Những mảnh đất dịch vụ tại vùng địa bàn mở rộng Thủ đô nói chung và phía Tây Hà Nội nói riêng từng gây náo động thị trường bất động sản. Người người, nhà nhà đua tung hứng về các suất đất đã đóng tiền làm hạ tầng và chỉ chờ quyết định giao đất chính thức của chính quyền sở tại. Không ít hộ gia đình, cá nhân đã 'dở khóc dở cười' vì trót nuôi mộng 'phất' lên từ đất dịch vụ.
Đến nay, giữa lúc thị trường địa ốc đang còn trong cảnh phập phồng 'chờ' chính sách ( thực thi các đạo luật, quy định quản lý BĐS mới có hiệu lực, tín dụng), thị phần đất dịch vụ lại tỏ ra sôi động khác thường.
Trên các trang mạng Internet, không khó bắt gặp những thông tin chào bán lô đất dịch vụ được khoác áo 'chính chủ' hoặc trao đổi trực tiếp với nhiều môi giới hoạt động tự do (cò đất).
Đất dịch dụ ồ ạt chào hàng
Phần lớn chủ nhân rao bán đều khẳng định tính pháp lý đảm bảo 100% của sản phẩm lẫn độ hấp dẫn khó chối từ đến từ giá thành cũng như giá trị lợi nhuận trong tương lai trong trường hợp giao dịch thành công.
Với hàng trăm trang blog do cá nhân tự lập nên và được phát tán rộng rãi thông qua công cụ Facebook, Google để tăng view, tác giả tiếp cận trang datdichvuvanphuc.blogspot như một ví dụ điển hình.
Theo đó, sản phẩm được miêu tả cụ thể: “Chính chủ cần bán đất dịch vụ Vạn Phúc, lô góc LK7C, đối diện trường cấp 1, cấp 2, giấy tờ đầy đủ, đầy đủ hạ tầng, xây nhà 6 tầng luôn. Bán với giá 68 triệu đồng/m2. SĐT: 098.775.xxxx”.
Ở một trang web bất động sản khác, chủ nhân số đt 0169.944.xxxx tự giới thiệu là chính chủ cần rao bán cả loạt lô đất dịch vụ tại các khu A,B,C,D Dương Nội (Yên Nghĩa, Hà Đông, Hà Nội).
Ví dụ, 5 lô đất ở khu D được thể hiện với nội dung như nằm liền kề KĐT Đô Nghĩa, không có bốt điện, hố ga, vị trí đẹp, nằm cuối đường Lê Văn Lương kéo dài, khu đô thị đã được quy hoạch sẽ hồ, trường học, bệnh viện, gần chợ, giao thông thuận tiện. Đặc biệt, đã nộp tiền cơ sở hạ tầng và chỉ cần công chứng là có thể xây nhà ngay.
Qua tìm hiểu được biết, thực chất 'chính chủ' hàng loạt lô đất dịch vụ nêu trên xuất phát từ một văn phòng bất động sản đặt tại khu vực Hà Đông. Sản phẩm 'trọng tâm' của văn phòng này tập trung ở mảng đất liền kề, dịch vụ tại Phú Lương, Văn Khê.
Tuy rất dễ tìm nguồn giao dịch nhưng chất lượng đất dịch vụ lại phụ thuộc vào rất nhiều
quy định pháp luật.
Bài học chưa cũ
Trong những năm 2010 - 2012 (khoảng 3-4 năm sau khi Hà Nội được mở rộng), thị trường nhà đất chứng kiến thảm cảnh rất nhiều khách hàng trót tin môi giới để lao vào các giao dịch đất dịch vụ ảo.
Ông Hoàng Văn Sơn (Thanh Xuân) nhớ lại chặng đường gian nan chờ đợi, hy vọng để được cấp quyết định giao đất cho sản phẩm dịch vụ đã mua.
Năm 2009, sau khi chốt giao dịch mảnh đất 52m2 ở Hà Đông với chủ cũ, ông Sơn chờ đợi ròng rã nhiều tháng trời với suy nghĩ chắc mẩm sẽ mau chóng được cấp giấy tờ đất. Chủ đã bán, tiền đã trao, hơn nữa chủ nhân còn khẳng định và cho người mua xem các tài liệu thể hiện đã đóng tiền làm hạ tầng.
Ông Sơn tâm sự: “Việc còn lại chỉ là chờ trong trước mắt. Chờ gần một năm mà không được. Tìm hiểu mới biết đất nằm trong diện chưa giải phóng mặt bằng. May mà tôi bán lỗ được 200 triệu đồng”.
Trường hợp trên cũng từng diễn ra phổ biến ở khu vực An Khánh những năm 2011-2013. Theo một số cò đất, năm 2011 là năm đen tối với rất nhiều khách mua đất dịch vụ mà không tìm hiểu kỹ nguồn gốc đất lẫn tình trạng pháp lý quy hoạch liên quan.
Không ít cá nhân, môi giới đã phất lên nhờ bán đất dịch vụ 'hơi' trong khi không thiếu 'thượng đế' phải ôm hận vì ném tiền vào các lô đất được người dân tự ý lấn chiếm xây dựng nhà trái phép.
Bàn về rủi ro của giao dịch đất dịch vụ, còn nhớ một lãnh đạo của Ban Chỉ đạo giải phóng mặt bằng Hà Nội từng cảnh báo: Trên thực tế, không phải người nông dân nào cũng được nhận 40-50m2 đất dịch vụ như rao bán. Theo nguyên tắc, chỉ được giao 10% diện tích đất bị thu hồi nên có những hộ dân chỉ có 15-20m2, thậm chí là 10m2. Trường hợp mua phải đất của các hộ này thì có đất đấy mà chẳng làm gì được bởi diện tích quá nhỏ…”.
Trong quá trình thu hồi đất nông nghiệp phục vụ dự án, người nông dân bị mất đất canh tác. Để hỗ trợ nông dân, Nhà nước có chính sách hỗ trợ bằng đền bù và đào tạo nghề, phân đất dịch vụ. Cụ thể, mỗi hộ dân sẽ được phân đất dịch vụ với diện tích bằng 10% diện tích đất nông nghiệp bị thu hồi. Lưu ý là, hiện trạng các khu đất thường không đồng đều, khu đã giải phóng mặt bằng hoặc đang làm hạ tầng… Mặt khác, sản phẩm đất dịch vụ không phải đất tái định cư nên không phải cứ thích là xây nhà ở. Để chuyển thành đất ở, chủ sở hữu phải được sự đồng ý của cơ quan nhà nước có thẩm quyền và phải phù hợp quy hoạch….
Vậy nên, nếu chỉ vin vào những lời chào hấp dẫn của môi giới cũng như của chủ đất, có thể thảm cảnh năm xưa sẽ có cơ hội tái diễn.