Trong khi quy định bộ chỉ số BĐS có hiệu lực từ 1/1/2016 nhưng đến nay (Bộ Xây dựng chịu trách nhiệm ban hành) vẫn chưa thấy hình hài thì nhiều đơn vị tư vấn và hiệp hội BĐS tung ra đủ các chỉ số.
Tuy nhiên, các chỉ số này được cho là phục vụ người bán nhiều hơn người mua. Hiện khách mua nhà như lạc giữa biển thông tin.
Báo cáo về thị trường BĐS thực chất là truyền thông ngầm cho chủ đầu tư?
(Nguồn ảnh: Như Ý).
Loay hoay bộ chỉ số thông tin
Dự thảo Thông tư về xây dựng, quản lý, sử dụng thông tin về nhà ở và thị trường BĐS quy định, các chỉ tiêu thống kê được xây dựng gồm lượng giao dịch BĐS, giá giao dịch BĐS, lượng nhà ở khởi công, số lượng nhà ở hoàn thành cùng giá giao dịch bình quân nhà ở xây mới. Những chỉ tiêu này cập nhật định kỳ hàng tháng và tổng hợp cho cả năm.
Dự thảo thông tư trên cũng phân định rõ trách nhiệm của từng đơn vị. Theo đó, Cục Quản lý nhà và thị trường BĐS có trách nhiệm đôn đốc, kiểm tra thực hiện các quy định về xây dựng, quản lý, khai thác sử dụng, cập nhật hệ thống cơ sở dữ liệu về nhà ở và thị trường BĐS tại các địa phương.
Trong khi đó, Trung tâm Thông tin (Bộ Xây dựng) có trách nhiệm phối hợp, chủ trì với Cục Quản lý nhà và thị trường BĐS, Viện Kinh tế xây dựng tổ chức xây dựng hệ thống phần mềm thống nhất để vận hành, khai thác hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường địa ốc. Bộ Xây dựng dự kiến, dự thảo có hiệu lực ngày 1/4/2016. Thế nhưng, thông tư này vẫn chưa được ban hành dù đã qua 2 tháng.
Theo một lãnh đạo của Viện Kinh tế Xây dựng (đơn vị chủ trì soạn thảo), dự thảo đang trong quá trình lấy ý kiến của các đơn vị liên quan. Thời điểm ban hành thông tư vẫn chưa được xác nhận. Bộ Xây dựng từng ban hành Thông tư 20 (2010) về việc xây dựng thí điểm chỉ số BĐS tại 4 thành phố lớn (Tp.HCM, Hà Nội, Cần Thơ, Đà Nẵng). Nhưng chương trình thí điểm này sớm thất bại khi thị trường BĐS 'đóng băng', khủng hoảng.
Báo cáo hay quảng bá ngầm?
Trong khi cơ quan của nhà nước còn loay hoay với bộ chỉ số thông tin, địa phương còn tùy hứng thì nhiều đơn vị tư vấn BĐS đua nhau đưa ra những nhận định khác nhau.
Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội, ông Nguyễn Chí Dũng cho hay, vừa rồi Hà Nội mới chỉ đưa ra được danh sách chủ đầu tư đủ điều kiện bán hàng. Đó là một trong những quy định về Luật kinh doanh BĐS và Luật Nhà ở. Chỉ số thị trường BĐS liên quan đến giao dịch được đơn vị này công bố hàng quý, tuy nhiên chỉ mang tính chất tham khảo và không toàn diện.
Một lãnh đạo Sở Xây dựng Hải Dương lại cho rằng, đơn vị không đủ người nên thiếu cơ sở dữ liệu thống kê được các dự án nhà ở, về diện tích văn phòng cho thuê hay trung tâm thương mại... hiện hữu trên thị trường hoặc sẽ hoàn thành trong tương lai. Cùng với đó, sự biến động về giao dịch và giá cả của các loại hình BĐS này cũng không được thống kê, xác định chính xác.
Định kỳ hàng quý và năm, các đơn vị tư vấn như Savills, CBRE, Cushman&Wakefield, Hiệp hội BĐS... cung cấp đều đặn những báo cáo của riêng mình. Có những thông tin từ các báo cáo này vênh nhau. Thậm chí, chính những hiệp hội, đơn vị tư vấn này lại kiêm luôn chủ đầu tư và liên kết phân phối nhiều dự án BĐS trong cả nước. Do đó, việc đòi hỏi tính khách quan trong mỗi bản báo cáo là không thể vì không chủ đầu tư nào dám nhấn mạnh điểm yếu về sản phẩm của mình.
Xây dựng bộ thông tin về thị trường BĐS lầ cần thiết nhưng việc tiếp cận thông tin không khó, mức độ chất lượng thông tin chính xác, cập nhật đến đâu mới là vấn đề, Phó Tổng giám đốc Cty BĐS Thế Kỷ, ông Phạm Thanh Hưng nhìn nhận.
Theo ông Hưng, các thông tin quy hoạch hoặc về BĐS sơ cấp và nguồn quỹ đất phải có độ chính xác cao, có tính thực tiễn chứ đưa ra một quy hoạch chung chung quá khó để doanh nghiệp lập dự án chi tiết. Các số liệu thống kê từ cơ quan nhà nước cho đến đơn vị tư vấn chưa bao quát toàn bộ thị trường.
Chuyên gia kinh tế, PGS.TS Trần Đình Thiên chia sẻ, tại Singapore đang áp dụng khá thành công mô hình Cơ quan Quản lý và Phát triển nhà chịu trách nhiệm kết nối cung - cầu, thực hiện cập nhật thường xuyên về giao dịch nhà ở và chuyển nhượng dự án. Tại Việt Nam, trách nhiệm này thuộc về Bộ Xây dựng - đơn vị thường trực và được giao thay mặt Chính phủ quản lý nhà ở và thị trường BĐS.
Vấn đề là, phải có dữ liệu chuẩn và cơ chế kiểm tra chính thức các số liệu thu thập được để đưa ra thông tin chính xác về lượng và giá giao dịch BĐS ở các phân khúc. Điều này không chỉ phục vụ cho nhu cầu cần được biết thông tin chính thống của khách hàng lẫn nhà đầu tư mà còn giúp thị trường BĐS phát triển an toàn, lành mạnh.
Các đơn vị thường xuyên có báo cáo định kỳ kiêm chủ đầu tư, gồm: Savills phân phối tổ hợp biệt thự và nhà phố thuộc Khu đô thị Gamuda Gardens (Hà Nội); Ocean Front (Khánh Hòa), Nine South Estates (Tp.HCM);... CBRE phân phối độc quyền các dự án Vincom Landmark 81 thuộc Khu đô thị Vinhomes Central Park (Tp.HCM); Madison (Tp.HCM) của Chủ đầu tư Novaland;... Hiệp hội BĐS Việt Nam là đơn vị quảng bá cho dự án Khu đô thị Nam Đà Lạt.