Con cả được quyền thừa kế toàn bộ nhà đất của bố mẹ?

Khi ông bà mất, bác đề nghị được đứng đứng tên mảnh đất của ông bà để việc thực hiện các thủ tục giấy tờ liên quan đến tài sản được thuận tiện hơn, song các thành viên trong gia đình không chấp thuận. Nhưng với lý do cần tiền để lo việc hương khói, thờ phụng ông bà tổ tiên, bác đã lén bán một phần đất cho hàng xóm bằng giấy viết tay. Vì vẫn thường xuyên góp tiền để lo việc thờ cúng nên cả mẹ và cậu tôi đều phản đối kịch liệt việc làm của bác.

Chưa hết, bác còn có ý định xây nhà với mục đích cho thuê trên phần đất gần 220m2 sau khi bán mà không chia cho mẹ và cậu tôi. Việc làm này của bác thật rất bất công với mẹ và cậu tôi vì nhà và đất là di sản thừa kế của ông bà để lại mà họ không được hưởng. Tôi muốn hỏi liệu mẹ và cậu tôi có thể đòi lại được phần đất mà bán đã bán cho hàng xóm không? Đồng thời, có thể làm đơn kiện bác về hành vi chiếm đoạt tài sản như trên hay không? Rất mong nhận được sự tư vấn từ luật sư. Xin cảm ơn!

Lan Oanh

Luật sư tư vấn:

Căn cứ theo quy định tại điều 650, 651 Bộ luật Dân sự, trong trường hợp ông bà bạn mất mà không có di chúc để lại thì phần di sản sẽ được chia cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất. Những người này gồm có: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết.

Con cả được quyền thừa kế toàn bộ nhà đất của bố mẹ? Ảnh minh họa, nguồn: baophapluat

Như vậy, nhà và đất của ông bà bạn để lại sẽ được chia đều cho cả bác, mẹ và cậu bạn. Khi chưa có sự đồng ý của các thừa kế còn lại thì không ai trong số 3 người được quyền tự ý định đoạt một phần hoặc toàn bộ nhà đất trên. Nếu không có sự chấp thuận của các thừa kế còn lại thì mọi giao dịch liên quan đến di sản đều là hành vi vi phạm pháp luật và bị vô hiệu hóa.

Do đó, mẹ và cậu bạn hoàn toàn có thể khởi kiện người bác ra tòa để tòa tuyên vô hiệu hóa hợp đồng chuyển nhượng miếng đất do người bác thực hiện và bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình.

Lúc này, các bên thực hiện giao dịch mua bán phải có trách nhiệm khôi phục lại tình trạng ban đầu và hoàn trả những gì đã nhận cho nhau, bên có lỗi phải thực hiện bồi thường thiệt hại. Nếu không thể hoàn trả được bằng hiện vật, tức là miếng đất đã bán thì có thể quy ra giá trị tiền mặt để hoàn trả.

Liên quan đến vấn đề khởi kiện chia thừa kế, mẹ hoặc cậu bạn đều có quyền khởi kiện chia thừa kế đối với nhà đất mà mà ông bà bạn đã để lại. Người khởi kiện hoàn toàn có quyền yêu cầu tòa án xem xét, tuyên vô hiệu hóa giao dịch chuyển nhượng đất mà người bác đã thực hiện như đã nêu trên trong quá trình vụ kiện được giải quyết.

Trong trường hợp này, tòa sẽ giải quyết cả vấn đề chia thừa kế và tuyên giao dịch chuyển nhượng quyền sử dụng đất vô hiệu cùng lúc.

Luật sư Vũ Tiến Vinh
Công ty luật Bảo An, Hà Nội