Bài toán luẩn quẩn từ việc mua nhà trong cơn sốt đất

Anh Phan Hòa, 38 tuổi, ở Tp.HCM chia sẻ về trường hợp mua nhà trong thời điểm sốt đất của mình:

Việc kinh doanh hàng ăn sáng tại quận 7 đã mang về khoản lời khoảng 20-25 triệu hàng tháng cho vợ chồng tôi. Thêm vào đó, tôi còn có thêm khoản thu nhập 18 triệu từ việc cho thuê 12 phòng trọ trên đất 95m2, cũng nằm ở quận 7. Nhưng vì mảnh đất đang nằm trong diện tranh chấp nên tôi không thể sửa chữa, xây dựng hay giao dịch gì được. Vốn trước đây bố mẹ tôi được một người quen gán nợ cho dãy trọ này, khi tôi lập gia đình, bố mẹ đã cho chúng tôi để lấy vốn làm ăn. Mảnh đất nằm trong diện tranh chấp suốt từ năm 2005 cho đến nay vẫn chưa được giải quyết.

Vì cuộc sống làm công ăn lương không mấy dư dả nên trước đây vợ chồng tôi sống trong 2 phòng của dãy trọ. Năm 2012, chúng tôi quyết định nghỉ việc, thê mặt bằng kinh doanh hàng ăn nên chuyển đến cửa hàng ở luôn cho tiện. Do thấy việc làm ăn của vợ chồng tôi thuận lợi nên cứ sau một năm chủ nhà lại tăng tiền thuê hoặc đòi lại nhà.

Con hẻm rộng với hàng quán buôn bán nhộn nhịp trên đường Huỳnh Tấn Phát, quận 7, Tp.HCM. Ảnh: HA

Vào tháng 3/2017, sau ba lần chuyển địa điểm bán hàng, dù chỉ có trong tay 700 triệu đồng, tôi vẫn quyết tâm mua nhà ở. Vì thấy giá nhà đất liên tục tăng lên hàng ngày nên tôi hoàn toàn tự tin vào khả năng thành công của mình khi đầu tư vào bất động sản. Ngôi nhà mà vợ chồng tôi ưng ý nằm trong một con hẻm rộng, ô tô ra vào thoải mái, hàng quán sầm uất trên đường Huỳnh Tấn Phát, quận 7. Diện tích đất rộng 42m2, nhà xây 1 trệt, 1 lửng, 1 lầu được ra giá thuê là 13 triệu/tháng, giá mua là 3,2 tỷ.

Vì thấy phù hợp với nhu cầu kinh doanh của mình, đồng thời, cũng quá chán nản với việc phải chuyển địa điểm kinh doanh khi chủ nhà đòi lại mặt bằng nên chúng tôi đã quyết định mua đứt luôn ngôi nhà. Cùng với số tiền 700 triệu sẵn có, tôi vay được 300 triệu từ bố mẹ, anh em họ hàng, vay 1 tỷ của một người bạn thân, còn 1,2 tỷ vay ngân hàng trong thời hạn 20 năm và thế chấp chính ngôi nhà đó. Nhưng bạn tôi vốn là dân kinh doanh, không bao giờ để yên đồng tiền túi, do đó, chỉ cho chúng tôi vay tiền không lãi tỏng vòng 1 năm, sau đó anh lấy về để đầu tư.

Khoản tiền trả ngân hàng hàng tháng (cả gốc lẫn lãi) theo tính toán của vợ chồng tôi là khoảng 13 triệu, chỉ hơn một chút so với tiền thuê mặt bằng kinh doanh. Ngoài ra, mỗi tháng chúng tôi cũng có thêm được khoản tiền 3 - 4 triệu từ việc cho thuê lại tầng lầu. Cố gắng thắt chặt chi tiêu thì sau một năm, chúng tôi sẽ có 300 triệu cộng với vay từ người khác để có đủ số tiền trả lại anh bạn. Nếu không vay được ai thì tình huống xấu nhất là bán lại căn nhà đó, kiểu gì chẳng có được khoản lời.

Đa số bạn bè người thân khi nghe kế hoạch của vợ chồng tôi đều đồng tình ủng hộ và cùng chung nhận định,“mua là được, đất chỉ có lên chứ không xuống”.

Khi chuyển về đây, việc kinh doanh của vợ chồng tôi phải nói là rất thuận lợi, quán lúc nào cũng đông khách. Chúng tôi luôn cố gắng chi tiêu một cách tiết kiệm nhất có thể. Đến thời điểm trước Tết âm lịch, chúng tôi đã có được 280 triệu để trả bạn, trong khi vẫn trả tiền ngân hàng đều hàng tháng, còn tiền vay từ người thân thì chưa trả cho ai.

Nhưng hồi tháng ba vừa rồi, vợ tôi bị đau ruột thừa, phải nhập viện phẫu thuật và nằm mất một tuần với khoản viện phí là hơn 50 triệu. Khi được xuất viện về nhà, vợ tôi phải nằm nghỉ ngơi 1 tuần nữa cho khỏe hẳn, cửa hàng vì thế mà cũng phải đóng, khiến khoản thu gia đình mất đi khoảng 20 triệu. Vì không muốn vợ mất sức nhiều sau khi hồi phục trở lại, chúng tôi buộc phải giảm lượng hàng bán mỗi ngày.

Khi đến hạn trả tiền bạn, anh cho chúng tôi thêm vài tháng để xoay xở vì vợ tôi mới bị bệnh. Nhưng sau khi hỏi vài nơi không được, tôi đành phải rao bán căn nhà mới mua. Nhưng hình như giá nhà đất đã chững lại sau thời gian tăng lên quá cao nên dù đã 2 tháng rao bán nhưng tôi vẫn chưa tìm được khách có thiện chí mua nhà. Có một số người đến hỏi mua nhưng chỉ trả 2,8 tỷ, trong khi thời điểm chúng tôi mới nhận nhà đã có mấy người khách nằng nặc đòi mua với giá 3,3 tỷ. Vì không được giá nên tôi không muốn bán căn nhà, song, thất hứa với bạn lại là điều tôi không muốn. Điều này khiến tôi phát đau đầu mỗi khi nghĩ đến chuyện nhà cửa. Tôi chỉ ước có ai mua đứt dãy phòng trọ kia để chúng tôi khỏi phải căn nhà này. Rồi lại nghĩ giá như ngày trước không vội vàng mua nhà mà chỉ nên thuê thì bây giờ không phải rơi vào cảnh nợ nần mệt mỏi thế này.

Theo thông tin từ ông Nguyễn Tiến Dũng, giám đốc của một công ty dịch vụ và tư vấn nhà đất tại Tp.HCM, lượng hợp đồng giao dịch mua bán nhà đất thành công của công ty ông đã giảm từ tháng 4 trở lại đây. Vị này nói: “Tôi nghĩ đây cũng là tình hình chung của thị trường bất động sản Sài Gòn. Khi giá quá cao, nhiều người mua sẽ dừng lại chờ giá xuống. Trước đây, giá đất tăng nhanh, phần lớn do người giới đầu tư mua đi bán lại. Ví dụ, hồi tháng 6/2017, một khách hàng của tôi mua một căn nhà 41m2 tại Tân Thuận Tây với giá 1,6 tỷ. Tôi giới thiệu khách cho anh ta, bán được 1,82 tỷ sau 3 tháng. Người mua nhà mới này lại nhờ tôi giới thiệu khách mua giúp, và anh ta đã bán được 1,95 tỷ chỉ sau 1 tháng mua".

Nhất là thời điểm sau Tết, khi gói tín dụng cho vay bất động sản bị ngân hàng siết chặt, tăng lãi suất vay, gói ưu đãi cho vay mua nhà đất không có, tỉ lệ cho vay cũng thấp hơn đã khiến không ít nhà đầu cơ rút khỏi thị trường. Trong trường hợp có nhu cầu mua ở thực, người mua cũng phải tính toán rất kỹ nếu muốn vay vốn ngân hàng.

Việc mua nhà để ở tại thời điểm giá bất động sản tăng cao thực sự không phải là lựa chọn đúng đắn nhất. Với trường hợp của anh Hòa, có lẽ anh chỉ nên thuê nhà để kinh doanh thay vì mua đứt nó bằng khoản vay ngân hàng không hề nhỏ. Việc anh mua mua nhà khi đã biết chắc phải trả hết khoản vay từ bạn (số tiền vay chiếm 30% giá trị căn nhà) sau 1 năm được cho là bài toán luẩn quẩn và khá mạo hiểm, ông Dũng phân tích thêm.