"Có bộ có tới 12 dự án chưa có trong quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và có 09 dự án không nằm trong quy hoạch nhưng vẫn được phê duyệt, triển khai thi công với tổng mức đầu tư là 14.638 tỷ đồng"
Tổng thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh
Ông Huỳnh Phong Tranh, Tổng thanh tra Chính phủ tại Hội nghị tổng kết công tác thanh tra năm 2014 và triển khai nhiệm vụ năm 2015 được tổ chức ngày 22/1 đã cho biết: "Có bộ có tới 12 dự án chưa có trong quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và có 09 dự án không nằm trong quy hoạch nhưng vẫn được phê duyệt, triển khai thi công với tổng mức đầu tư là 14.638 tỷ đồng".
Qua thanh tra chuyên đề trên diện rộng ở 444 dự án do các bộ, ngành thực hiện đã phát hiện từ khâu chuẩn bị đầu tư, thực hiện đến khâu xác định nguồn vốn, phân bổ vốn đối với các công trình, dự án đã có nhiều vi phạm.
Cụ thể, có bộ có tới 12 dự án chưa có trong quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Tuy nhiên đã có 9 dự án không nằm trong quy hoạch tuy nhiên vẫn triển khai thi công với tổng mức đầu tư là 14.638 tỷ đồng, đã gây nợ đọng xây dựng với tổng số tiền là 673 tỷ đồng.
Có dự án do lập dự án chưa chính xác phải loại bỏ tới 192,8 tỷ đồng, nhiều dự án thiết kế xong không sử dụng, có dự án do thiết kế không sử dụng được phải thay đổi hoàn toàn gây lãng phí 60,5 tỷ đồng. Còn có một số dự án đã hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng tuy nhiên chưa được bộ thẩm tra, phê duyệt quyết toán.
Bên cạnh đó, còn có 9 dự án xây dựng trường học ở 1 bộ mặc dù được chủ đầu tư phê duyệt tuy nhiên không có vốn đối ứng với tổng số tiền là 68,47 tỷ đồng dẫn đến tình trạng dở dang không đưa vào sử dụng được.
Ngoài ra, có bộ chủ đầu tư chưa thu hồi nộp ngân sách nhà nước khoản tạm ứng trước vốn cho nhà thầu tại các dự án bị đình hoãn với tổng số tiền là 521,353 tỷ đồng.
Đáng chú ý, có tới 91 dự án phải dừng, giãn, hoãn theo Nghị quyết số 11/NQ-CP ngày 24/02/2011 của Chính phủ mặc dù vậy vẫn khởi công xây dựng nhiều dự án mới với tổng mức đầu tư là 204.373 tỷ.
Theo nhận định của Thanh tra Chính phủ: Việc lựa chọn một số nhà thầu tư vấn khảo sát, thiết kế thi công chưa tốt, nhà thầu xây lắp năng lực kém, dẫn tới phải điều chỉnh nhiều lần làm tăng tổng mức đầu tư.
Khi triển khai thi công chậm bàn giao mặt bằng, dẫn đến thời gian thực hiện dự án kéo dài, chi phí phát sinh tăng làm tăng tổng mức đầu tư, phá vỡ kế hoạch vốn ban đầu gây phát sinh nợ đọng xây dựng cơ bản.
Cụ thể, có bộ còn 34 dự án phải điều chỉnh thiết kế, thời gian xây dựng kéo dài, vốn đầu tư chưa được giải ngân theo đúng kế hoạch, phải thay đổi tổng mức đầu tư, cơ cấu vốn đầu tư, 05 dự án phải dừng thi công gây lãng phí vốn.
Về tổng số tiền vi phạm, Thanh tra Chính phủ cho biết đã kiến nghị xử lý về kinh tế là 4.763,200 tỷ đồng, trong đó, kiến nghị thu hồi về ngân sách nhà nước là 1.122,012 tỷ đồng, giảm trừ khi thanh quyết toán là 1.425,016 tỷ đồng và kiến nghị xử lý khác là 2.216,200 tỷ đồng.
Mặc dù đánh giá cao kết quả thanh tra trên diện rộng liên quan đến việc đầu tư các dự án bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước, nhưng lãnh đạo Thanh tra kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, tỉnh, thành phố rà soát và có biện pháp tháo gỡ với những dự án, công trình dừng, giãn, hoãn theo quy định.