Một trong những nội dung của Dự thảo Nghị định quy định bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng là quy định công trình từ 7 tầng trở lên phải mua bảo hiểm bắt buộc hay mức bồi thường tối thiểu trường hợp tử vong là 100 triệu đồng hiện đang được Bộ Tài chính đưa ra lấy ý kiến, dư luận hiện rất quan tâm đến điều này.
Bàn về vấn đề trên, đa số chủ đầu tư dự án bất động sản (BĐS) đều có chung quan điểm, đã làm công trình lớn thì việc mua bảo hiểm là tất yếu, không cần phải “bắt”. Phó tổng giám đốc Hưng Thịnh ông Nguyễn Nam Hiền cho hay, đối với bảo hiểm xây dựng công trình, dĩ nhiên chủ đầu tư mua từ đầu thay vì phải bắt buộc.
Khi tai nạn xảy ra, không ít nhà thầu chọn phương án tự thỏa thuận với nạn nhân.
Nhưng trên thực tế, việc mua bảo hiểm công trình ở mức độ nào và hợp đồng bao nhiêu còn phụ thuộc vào mức độ rủi ro của công trình cụ thể. Thông thường, các dự án BĐS là dạng nhà ở thì chủ đầu tư sẽ mua bảo hiểm không nhiều, trong khi với dự án BĐS nghỉ dưỡng ở vị trí thi công nguy hiểm sẽ có mức phí cao hơn. Chẳng hạn như, vào năm 2004, dự án lấn biển Hoa Phượng tại vịnh Vạn Hương (Hải Phòng) của Tập đoàn DASO khi đang san lấp mặt bằng đã bị bão cuốn trôi toàn bộ khối lượng. Hẳn DASO sẽ chịu tổn thất nặng nề nếu như trước đó không mua bảo hiểm.
Một chủ đầu tư BĐS cho biết: “Với những công trình là dự án BĐS thuộc loại nhỏ, thi công trên nền đất ổn định, dự án không mấy phức tạp thì loại bảo hiểm được chọn mua chỉ ở mức để yên tâm chứ khó có thể có rủi ro”.
Trong khi bảo hiểm công trình được chủ đầu tư xem như “không bắt cũng mua” thì đối với nhà thầu thi công, việc mua bảo hiểm tai nạn bắt buộc cho người lao động lại là chuyện phải cân nhắc. Theo chia sẻ của một nhà thầu uy tín, đối với trường hợp công nhân tử vong khi đang làm nhiệm vụ, mức bồi thường thấp nhất khoảng 300 triệu đồng, mức phí này chưa kể đến số tiền động viên của các tổ chức đoàn thể.
Vị này nói: “Mua bảo hiểm là để bảo vệ quyền lợi chính đáng của người lao động, tuy nhiên với công ty chúng tôi, quyền lợi của người lao động vẫn được bảo vệ nếu không mua bảo hiểm, hơn nữa nếu xét về tiền còn cao hơn gấp nhiều lần.
Vì thế, sẽ đội thêm khoản chi phí vào công trình khi mua bảo hiểm đối với công nhân. Rất hiếm có sự cố xảy ra khi thi công bởi công nhân đều được đào tạo bài bản, chuyên nghiệp”. Theo vị này, nên chăng có quy định về việc nhà thầu không mua bảo hiểm thì khi xảy ra tai nạn, nhà thầu phải chi trả số tiền như bảo hiểm quy định hoặc gấp nhiều lần.
Doanh nghiệp này cho biết, công ty có 3.000 công nhân, chỉ có 2 vụ tai nạn lao động tử vong trong 5 năm liên tiếp và số tiền mà doanh nghiệp chi trả hơn 1 tỷ đồng, do đó nếu đem so với số tiền mua bảo hiểm thì doanh nghiệp và người lao động đều có lợi khi không mua bảo hiểm.
Thực tế cho thấy, trong những năm gần đây số vụ tai nạn trên các công trình xây dựng gia tăng liên tục. Tiêu biểu như sập nhịp dẫn cầu Cần Thơ (năm 2007) và vụ sập giàn giáo tại Vũng Áng trong năm nay.
Không chỉ các nhà thầu lớn mà theo các nhà thầu bé cũng vậy, họ chưa bao giờ tính đến phương án mua bảo hiểm tai nạn, bởi nếu mua thì số tiền nhận thầu sẽ đội lên, theo đó nhà thầu sẽ mất khả năng cạnh tranh. Trên thực tế, khi tai nạn xảy ra, thường thì họ sẽ tự thỏa thuận với gia đình nạn nhân và mức chi phí sẽ cao hơn quy định bảo hiểm hiện tại.
Hơn nữa, việc quy định công trình có chiều cao từ 7 tầng trở lên phải mua bảo hiểm, khi lấy “tầng” làm định lượng cũng chưa rõ ràng và rất dễ bị lách luật với việc dùng tên gọi khác. Giới chuyên gia cho rằng, cần phải áp theo chiều cao công trình và bao gồm phần đế (tầng hầm) và phần khối ở trên.