Dự thảo Luật Nhà ở cho phép người nước ngoài chỉ cần nhập cảnh là có thể mua nhà tại Việt Nam là một đề xuất mang tính chất đột phá và phù hợp với xu hướng hội nhập.
Trong khi dự thảo này của nước ta đang được đợi thông qua thì các quy định liên quan đến vấn đề này tại nhiều nước trên thế giới đã rất thông thoáng.
Thương vụ người Việt "mua cả thị trấn Mỹ"
Hai năm trước, truyền thông Việt Nam được dịp xôn xao khi doanh nhân Phạm Đình Nguyên mua cả một thị trấn nhỏ tên là Buford ở Mỹ với giá khoảng 900 ngàn USD. Việc mua bán này được thực hiện công khai thông qua một cuộc đấu giá.
Anh Phạm Đình Nguyên cho biết, từ lúc có ý tưởng đến khi hoàn tất, thời gian mua bán diễn ra khá nhanh chóng. Một điểm vô cùng đặc biệt trong thương vụ này là khi tham dự và mua thành công thị trấn Buford cũng là lần đầu tiên anh Nguyên đến Mỹ.
Nhu cầu mua nhà của người nước ngoài tại Việt Nam là một thực tế
Mặc dù báo giới Việt Nam đưa tin rầm rộ về thương vụ mua cả thị trấn của anh Nguyên, nhưng bản thân anh lại thấy rất bình thường bởi ở Mỹ bất cứ ai cũng có thể sở hữu bất động sản. Pháp luật của Mỹ quy định về bất động sản rất rõ ràng, chặt chẽ nên dù anh Nguyên chưa từng đến Mỹ, việc mua bán vẫn diễn ra rất thuận lợi.
Vào năm 2000, một tập đoàn dịch vụ bất động sản nước ngoài cũng đã gây chú ý khi cháo bán dự án căn hộ cao cấp với giá khoảng 1 triệu USD/căn hộ tại Luân Đôn tới người Hà Nội. Đã từng thành công tại Malaysia và Thái Lan nên chủ đầu tư rất hi vọng sẽ có khách tại thị trường Việt Nam. Và thực tế là dự án này đã thu hút sự quan tâm của rất nhiều đại gia Việt Nam.
Theo phân tích của các chuyên gia, ngoài việc bản thân dự án khá hấp dẫn, điều khiến dự án đắt đỏ này thu hút khách hàng chính là cơ chế sở hữu bất động sản quá rộng mở cho người Việt. Đại diện chủ đầu tư cho biết, hầu như không có sự hạn chế nào về việc người nước ngoài mua nhà tại Anh. Đây thậm chí còn được xem là một kênh đầu tư bởi theo quy định, người nước ngoài mua nhà giá từ 1 triệu bảng Anh trở lên sẽ được cấp visa thường xuyên vào nước này. Người nước ngoài nếu mua nhà từ 2 triệu bảng trở lên, sau 4 năm không chuyển nhượng sẽ được nhập quốc tịch Anh.
Vào năm 2013, một tập đoàn lớn của Singapore hoạt động trong lĩnh vực bất động sản cũng đã chào bán căn hộ cao cấp của 3 dự án tại Singapore đến người Việt Nam. Theo quy định hiện tại của Singapore, người nước ngoài chỉ không được mua nhà ở xã hội, ngoài ra không có bất kì một hạn chế nào đối với việc người nước ngoài sở hữu bất động sản tại nước này. Vừa qua, Chỉnh phủ Singapore còn mở rộng luật về sở hữu bất động sản cho người nước ngoài, cho phép người nước ngoài mua cả biệt thự gắn liền với đất ở những khu vực được quy hoạch.
Trên thực tế, đã có một làn sóng người Việt Nam đầu tư mua nhà ở nước ngoài. Coldwell Banker Singapore đưa ra số liệu thống kê, trong năm 2010, tỷ lệ người Việt mua nhà ở Singapore chiếm đến 3,2% các giao dịch bất động sản của đảo quốc này. Việc người Việt đầu tư vào bất động sản Mỹ cũng có nhưng chưa có số liệu thống kê chính thức.
Cho người nước ngoài mua nhà là nhu cầu tất yếu của hội nhập
Từ những ví dụ trên đây, chúng ta có thể thấy, việc cho người nước ngoài mua nhà là việc hết sức bình thường ở hầu hết các nước trên thế giới. Việc mở cửa cho ngườ nước ngoài mua nhà cũng sẽ là một kênh kích thích đầu tư, hút nguồn vốn và phát triển dịch vụ. Ngoài ra, điều này cũng có thể coi như một tiêu chí để đánh giá sự hội nhập vào thị trường kinh doanh quốc tế của một quốc gia. Trên thực tế, người Việt Nam mua nhà tại các nước khá đã được hưởng lợi từ việc này.
Đi theo xu hướng đó, Dự thảo Luật Nhà ở đã quy định mở rộng quyền sở hữu nhà ở tại Việt Nam của các tổ chức, cá nhân nước ngoài. Trong đó, quy định mang tính chất đột phá chính là cho phép cá nhân nước ngoài được phép nhập cảnh là có quyền sở hữu nhà ở tại Việt Nam.
Rất nhiều người Việt Nam đã mua nhà tại các nước khác
Sau khi ra đời, Dự thảo đã nhận được sự ủng hộ từ các nhà quản lý, các chuyên gia kinh tế, doanh nghiệp và nhiều đại biểu Quốc hội. Nhận định chung là việc cho phép người nước ngoài sở hữu nhà vừa thể hiện nền kinh tế ngày càng hội nhập sâu rộng với thế giới và khu vực, đồng thời kích cầu thị trường bất động sản. Rất nhiều nước đã theo thông lệ này và Việt Nam trước sau gì cũng phải làm trong xu hướng hội nhập.
Vừa qua, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng cũng cho rằng, việc mở thị trường nhà ở cho người nước ngoài sẽ đáp ứng được nhiều mục tiêu, trước hết là để phát triển kinh tế, sau đó là giúp giải quyết các vấn đề xã hội. Người nước ngoài mua nhà tại Việt nam được coi là một kênh đầu tư, chúng ta xuất khẩu tại chỗ một sản phẩm mà chúng ta có khả năng làm được. Rất nhiều nước trên thế giới đã thực hiện thông lệ này.
Ông Trần Ngọc Hùng, Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam khẳng định, nếu chúng ta hạn chế người nước ngoài mua nhà chính là chúng ta tự trói chân mình, vừa không hút được ngoại tệ vừa lãng phí nguồn lực trong nước. Chúng ta nên cho người nước ngoài mua nhà với số lượng không hạn chế để đẩy mạnh xuất khẩu tại chỗ. Tuy nhiên, cần có thêm quy định nếu người nước ngoài mua nhà mà không ở, cho mượn hay cho thuê sẽ bị đánh thuế cao, khi đó Nhà nước sẽ có thêm nguồn thu.
Ông Nguyễn Mai, Chủ tịch Hiện hội Doanh nghiệp FDI, là một người có kinh nghiệm lâu năm về đầu tư nước ngoài cho rằng: Việt Nam đang tiến hành mở cửa, thu hút đầu tư nước ngoài. Nhà nước đã cấp phép đầu tư các khu đô thị lớn với diện tích hàng trăm ha cho người nước ngoài. Thậm chí có những dự án giá trị đầu tư lên tới hàng trăm triệu USD cũng đã được sang nhượng thì không có lý gì lại hạn chế người nước ngoài mua nhà tại Việt Nam.
Trong thời kỳ hội nhập, thực tế đòi hỏi chúng ta phải mở cửa cho người nước ngoài mua nhà tại Việt Nam. Đây là một việc cần làm và cần làm tốt để tạo ra động lực mới cho phát triển nền kinh tế nói chung và thị trường bất động sản nói riêng.