Hỏi: Ông bà ngoại của tôi có ba người con, trong đó có hai người đang sống ở Việt Nam, một người đang sống ở Hoa Kỳ. Năm 1978, ông ngoại tôi mất và bà cũng qua đời vào năm 1997, để lại một căn nhà.
Di chúc viết tay của bà (được tổ trưởng và hai người hàng xóm làm chứng) nêu rõ, bà để lại nhà cho hai người con ở Việt Nam chứ không để cho người con ở Hoa Kỳ. Cha mẹ tôi ở Việt Nam. Cha của tôi mất năm 1996, mẹ tôi chết năm 2002.
Xin hỏi, tôi có được thừa kế nhà hay không vì cậu tôi nắm giữ giấy tờ nhà (vẫn đứng tên ông bà ngoại tôi) và không phân chia di sản cho tôi? Năm 2005, tôi đã khởi kiện ra tòa.
Chân thành cảm ơn!
Phan Ngọc Dương (Biên Hòa, Đồng Nai)
Kiện chia tài sản chung. (Ảnh minh họa, nguồn: Internet).
Trả lời:
Căn cứ theo Điều 656 và Khoản 1a và Điều 676 Bộ luật Dân sự năm 2005 thì mẹ ông là người thừa kế theo pháp luật phần di sản của ông ngoại bạn và cũng là người thừa kế theo di chúc phần di sản của bà ngoại ông. Khi mẹ bạn qua đời thì bạn và các anh chị em của mình (nếu có) được thừa kế theo pháp luật phần di sản của mẹ ông trong căn nhà do ông bà ngoại của ông chết để lại.
Nghị quyết 02 ngày 10/08/2004 của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao quy định, trong thời hạn 10 năm tính từ thời điểm mở thừa kế mà các đồng thừa kế không có tranh chấp về quyền thừa kế và có văn bản cùng xác nhận là đồng thừa kế hay sau khi kết thúc thời hạn 10 năm mà các đồng thừa kế không có tranh chấp về hàng thừa kế, đồng thời đều thừa nhận di sản do người chết để lại chưa chia thì di sản này chuyển thành tài sản chung của các thừa kế. Mặt khác, khi có tranh chấp và yêu cầu tòa án giải quyết thì sẽ không áp dụng thời hiệu về quyền thừa kế mà sẽ áp dụng các quy định của pháp luật về chia tài sản chung để giải quyết kiện cáo này.
Trường hợp của bạn có đồng thừa kế đang định cư ở nước ngoài nên khi có tranh chấp về việc chia nhà là tài sản chung, bạn có thể khởi kiện đến tòa án cấp tỉnh để được xem xét giải quyết.
Trân trọng!
Luật gia Nguyễn Văn Khôi