Trong tổng số tiền gộp vào để mua chung mảnh đất, chị T. góp đến 3/4 số vốn nhưng vẫn lo sợ về việc bạn mình sẽ vì xích mích chuyện riêng mà sẽ đòi “mất ít, ăn nhiều”.
Năm 2017, chị T. hùn tiền với một người bạn để mua một mảnh đất ở huyện Đông Anh theo tỷ lệ 3:1. Song hiện chị vô cùng lo lắng về vấn đề phân chia miếng đất cũng như chuyện người bạn có thể sẽ "lật mặt" bất cứ lúc nào. Thêm vào đó, chị còn bỏ ra nhiều thời gian, công sức cho việc tìm hiểu miếng đất cũng như tiến hành giao dịch. Cuối năm ngoái, hai người xảy ra mâu thuẫn cá nhân và chị T. lo ngại bạn mình sẽ không chấp thuận phân chia lợi nhuận theo thỏa thuận từ trước. Theo đó, vào thời điểm mua chung đất, cả hai vẫn thân thiết, tin tưởng lẫn nhau nên không có văn bản quy định rõ ràng về tỷ lệ góp vốn mà chỉ thỏa thuận bằng miệng. Giá mảnh đất hiện chưa có nhiều sự thay đổi nhưng chị T. muốn bán ngay để tránh mất thời giờ cho cả hai bên song vẫn lo đến tỷ lệ lợi nhuận.
Chung cảnh ngộ nhưng câu chuyện của anh H. còn có cái kết đắng hơn do bị bạn “lật lọng” khi chung tiền mua chung đất đầu tư. Học cùng đại học, H. và L. quyết định lập nghiệp tại Sài Gòn sau khi ra trường từ năm 2012. Năm 2014, L. rủ H. hùn vốn mua chung một mảnh đất có giá 600 triệu đồng tại Bình Dương rồi sẽ bán lại khi có cơ hội. Để xoay đủ 300 triệu lúc đó, H. phải vay 150 triệu đồng từ bạn bè, người thân. Cũng do không hiểu nhiêu về giấy tờ, quy trình mua bán nên mọi việc đều do L. thực hiện và H. chỉ góp tiền. Sau đó, sổ đỏ được giao cho H. giữ và đến cuối năm 2016, mảnh đất được sang tay với giá 1,2 tỷ đồng, đem về khoản lời 300 triệu đồng cho mỗi người.
Hai người có thêm động lực để làm thêm thương vụ khác sau một lần thành công. Cả hai đã dò hỏi người quen và tiếp tục cùng mua một mảnh đất tại Đồng Nai với giá 1,3 tỷ đồng. Lần ngày, L. vẫn là người đứng tên và cầm luôn sổ đỏ, dự kiến sang năm 2018 sẽ bán sang tay để kiếm lời. Bẵng đi một thời gian, do cần tiền nên không ít lần H. muốn tính bán mảnh đất đó song L. tỏ ý lảng tránh. Thấy không ổn, H. tự điều tra thì mới vỡ lẽ L. đã bán miếng đất cho người khác. Bất ngờ hơn, khi hỏi L. thì người này tỏ ra như chưa hề có chuyện hai người từng góp tiền mua đất chung. Bỏ nhiều thời gian, công sức theo đuổi vụ kiện nhưng không thể đưa ra bằng chứng chứng minh việc gửi tiền cho L. mua đất nên sau cùng, H. đành ngậm ngùi chấp nhận mất trắng vì trót tin bạn.
|
|
| Để đảm bảo an toàn và hạn chế rủi ro khi xảy ra tranh chấp, các bên cần nắm chắc quy định khi quyết định góp tiền mua chung đất. Ảnh minh họa |
Đối với những mẫu thuẫn xung quanh việc chung vốn mua đất với bạn bè, người thân, theo luật sư Phạm Thanh Hữu, Đoàn Luật sư TP.HCM, vấn đề này là bình thường và mọi thứ sẽ an toàn nếu các bên nắm chắc quy định. Ngoài lý do tin tưởng lẫn nhau, thì phần lớn đều chưa nắm chắc pháp lý nên nghĩ rằng không cần lập văn bản về tỷ lệ góp vốn mà chỉ cần 1 người đứng tên sổ đỏ và 1 người giữ sổ là được.
Song, luật sư Hữu cho rằng, 1 trong 2 người sẽ có thể mất trắng nếu người đứng tên trên sổ đỏ kia có ý định xấu. Xét theo pháp lý, tài sản sẽ thuộc về người đứng tên trên sổ đỏ. Một lưu ý nữa là ngay cả khi không giữ sổ đỏ thì người đứng tên vãn có quyền báo mất sổ và được cấp mới lại. Nếu theo kiện đến cùng, người kiện sẽ tốn rất nhiều tiền bạc, thời gian để chứng minh đồng sở hữu, đó là chưa kể đến việc người đứng tên đã xin cấp lại sổ rồi bán cho người khác.
Theo luật sư Vũ Tiến Vinh, Công ty luật Bảo An (Hà Nội), để có căn cứ xác định tỷ lệ góp vốn, ngay cả khi sổ đỏ đã ghi đủ tên của những người đồng sở hữu mảnh đất, nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất thì vẫn cần lập biên bản thỏa thuận về tỷ lệ góp vốn có chứng thực, công chứng. Thời gian lập văn bản này có thể là trước hoặc sau khi được cấp sổ đỏ. Theo đó, sẽ có cơ sở để xác định tỷ lệ góp vốn, điều kiện khi chuyển nhượng tài sản cho người khác, tỷ lệ phân chia lợi nhuận (có thể không trùng với tỷ lệ góp vốn),... Trong trường hợp các bên không lập văn bản này hoặc văn bản này bị vô hiệu hay không chứng minh được tỷ lệ góp vốn, hai bên sẽ được mặc định có tỷ lệ góp vốn bằng nhau và có quyền ngang bằng nhau khi định đoạt tài sản chung.