiện đăng ký, cung cấp thông tin về biện pháp bảo đảm bằng động sản và các tài sản khác không thuộc thẩm quyền đăng ký của các cơ quan quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều này.
Thời hạn giải quyết
- Trách nhiệm của cơ quan đăng ký, cung cấp thông tin về biện pháp bảo đảm là giải quyết hồ sơ đăng ký, cung cấp thông tin trong ngày nhận hồ sơ hợp lệ. Trường hợp nhận hồ sơ sau 15 giờ thì hoàn thành việc đăng ký, cung cấp thông tin ngay trong ngày làm việc tiếp theo. Nếu phải kéo dài thời gian giải quyết hồ sơ cũng không quá 3 ngày làm việc.
- Nếu nộp hồ sơ đăng ký biện pháp bảo đảm bằng quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất tại UBND phường, xã, thị trấn (gọi chung là UBND cấp xã) hoặc nộp hồ sơ tại Bộ phận tiếp nhận, trả kết quả theo cơ chế một cửa thì thời hạn giải quyết hồ sơ đăng ký được tính từ ngày Văn phòng đăng ký đất đai nhận hồ sơ do UBND cấp xã hoặc do Bộ phận tiếp nhận, trả kết quả theo cơ chế một cửa chuyển.
Quyền yêu cầu cung cấp thông tin về biện pháp đảm bảo
- Viện kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân, Cơ quan điều tra, cơ quan thi hành án dân sự, cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác có quyền yêu cầu cơ quan đăng ký biện pháp bảo đảm cung cấp thông tin về biện pháp bảo đảm để phục vụ hoạt động chuyên môn thuộc phạm vi lĩnh vực quản lý của cơ quan mình. Đồng thời, việc tìm hiểu thông tin trong trường hợp này không phải trả phí cung cấp thông tin theo quy định hiện hành.
- Hộ gia đình, pháp nhân, cá nhân có quyền tìm hiểu hoặc yêu cầu cung cấp thông tin về biện pháp bảo đảm được lưu giữ trong số đăng ký, cơ sở dữ liệu về biện pháp bảo đảm và Hệ thống dữ liệu quốc gia về biện pháp bảo đảm.