Tại Hà Nội, nếu như quỹ đất dành cho cây xanh, trường học, bãi đỗ xe, dịch vụ công ích còn thiếu nghiêm trọng thì quỹ đất sau khi di dời 41 cơ sở sản xuất khỏi nội đô chủ yếu dùng để xây dựng các tòa văn phòng, cao ốc...
Đất di dời nhà máy đồng loạt chuyển sang xây nhà
Thông tin từ Sở Tài nguyên & Môi trường Hà Nội cho biết, có 24 vị trí trong 41 cơ sở sản xuất sau di dời được chuyển sang làm văn phòng, nhà ở và chiếm hầu hết diện tích sau di dời. Trong khi đó, những vị trí còn lại một phần được chuyển sang xây trường học, tuy nhiên đều có diện tích nhỏ, thực tế chỉ đủ để xây dựng trường mầm non.
Tiêu biểu như vị trí đất tại 94 Lò Đúc của Công ty Cồn rượu Hà Nội, đất của Nhà máy cơ khí 120 trên đường Trương Định, tại 18 Tam Trinh của Công ty Cơ khí Trần Hưng Đạo, hay tại 87 Lĩnh Nam của Công ty sản xuất kinh doanh đầu tư dịch vụ Việt Hà…
Theo đại diện lãnh đạo Sở Tài nguyên & Môi trường, 41 đơn vị di dời chủ yếu là tự chuyển mục đích sử dụng đất khi thị trường địa ốc nóng lên, họ tìm được đối tác chuyển đổi để thu lợi. Một cán bộ của Sở cho biết: “Còn một số trường học quy mô nhỏ được xây dựng trên đất nhà máy sau di dời thì thực chất đây là chuyện “ông mất chân giò thì bà thò chai rượu”, đơn vị muốn lấy đất làm đô thị thì trả lại một tý đất gọi là để làm trường mà thôi”.
Tại Hà Nội, trên đất các nhà máy đã di dời, hàng loạt nhà ở, văn phòng... đua
nhau mọc lên.
Trước thực trạng trên, UBND quận Hai Bà Trưng kiến nghị TP sớm có hướng dẫn việc kiểm tra, tiến hành xử phạt các cơ sở vi phạm trong sử dụng đất, chậm di dời; đẩy mạnh công tác kiểm tra, thanh tra, kịp thời phát hiện các vi phạm về sử dụng, quản lý đất. Đại diện UBND quận Hai Bà Trưng cho hay: “Sau khi doanh nghiệp di dời, nên sớm bố trí đất để xây dựng các công trình mà địa phương đang thiếu như trường học, trụ sở cơ quan hành chính, nhà văn hóa,…”.
Dễ có nguy cơ phá vỡ quy hoạch
Bàn về vấn đề này, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch và Phát triển đô thị Hà Nội, KTS Đào Ngọc Nghiêm cho rằng, TP không mạnh tay quản lý chặt chẽ quỹ đất sau di dời nhà máy thì có nguy cơ quy hoạch bị méo mó, thậm chí nhiều chỉ tiêu quy hoạch sẽ không đạt được.
Vì thế, ông Nghiêm kiến nghị, nên nhận diện và phân loại đầy đủ các cơ sở phải di dời. Trên thực tế, TP đã thiếu quyết liệt trong thực hiện chủ trương đã đề ra. Các nhà máy di dời với tiến độ quá chậm, không ít nhà máy không biết được mình có phải di dời hay không do thiếu phân loại, tuyên truyền.
Theo ông Nghiêm, trong quy hoạch chung Thủ tướng phê duyệt đã nêu rõ các khu đất sau di dời cơ sở công nghiệp, trường học, nhà máy, bệnh viện,… cần phải ưu tiên xây dựng công viên, vườn hoa, các dịch vụ công cộng, bãi đỗ xe và các công trình văn hóa.
Diện tích cây xanh của Hà Nội hiện chỉ mới đạt 0,9m2/người. Nhưng theo quy hoạch thì phải đạt 3,9m2 cây xanh/người. Bên cạnh đó, còn thiếu các chỉ tiêu về công viên, trường học, công trình văn hóa...
Để khắc phục thực trạng này, KTS Đào Ngọc Nghiêm đề nghị TP phải rà soát lại toàn bộ theo quy hoạch mới để xác định các khu vực có chức năng không phù hợp với sản xuất, qua đó lựa chọn mũi nhọn để xây dựng kế hoạch ưu tiên; đồng thời đẩy nhanh quy hoạch làm căn cứ pháp lý để di dời cơ sở sản xuất và sử dụng đất sau di dời cũng như sớm công bố các cơ sở phải di dời…
Được biết, sau hơn 10 năm thực hiện Quyết định 64 của Chính phủ, hiện nay mới có 41 cơ sở sản xuất thực hiện di dời ra khỏi nội đô. Vậy nhưng, danh mục các cơ sở cần di dời trên địa bàn thành phố là 422 doanh nghiệp, tổ chức tương đương 887 ha. Có 209 doanh nghiệp trong đó thuộc các quận nội thành và thị xã Sơn Tây tương ứng với hơn 200 ha. Có 134 đơn vị trong 422 trường hợp thuộc diện “thẻ đỏ” phải di dời ngay.