Tại Thủ đô Hà Nội, những căn nhà hình thù xiêu vẹo, diện tích chỉ vài m2 vẫn xuất hiện trên những tuyến đường mới mở. Do nằm ở mặt đường, có thể tận dụng để kinh doanh nên nhà siêu mỏng, siêu méo (SMSM) vẫn rất có giá trị.
Thực tế cho thấy, sau khi dự án cải tạo, cống hóa mương thoát nước dài 1,5km từ ngõ 10 phố Tôn Thất Tùng đến ngõ 139 phố Khương Thượng (Đống Đa) cơ bản hoàn thành, nhiều ngôi nhà có hình dáng kỳ dị đã xuất hiện. Trong đó, có căn hình tam giác rộng vài m2, có căn mỏng dính hầu như không có chiều sâu vẫn được xây cao tầng. Điều đáng nói là, giá trị kinh tế của nó thay đổi nhanh chóng khi thành nhà mặt đường.
Kết quả kiểm tra năm 2015 và tái kiểm tra năm 2016 tại các tuyến đường mới mở trên địa bàn Ba Đình, Đống Đa, Bắc Từ Liêm, Cầu Giấy, Hà Đông, Hai Bà Trưng, Tây Hồ, Thanh Xuân, Long Biên, Hoàng Mai, Gia Lâm cho biết, có 214 công trình SMSM tồn đọng, chủ yếu tập trung tại các quận Thanh Xuân, Đống Đa, Ba Đình.
Theo kết quả kiểm tra năm 2015 và tái kiểm tra năm 2016, Hà Nội còn tồn đọng
214 công trình siêu mỏng, siêu méo. (Ảnh minh họa, nguồn: Internet)
Nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, GS.TSKH Đặng Hùng Võ nhận định, nên nhìn vào các tuyến đường mới để đánh giá năng lực của chính quyền cơ sở trong việc kiểm soát các công trình xây dựng theo quy hoạch. Nơi nào còn nhà SMSM, chính quyền địa phương ở đó phải chịu trách nhiệm. Trong khi đó, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Hà Nội, TS Đào Ngọc Nghiêm cho rằng, việc chính quyền sở tại chưa thực sự vào cuộc, người dân thì mạnh ai nấy làm là nguyên nhân chính xuất hiện nhà SMSM.
Trên thực tế, với phần diện tích còn lại, tuy nhỏ nhưng trên giấy tờ vẫn thuộc quyền sử dụng của hộ dân; hơn nữa lại nằm ở mặt đường nên giá trị tăng lên nhanh chóng và các hộ dân tiếp tục cải tạo, xây dựng để làm nơi kinh doanh buôn bán. Nếu bên trong muốn mua rẻ còn bên ngoài muốn bán đắt thì việc tự thỏa thuận hợp khối, hợp thửa sẽ rất khó.
Theo Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội, việc lập quy hoạch chi tiết các trục đường giao thông mới mở trên địa bàn TP vẫn xảy ra tình trạng bị kéo dài. Việc thực thi theo đồ án quy hoạch sau khi được phê duyệt chưa đáp ứng được mục tiêu, yêu cầu, chưa đồng bộ quy hoạch hai bên đường với kế hoạch mở đường, do đó vẫn phát sinh các trường hợp nhà SMSM, sự chắp vá, chưa đồng bộ về cảnh quan khi mở đường.
UBND TP Hà Nội vừa ban hành Chỉ thị 20/CT-UBND về việc tăng cường công tác quản lý quy hoạch kiến trúc, đất đai, cấp phép xây dựng và xử lý các trường hợp đất không đủ điều kiện mặt bằng xây dựng. UBND TP đánh giá, công tác vận động, tuyên truyền hợp khối, hợp thửa hoặc thu hồi diện tích đất ngoài chỉ giới không đủ điều kiện xây dựng còn hạn chế. Bên cạnh đó, sự chỉ đạo của huyện, quận, thị xã còn thiếu cương quyết, đây là nguyên nhân khiến nhà SMSM phát sinh.
Trước thực trạng đó, TP Hà Nội yêu cầu Chủ tịch UBND huyện, quận, thị xã và các đơn vị chức năng rà soát các trường hợp đất không đủ điều kiện về mặt bằng xây dựng; đồng thời quản lý chặt chẽ về quy hoạch kiến trúc, đất đai, cấp phép xây dựng, cân đối bố trí kịp thời vốn ngân sách của địa phương để đền bù, thu hồi đất không đủ điều kiện xây dựng sử dụng vào mục đích công.
Mặt khác, nên sớm nghiên cứu, áp dụng thu hồi đất hai bên tuyến đường cùng với thu hồi đất mở đường, để có điều kiện quy hoạch, xây dựng đồng bộ, bảo đảm bộ mặt đô thị hiện đại, có thể thu hồi giá trị sử dụng đất mặt đường để bù cho kinh phí xây dựng tuyến đường mới.