Thời gian vừa qua, người dân tỏ ra rất bức xúc vì phân cấp quy hoạch nhưng thiếu sự giám sát nên vì lợi ích của doanh nghiệp, vì cái lợi ngắn hạn trước mắt của địa phương như nguồn thu mà điều chỉnh quy hoạch.
Ngày 17/2 vừa qua đã diễn ra buổi làm việc giữa Tổ công tác của Thủ tướng do Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng dẫn đầu với Bộ Xây dựng. Tại buổi làm việc, vấn đề quản lý quy hoạch, cấp phép xây dựng và trật tự đô thị đã được bàn thảo sôi nổi.
Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nhấn mạnh, Thủ tướng đặc biệt lưu ý tới Bộ Xây dựng về việc thực hiện nghiêm túc quy hoạch. "Thủ tướng có nhận xét rằng tại một số nơi, chủ đầu tư xin điều chỉnh quy hoạch, thậm chí điều chỉnh luôn cơ quan quản lý địa phương, dồn dân cư vào khu đô thị cũ, dẫn đến phá vỡ quy hoạch ban đầu", ông Dũng nói.
Ông Nguyễn Trọng Thừa, Thứ trưởng Bộ Nội vụ cũng đồng tình: Tại các nước ngoài, phố rộng bao nhiêu thì nhà cao bấy nhiêu, nhưng ở nước ta, đường bé nhưng nhà cao tầng lại chất đầy. Quy hoạch đô thị hiện này có chất lượng thấp, định hướng yếu và tắc đường tại các TP lớn hiện nay chính là hệ quả nghiêm trọng của việc này.
"Người dân rỏ ra rất bức xúc vì phân cấp quy hoạch nhưng thiếu sự giám sát nên vì lợi ích của doanh nghiệp, vì cái lợi ngắn hạn trước mắt của địa phương như nguồn thu mà điều chỉnh quy hoạch. Ngoài ra, công khai thực hiện quy hoạch vẫn còn yếu, chỉ khi có dư luận thì cơ quan thanh tra vào mới kết luận có vấn đề".
Vì lợi ích, nhiều chủ đầu tư tìm cách điều chỉnh quy hoạch, gây ra nhiều hậu quả xấu
Phó chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Lê Mạnh Hà chỉ ra rằng, các quy định của luật Quy hoạch vẫn chưa đủ sức ngăn chặn tiêu cực, dẫn tới tình trạng "khi có đại gia nhảy vào thì công viên thành khu dân cư ngay" mà không thể nào ngăn chặn được.
Giải trình về nội dung này, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà cũng thừa nhận: "Phương thức điều chỉnh quy hoạch hiện nay có thể không sai nhưng cách làm thì chưa đúng. Khi xây dựng quy hoạch thì theo một quy trình chặt chẽ, với nhiều bên tham gia, thẩm định kỹ càng nhưng đến khi điều chỉnh quy hoạch thì có khi chỉ một ít người làm thôi và không loại trừ hiện tượng lợi ích nhóm, áp lực từ nhà đầu tư ở thời điểm nào đó".
Kết luận buổi làm việc, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng một lần nữa nhắc lại yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ: "Không được để nhà đầu tư luồn lách điều chỉnh quy hoạch".
Ngoài ra, một nội dung quan trọng không kém mà Thủ tướng kỳ vọng sẽ có sự chuyển biến lớn là Bộ Xây dựng quản chặt đơn giá xây dựng tại các công trình có vốn ngân sách.
Ông Lê Mạnh Hà cho rằng, hiện định mức kỹ thuật rất cao dẫn đến nhiều tiêu cực lớn, gây tốn kém cho ngân sách nhà nước. Dẫn chứng là có một số doanh nghiệp công ích Tp.HCM từng chia lương cho lãnh đạo 2,5 tỉ đồng/năm mà nguyên nhân chỉ vì... thừa tiền, do hưởng định mức cao. "Đáng ra việc ấy chỉ có đơn giá là 1 đồng thì lại cho phép 3 đồng. Vì vậy, nhiều doanh nghiệp bảo chỉ cần trúng thầu là chắc chắn có lãi", ông Hà nói.
"Thủ tướng nhắc đừng để các nhà thầu can thiệp điều chỉnh định mức, đơn giá xây dựng. Vì chỉ cần hệ số đào đắp đất tại địa phương làm cao hơn của Bộ 0,25 thôi là ngân sách đã mất tiền tỉ ngay", Bộ trưởng Dũng nói.