Tại Đà Nẵng, nhiều hộ dân thuộc diện giải tỏa, bố trí tái định cư bằng thuê căn hộ chung cư và các hộ dân đã “trót” sang nhượng chung cư từ người dân được hộ thuộc diện giải tỏa đền bù được bố trí thuê chung cư trên địa bàn TP bức xúc vì không chuyển nhượng được như trước đây.
Lý do khiến nhiều người dân bức xúc là, UBND TP Đà Nẵng có văn bản quy định chấm dứt việc cho phép ký hợp đồng chuyển đổi quyền cho thuê căn hộ đối với các hộ diện giải tỏa từ cuối năm 2016. Nếu các hộ diện giải tỏa được bố trí cho thuê chung cư thì yêu cầu các hộ có cam kết khi nhận thuê nhà chung cư phải ở chính chủ, không được cho thuê lại, không được mua bán, để trông hay cho ở nhờ. Trường hợp vi phạm sẽ bị thu hồi theo quy định hiện hành.
Không ít người dân "ngã ngửa" khi văn bản này được ban hành. Bởi lẽ, căn hộ họ nhận chuyển nhượng hoàn toàn thuộc sở hữu của Nhà nước. Do đó, nếu dân không ở thì phải trả lại cho Nhà nước chứ không được mua bán, chuyển nhượng hay cho thuê lại dưới mọi hình thức.
Từ tháng 1/2013, Đà Nẵng có chủ trương cho phép chuyển đổi tên hợp đồng thuê nhà chung cư đối với căn hộ thuộc diện bố trí tái định cư cho hộ giải tỏa. Tức là, TP có thể cho phép chuyển đổi tên hợp đồng thuê nhà chung cư đối với những trường hợp nhận sang nhượng căn hộ chung cư của hộ dân thuộc diện giải tỏa.
Trong trường hợp đối tượng đó thuộc diện bức xúc về chỗ ở, người được chuyển đổi tên hợp đồng thuê nhà được ký hợp đồng thuê căn hộ với Nhà nước phải chấp hành đúng các quy định về quản lý sử dụng căn hộ chung cư theo luật định, không được cho thuê lại, không được mua bán,… Công ty Quản lý nhà chung cư sẽ kiểm tra, lập thủ tục chuyển đổi, quản lý, thu tiền thuê nhà theo đúng chủ trương và quy định hiện hành.
Nhiều đối tượng lợi dụng chính sách nhân văn để mua bán, chuyển nhượng chungcư trái phép.
Thế nhưng, thực tế cho thấy, từ khi có chủ trương này, một số người đã lợi dụng, chuyển nhượng trái phép gây khó khăn cho cơ quan quản lý Nhà nước về nhà ở. Mặt khác, thị trường xuất hiện nhiều "cò" chung cư, môi giới nhà đất lợi dụng chính sách để “chạy” được bố trí chung cư, lừa đảo tiền của người dân.
Đại diện Sở Xây dựng TP Đà Nẵng cho biết, chủ trương cho phép chuyển nhượng chung cư đối với các hộ dân được bố trí thuê căn hộ chung cư (nhà ở xã hội) trước đây đã gây nhầm lẫn. Thậm chí, một số đối tượng được bố trí cho thuê lợi dụng việc cho chuyển đổi tên đối với đối tượng giải tỏa để sang nhượng. Trên thực tế, có trường hợp chuyển đổi tên lần hai khiến việc quản lý, sử dụng nhà chung cư trở nên phức tạp hơn. Đồng thời, phát sinh các trường hợp môi giới bán căn hộ chung cư không thuộc đối tượng giải tỏa khiến công tác thu hồi, cưỡng chế thêm phần khó khăn.
Trước thực trạng đó, Sở Xây dựng TP Đà Nẵng phối hợp với các đơn vị, cơ quan liên quan rà soát, kiểm tra, thu hồi 51 trường hợp sang nhượng căn hộ chung cư trái phép trong năm 2014 - 2015. Thành phố cũng đã thu hồi 48 trường hợp trong năm 2016 và 20 trường hợp trong nửa đầu năm nay.
Đà Nẵng chủ trương, chính quyền địa phương dành quỹ nhà ở gồm 4.200 căn hộ chung cư thuộc các dự án nhà ở xã hội để bố trí cho hộ dân thuộc diện giải tỏa đền bù. Mục đích là để đảm bảo an sinh xã hội cũng như mang lại cơ hội an cư lạc nghiệp cho người có nhu cầu nhà ở thực sự. Vậy nhưng, thời gian qua, việc sang nhượng chung cư không đúng đối tượng liên tục diễn ra phức tạp.
Liên quan đến việc cho chuyển nhượng chung cư, Sở Xây dựng Đà Nẵng cho biết, Kiểm toán Nhà nước đã có ý kiến với UBND TP là chấm dứt việc cho phép ký hợp đồng chuyển đổi quyền cho thuê căn hộ từ các hộ tái định cư cho các đối tượng không thuộc đối tượng thuê nhà ở xã hội sai quy định của Luật Nhà ở năm 2014.
Cùng với đó, theo Công ty Quản lý nhà chung cư, căn cứ vào Luật Nhà ở năm 2014 và Nghị định số 99/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ, Công ty đã dừng thực hiện việc chuyển đổi tên quyền thuê nhà chung cư đối với các hộ thuộc diện giải tỏa.
Trước đề xuất của Sở Xây dựng, ngày 18/11/2016, chính quyền TP Đà Nẵng đã có văn bản quy định chấm dứt việc cho phép ký hợp đồng chuyển đổi quyền cho thuê căn hộ đối với các hộ diện giải tỏa theo đúng luật định.
Như vậy, chủ trương của Đà Nẵng hoàn toàn đúng với pháp luật hiện hành. Nếu có nhu cầu chuyển nhượng căn hộ, người dân cần nắm rõ các quy định của pháp luật hiện hành. Đồng thời, người dân phải cẩn trọng khi có nhu cầu giao dịch về chuyển nhượng chung cư thuộc diện bố trí cho những hộ dân giải tỏa đền bù để tránh sang nhượng trái phép, "tiền mất tật mang".