Hỏi: Gia đình tôi gồm 7 người, có 5.559m2 đất (984m2 đất thổ cư, nhà xây tường gạch 150m2, còn lại 4.555m2 là đất nông nghiệp), nhà của tôi có giấy tờ hợp pháp và các thửa đất đều đã được cấp sổ đỏ.
UBND huyện Cần Giuộc (Long An) đã phê duyệt phương án hỗ trợ, bồi thường cho gia đình tôi vào năm 2014, do nhà đất của tôi nằm trong dự án cụm công nghiệp Công ty TNHH Hải Sơn làm chủ đầu tư, giải tỏa trắng. Theo quyết định phê duyệt ngày 17/6/2014 của UBND huyện Cần Giuộc thì đền bù giá đất nông nghiệp 500.000 đồng/m2, đất thổ cư chỉ 2,5 triệu đồng/m2; đồng thời cấp 1 nền tái định cư ở đường phụ.
Do mức giá đền bù này quá thấp so với giá thị trường nên tôi đề nghị giá bồi thường đất nông nghiệp 800.000 đồng/m2, đất thổ cư 5 triệu đồng/m2; được cấp 3 nền tái định cư tại chỗ. Vậy mức giá đền bù UBND huyện Cần Giuộc và Công ty Hải Sơn áp giá có đúng quy định pháp luật không, thưa luật sư?
Xin cảm ơn!
Nguyễn Thị Sương (Ấp Long Thới, Long Thượng, Cần Giuộc, Long An)
Bồi thường nhà, đất khi thu hồi đất? (Ảnh minh họa, nguồn: Internet).
Trả lời:
Điều 14 và Điều 16 Nghị định 69/2009 (ngày 13/8/2009) của Chính phủ quy định, cá nhân, hộ gia đình sử dụng đất nông nghiệp khi Nhà nước thu hồi được bồi thường bằng đất có cùng mục đích sử dụng; trường hợp không có đất để bồi thường sẽ được bồi thường bằng tiền tính theo giá đất cùng mục đích sử dụng. Nhà nước sẽ giải quyết các khoản hỗ trợ khi thu hồi đất nông nghiệp, bao gồm: Hỗ trợ ổn định đời sống và sản xuất, hỗ trợ khi thu hồi đất nông nghiệp trong khu dân cư; hỗ trợ đào tạo chuyển đổi nghề và tạo việc làm;... Cá nhân, hộ gia đình trực tiếp sản xuất nông nghiệp khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp không thuộc trường hợp quy định tại Điều 21 Nghị định này (đất nông nghiệp trong khu dân cư) mà không có đất để bồi thường thì ngoài việc được bồi thường bằng tiền theo quy định còn được hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp và tạo việc làm theo một trong các hình thức bằng tiền hoặc bằng đất ở hoặc nhà ở hoặc đất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp.
Mặt khác, cá nhân, hộ gia đình tiếp sản xuất nông nghiệp khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp sẽ được hỗ trợ ổn định đời sống theo quy định như sau: Nếu thu hồi 30-70% diện tích đất nông nghiệp đang sử dụng được hỗ trợ ổn định đời sống trong thời gian 6 tháng nếu không phải di chuyển chỗ ở. Còn nếu phải di chuyển đến các địa bàn có điều kiện kinh tế-xã hội khó khăn hoặc có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn thì thời gian hỗ trợ tối đa là 24 tháng; trường hợp thu hồi trên 70% diện tích đất nông nghiệp đang sử dụng được hỗ trợ ổn định đời sống trong thời gian 12 tháng nếu không phải di chuyển chỗ ở. Nếu phải di chuyển đến các địa bàn có điều kiện kinh tế-xã hội khó khăn hoặc có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn thì thời gian hỗ trợ tối đa là 36 tháng. Theo đó, mức hỗ trợ cho một nhân khẩu được tính bằng tiền tương đương 30kg gạo/tháng theo thời giá trung bình tại thời điểm hỗ trợ của địa phương.
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 24 Nghị định trên, đối với công trình sinh hoạt, nhà ở của cá nhân, hộ gia đình được bồi thường bằng giá trị xây dựng mới của nhà. Khoản 1 Điều 19 quy định, đất ở, nhà ở tái định cư được thực hiện theo từng cấp nhà, với nhiều mức diện tích khác nhau phù hợp với mức bồi thường cũng như khả năng chi trả của người được tái định cư.
Căn cứ theo những quy định nêu trên, UBND huyện Cần Giuộc và Công ty Hải Sơn chưa làm đúng quy định. Bởi lẽ, đây là một dự án do công ty tư nhân làm chủ đầu tư, do đó, mức đền bù phải thỏa thuận với dân, phải đảm bảo cho người dân di dời đến chỗ ở mới có cuộc sống ổn định. Huyện Cần Giuộc cần làm đúng quy định pháp luật, cần hỗ trợ, đền bù thỏa đáng cho người dân khi thu hồi đất.
Trân trọng!
Luật gia Nguyễn Văn Khôi